Της Στέλλας Πετρακάκη,
Ένα πλοίο, μεταφέροντας διεθνείς ακτιβιστές και ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Λωρίδα της Γάζας, έγινε στόχος επίθεσης από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) στα διεθνή ύδατα, περίπου 70 ναυτικά μίλια ανοικτά των ακτών της Μάλτας, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή και έντονη ανησυχία για την ασφάλεια ανθρωπιστικών αποστολών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πλοίο, με το όνομα Hope for Gaza, είχε αποπλεύσει από λιμάνι της Νάπολης της Ιταλίας πριν από τρεις ημέρες και μετέφερε ιατροφαρμακευτικό υλικό, τρόφιμα, νερό, και είδη πρώτης ανάγκης, με τελικό προορισμό τη Γάζα. Στο πλοίο επέβαιναν 38 ακτιβιστές από 12 χώρες, ανάμεσά τους γιατροί, δημοσιογράφοι, δικηγόροι, καθώς και πρώην ευρωβουλευτές.
Σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές από το πλήρωμα και επιβάτες του Hope for Gaza, τουλάχιστον τρία drones εμφανίστηκαν ξαφνικά στον ουρανό τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου και άρχισαν να πραγματοποιούν χαμηλές πτήσεις γύρω από το σκάφος. Στη συνέχεια, σημειώθηκαν εκρήξεις στο κατάστρωμα, ενώ μαρτυρίες αναφέρουν ότι δύο από τα drones φαίνεται πως έριξαν εκρηκτικά μικρής ισχύος, προκαλώντας ζημιές στον εξοπλισμό πλοήγησης και πυρκαγιά στο πίσω μέρος του πλοίου.
Αν και δεν υπήρξαν απώλειες ζωών, έξι άτομα τραυματίστηκαν ελαφρά, μεταξύ τους δύο μέλη του πληρώματος. Το πλοίο κατάφερε τελικά να διατηρήσει πλευστότητα και, με τη βοήθεια συνοδευτικού σκάφους ασφαλείας, κατευθύνθηκε προς το λιμάνι της Βαλέτας για να λάβει βοήθεια.
Η επίθεση καταδικάστηκε έντονα από διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυβερνήσεις κρατών και ανεξάρτητες ΜΚΟ. Η εκπρόσωπος της αποστολής, Ναόμι Κάστρο, δήλωσε από το νοσοκομείο της Βαλέτας: «Είναι απολύτως απαράδεκτο να στοχοποιούνται πολίτες και ανθρωπιστικές αποστολές. Είχαμε ειδοποιήσει διεθνείς αρχές για το ταξίδι μας, είχαμε σηκώσει λευκή σημαία, και ωστόσο δεχθήκαμε επίθεση σε διεθνή ύδατα».
Ο ΟΗΕ, μέσω ανακοίνωσης του γραφείου του Γενικού Γραμματέα, ζήτησε άμεση διερεύνηση του περιστατικού: «Η προστασία ανθρωπιστικών αποστολών αποτελεί θεμελιώδη αρχή του διεθνούς δικαίου. Οι επιθέσεις αυτές δεν πρέπει να μείνουν ατιμώρητες». Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε έκτακτη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής για Ανθρωπιστικά Ζητήματα, ενώ αρκετοί ευρωβουλευτές ζήτησαν κυρώσεις κατά οποιασδήποτε δύναμης ευθύνεται για την επίθεση.

Μέχρι στιγμής, καμία χώρα ή οργάνωση δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση. Ωστόσο, αρκετοί παρατηρητές εικάζουν πως πίσω από την ενέργεια αυτή ίσως κρύβονται δυνάμεις που αντιτίθενται στη δια θαλάσσης αποστολή βοήθειας στη Γάζα, κυρίως λόγω του συνεχιζόμενου αποκλεισμού της περιοχής. Αναλυτές επισημαίνουν ότι τα χαρακτηριστικά των drones και η ακρίβεια της επίθεσης υποδεικνύουν χρήση στρατιωτικού εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, κάτι που ενισχύει τις υποψίες για εμπλοκή κρατικής δύναμης.
Η Γάζα τελεί υπό αυστηρό αποκλεισμό από το 2007, με χερσαία, θαλάσσια και εναέρια επιτήρηση, κυρίως από το Ισραήλ, επικαλούμενο λόγους ασφαλείας λόγω της δράσης της Χαμάς. Στο παρελθόν, ανάλογες αποστολές βοήθειας, όπως η περίπτωση της τουρκικής Mavi Marmara το 2010, είχαν επίσης καταλήξει σε αιματηρά επεισόδια.
Παρά τις απαγορεύσεις, ομάδες ακτιβιστών συνεχίζουν να προσπαθούν να σπάσουν τον αποκλεισμό μέσω θαλάσσης, επιχειρώντας να φέρουν υλική και ηθική ενίσχυση στους αμάχους της Γάζας. Το πλήρωμα του Hope for Gaza δήλωσε ότι, παρ’ όλες τις δυσκολίες, δεν πρόκειται να σταματήσει την προσπάθεια: «Το πλοίο ίσως καταστράφηκε μερικώς, αλλά η αποστολή μας παραμένει ζωντανή. Δεν θα αφήσουμε τους πολίτες της Γάζας μόνοι τους», ανέφερε ένας από τους οργανωτές.
Εντωμεταξύ, η Μάλτα ξεκίνησε επίσημη έρευνα για το περιστατικό, ενώ πηγές ασφαλείας ανέφεραν ότι έχουν ζητηθεί δορυφορικά δεδομένα και στοιχεία πτήσης από γειτονικά κράτη για να εντοπιστούν οι δράστες. Το περιστατικό εγείρει σημαντικά ερωτήματα για το μέλλον των ανθρωπιστικών αποστολών προς τη Γάζα και την κλιμάκωση της βίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι εξελίξεις παρακολουθούνται με κομμένη την ανάσα από τη διεθνή κοινότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Πλοίο με ακτιβιστές και βοήθεια προς τη Γάζα δέχθηκε επίθεση από drones ανοικτά της Μάλτας, CNN.gr, διαθέσιμο εδώ