Του Κώστα Πασχάλη,
Οι προειδοποιήσεις του Ναυάρχου Παπάρο
Ο επικεφαλής των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στον Ινδο-Ειρηνικό, ναύαρχος Σάμιουελ Παπάρο, εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για την αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Κίνας και Ρωσίας, προειδοποιώντας ότι η επιτυχία της ρωσικής επιθετικότητας στην Ευρώπη θα μπορούσε να ενθαρρύνει παρόμοιες ενέργειες της Κίνας στη δική της σφαίρα επιρροής. Αυτή η εντεινόμενη συνεργασία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής επανευθυγράμμισης που επαναπροσδιορίζει τις διεθνείς σχέσεις και τις ισορροπίες ασφαλείας, ιδιαίτερα στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.
Κατά τη διάρκεια ακρόασης στο Κογκρέσο, ο ναύαρχος Σάμιουελ Παπάρο επιβεβαίωσε ότι η Ουκρανία αιχμαλώτισε δύο άνδρες κινεζικής καταγωγής που πολεμούσαν για λογαριασμό της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία. Αναφερόμενος στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, ο Παπάρο τόνισε: «Το έκανε και οποιαδήποτε επιτυχία επιθετικού χαρακτήρα στην Ευρώπη θα ενθαρρύνει τη ΛΔΚ και τις επιθετικές της φιλοδοξίες».
Η παρουσία των Κινέζων μαχητών στο ουκρανικό μέτωπο αποτελεί μια απτή απόδειξη της κινεζικής εμπλοκής στον πόλεμο της Ουκρανίας, παρά τις διαψεύσεις του Πεκίνου. Σύμφωνα με καταθέσεις ενός από τους αιχμάλωτους, είχε ενταχθεί στο ρωσικό στρατό μέσω μεσάζοντα στην Κίνα, στον οποίο κατέβαλε 300.000 ρούβλια (περίπου 3.480 δολάρια) για τη δυνατότητα να ενταχθεί στον ρωσικό στρατό. Ο αιχμάλωτος ανέφερε επίσης ότι εκπαιδεύτηκε στην κατεχόμενη περιοχή του Λουγκάνσκ, μαζί με άλλους Κινέζους πολίτες, πολλοί από τους οποίους αντιμετώπιζαν νομικά προβλήματα στην πατρίδα τους.
Αυτές οι αποκαλύψεις έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε ήδη δηλώσει ότι οι ουκρανικές, δυνάμεις αιχμαλώτισαν δύο Κινέζους, που πολεμούσαν στο πλευρό της Ρωσίας, γεγονός που θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου.
Η κινεζική τεχνολογική υποστήριξη προς τη Ρωσία
Πέρα από την άμεση συμμετοχή στις συγκρούσεις, η Κίνα παρέχει ουσιαστική τεχνολογική και βιομηχανική υποστήριξη στη Ρωσία, ζωτικής σημασίας για τη στρατιωτική της μηχανή. Σύμφωνα με αξιολογήσεις των αμερικανικών υπηρεσιών, περίπου το 90% των ρωσικών μικροηλεκτρονικών προέρχονταν από την Κίνα το 2023, ενώ σχεδόν το 70% των εισαγωγών εργαλειομηχανών της Ρωσίας (αξίας περίπου 900 εκατομμυρίων δολαρίων) το τελευταίο τρίμηνο του 2023 προήλθαν επίσης από την Κίνα.
Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι αυτή η κινεζική τεχνολογική βοήθεια έχει επιτρέψει στη Ρωσία να πραγματοποιήσει «τη μεγαλύτερη στρατιωτική της ανάπτυξη από τη σοβιετική εποχή και με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι θεωρούνταν εφικτό» στην αρχή του πολέμου. Μεταξύ των κινεζικών εταιριών που αναφέρονται ως προμηθευτές της Ρωσίας συγκαταλέγονται η Dalian Machine Tool Group, οι όμιλοι Wuhan Global Sensor Technology, Wuhan Tongsheng Technology και Hikvision, καθώς και οι εταιρίες iRay Technology και North China Research Institute of Electro-Optics .
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η ποιότητα των κινεζικών ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που προμηθεύεται η Ρωσία δεν είναι πάντα υψηλή. Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, τα προβληματικά τσιπ αγγίζουν ποσοστά της τάξεως του 40%. Αυτό υποδηλώνει ότι κινεζικές επιχειρήσεις και μεταπωλητές εκμεταλλεύονται την απομόνωση της Ρωσίας για να διαθέσουν ελαττωματικά εξαρτήματα, δεδομένου ότι οι Ρώσοι δεν έχουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας λόγω των κυρώσεων .
Η συνεργασία Ρωσίας-Βόρειας Κορέας και οι επιπτώσεις της
Παράλληλα με την κινεζικο-ρωσική συνεργασία, έχει ενισχυθεί σημαντικά και η στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας-Βόρειας Κορέας. Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ρωσίας επικύρωσε πρόσφατα ένα νέο αμυντικό σύμφωνο με τη Βόρεια Κορέα, παγιώνοντας μια «συνολική στρατηγική εταιρική σχέση» που επιβάλλει αμοιβαία στρατιωτική βοήθεια σε περίπτωση επίθεσης σε οποιαδήποτε από τις δύο χώρες.
Αυτή η συνθήκη, που υπογράφηκε από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν τον Ιούνιο, αντιπροσωπεύει τη στενότερη ευθυγράμμιση μεταξύ της Μόσχας και της Πιονγκγιάνγκ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η επικύρωση συμπίπτει με την επιβεβαίωση από την Ουάσιγκτον ότι 10.000 Βορειοκορεάτες στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας, οι οποίοι συμμετέχουν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Τι λαμβάνει η Κίνα σε αντάλλαγμα
Η κινεζική υποστήριξη προς τη Ρωσία δεν είναι μονόπλευρη. Σε αντάλλαγμα, η Κίνα φαίνεται να λαμβάνει σημαντική ρωσική βοήθεια σε προηγμένους στρατιωτικούς τομείς, κυρίως σε ό τι αφορά υποβρύχιες, αεροναυπηγικές και πυραυλικές τεχνολογίες. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κουρτ Κάμπελ, επισήμανε πως αυτό θα έχει «αρνητικό και ανησυχητικό αντίκτυπο» στην ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Τόνισε ότι αυτή η συνεργασία θα μπορούσε να έχει «πολύ σημαντικό αντίκτυπο στις κινεζικές δυνατότητες και αναπτύξεις στον δυτικό Ειρηνικό».
Ένα παράδειγμα της φιλοδοξίας της Κίνας στον τομέα των ναυτικών τεχνολογιών είναι η ανάπτυξη ενός υπερηχητικού υποβρυχίου βασισμένου σε τεχνολογία λέιζερ. Στο επίκεντρο της ιδέας βρίσκεται ένας καινοτόμος τρόπος πρόωσης, που συνδυάζει οπτικές ίνες και πλάσμα. Το σκάφος βασίζεται επίσης σε τεχνολογία supercavitation, μια τεχνική κατά την οποία δημιουργείται φυσαλίδα αερίου γύρω από το υποβρύχιο, μειώνοντας δραστικά την αντίσταση με το νερό. Αν και δεν αναφέρεται ρητά ρωσική βοήθεια σε αυτό το συγκεκριμένο πρόγραμμα, η συνεργασία στον τομέα των υποβρυχίων που έχουν επισημάνει οι ΗΠΑ θα μπορούσε να σχετίζεται με παρόμοιες προηγμένες τεχνολογίες.
Επιπτώσεις για την Ασφάλεια στον Ινδο-Ειρηνικό
Οι στρατιωτικές συνεργασίες μεταξύ Κίνας, Ρωσίας και Βόρειας Κορέας έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την ασφάλεια στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει υπογραμμίσει την αυξανόμενη γεωπολιτική αλληλεξάρτηση μεταξύ της ευρωατλαντικής συμμαχίας και της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού.
Η εικόνα του Πεκίνου στην Ευρώπη, η οποία βρισκόταν ήδη σε πτωτική τροχιά, έχει καταρρεύσει περαιτέρω λόγω της σιωπηρής υποστήριξης της Κίνας στη ρωσική επίθεση κατά της ευρωατλαντικής τάξης ασφαλείας. Αντίθετα, εταίροι του Ινδο-Ειρηνικού όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και η Δημοκρατία της Κορέας έχουν συμβάλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας και στην τήρηση των παγκόσμιων κανόνων.
Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού παρατηρείται «μια απότομη αύξηση της πιθανότητας σύγκρουσης», σύμφωνα με τον ρώσο αξιωματούχο Βαλέρι Γκερασίμοφ, ο οποίος έχει εκφράσει δυσαρέσκεια για την αύξηση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Ο Γκερασίμοφ επισήμανε τη δημιουργία στρατιωτικών σχημάτων συνεργασίας παρόμοιων με το ΝΑΤΟ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, όπως η AUKUS (Αυστραλία, Βρετανία, Ηνωμένες Πολιτείες), τα οποία χαρακτήρισε ως απειλή.
Η μεταβαλλόμενη ισορροπία ισχύος στην Κεντρική Ασία
Μια επιπλέον διάσταση αυτής της γεωπολιτικής μετατόπισης είναι η αλλαγή στην ισορροπία ισχύος στην Κεντρική Ασία. Η Κίνα υποσκελίζει σταδιακά τη Ρωσία και αποκτά τον έλεγχο στην περιοχή αυτή, που το Κρεμλίνο θεωρούσε παραδοσιακά ως σφαίρα επιρροής του.
Η ρωσική οικονομία εξαρτάται πλέον από την Κίνα μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την κατάρρευση των σχέσεων της Δύσης με το Κρεμλίνο. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας και βασικός προμηθευτής προϊόντων. Η εξάρτηση της Ρωσίας από την Κίνα έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που το Πεκίνο έχει τη δύναμη να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία εάν το επιλέξει, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ.
Συμπεράσματα και Προοπτικές
Οι προειδοποιήσεις του ναυάρχου Παπάρο υπογραμμίζουν την αυξανόμενη ανησυχία των ΗΠΑ για τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ Κίνας και Ρωσίας και τις επιπτώσεις της στην παγκόσμια ασφάλεια, ιδιαίτερα στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Η κινεζική τεχνολογική υποστήριξη προς τη Ρωσία, σε συνδυασμό με τη ρωσική βοήθεια προς την Κίνα σε προηγμένους στρατιωτικούς τομείς, δημιουργεί ένα νέο γεωπολιτικό τοπίο που προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στη Δύση.
Η συνεργασία αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον οικονομικό τομέα αλλά επεκτείνεται και στον στρατιωτικό, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία Κινέζων μαχητών στο ουκρανικό μέτωπο και την ανάπτυξη βορειοκορεατικών στρατευμάτων στη Ρωσία. Η συνεργασία αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής ευθυγράμμισης που αμφισβητεί την υφιστάμενη διεθνή τάξη.
Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται να στοχεύει στην ενίσχυση της αποτροπής και της στρατιωτικής ετοιμότητας, κυρίως στον Ινδο-Ειρηνικό.
Καθώς η εξάρτηση της Ρωσίας από την Κίνα βαθαίνει, η ισορροπία ισχύος μεταξύ των δύο χωρών μετατοπίζεται σταδιακά υπέρ του Πεκίνου, γεγονός που θα μπορούσε να φέρει αναταράξεις τόσο σε περιφερικό επίπεδο όσο και σε παγκόσμιο. Αυτή η εξέλιξη απαιτεί αυξημένη επαγρύπνηση και στρατηγική προσαρμογή από τις ΗΠΑ για τη διατήρηση της πρωτοκαθεδρία της στην κρίσιμη περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα και η επιτάχυνση του πολυπολικού ανταγωνισμού δημιουργούν την ανάγκη για προσεκτική παρακολούθηση των εξελίξεων και ευελιξία στη χάραξη εξωτερικής πολιτικής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Κυρώθηκε η συνθήκη στρατιωτικής συνεργασίας Ρωσίας-Βόρειας Κορέας, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Αμερικανός ναύαρχος: Αιχμαλωτίσθηκαν δύο άνδρες κινεζικής καταγωγής που πολεμούσαν στην Ουκρανία, Forbes, διαθέσιμο εδώ
-
Ινδο-Ειρηνικός: Όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ «Δύσης» και Ρωσίας – Κίνας, ALT, διαθέσιμο εδώ
