Του Ελευθέριου Χονδρού,
Πρόσφατα στοιχεία δημοσκοπήσεων δείχνουν μια σημαντική μετατόπιση της πολωνικής κοινής γνώμης μακριά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά την εκλογική επιτυχία του φιλοευρωπαϊκού Πρωθυπουργού, Donald Tusk. Μια έρευνα, που διεξήχθη από το Ινστιτούτο IBRiS για την Rzeczpospolita, αποκαλύπτει μείωση του αριθμού των Πολωνών που πιστεύουν ότι τα οφέλη από την ένταξη στην Ε.Ε. υπερτερούν των μειονεκτημάτων της.
Το 2020, έναν χρόνο μετά τις εκλογές της Ε.Ε., ο ενθουσιασμός για την Ε.Ε. ήταν σημαντικά υψηλότερος. Τα τελευταία στοιχεία, ωστόσο, παρουσιάζουν μια διαφορετική «ιστορία»: μόνο το 53,5% των ερωτηθέντων βλέπει περισσότερα οφέλη από απώλειες στην ένταξη στην Ε.Ε., μια πτώση 11 ποσοστιαίων μονάδων σε τρία χρόνια. Το ποσοστό εκείνων που θεωρούν τα οφέλη και τα μειονεκτήματα εξισορροπούνται μεταξύ τους έχει αυξηθεί κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες, υποδηλώνοντας αύξηση της αμφιθυμίας έναντι της Ένωσης. Αυτή η τάση είναι ακόμα πιο έντονη σε ψηφοφόρους διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων. Η υποστήριξη για την Ε.Ε. μεταξύ των ψηφοφόρων του συντηρητικού κόμματος, Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), μειώθηκε από 47%, το 2020, σε μόλις 17%, σήμερα. Εν τω μεταξύ, η υποστήριξη από τον Συνασπισμό Πολιτών (KO), του οποίου ηγείται ο Tusk και ευθυγραμμίζεται με το ΕΛΚ/S&D, παραμένει ισχυρή στο 94%, σχεδόν αμετάβλητη από 95%, το 2020.
Τα κύρια πλεονεκτήματα της ένταξης στην Ε.Ε., σύμφωνα με την έρευνα, περιλαμβάνουν πρακτικά οφέλη, όπως ανοιχτά σύνορα και ελευθερία κινήσεων (32,2%), πρόσβαση σε κονδύλια της Ε.Ε. (21,3%) και ενισχυμένη ασφάλεια (24,7%). Η ευκαιρία για σπουδές στο εξωτερικό εκτιμάται, επίσης, ιδιαίτερα. Αντίθετα, τα μειονεκτήματα που ανέφεραν οι ερωτηθέντες επικεντρώνονται σε ρυθμιστικές και πολιτικές προκλήσεις. Σε αυτά περιλαμβάνονται η επιβολή της νομοθεσίας της Ε.Ε. (33,8%), η αντιληπτή άνιση μεταχείριση των κρατών-μελών (30,5%), η μεταναστευτική πολιτική της Ε.Ε. (12,5%), καθώς και οι ανησυχίες για το ότι η Πολωνία θεωρείται πηγή φθηνού εργατικού δυναμικού (4,6%).
Παρά τα ανάμεικτα συναισθήματα για την Ε.Ε., η Πολωνία είναι σημαντικός δικαιούχος της διεύρυνσης της Ένωσης. Μια ανάλυση της πολωνικής Pekao Bank υπογραμμίζει τη σημαντική οικονομική ανάπτυξη της χώρας από την ένταξη στην Ε.Ε., το 2004. Το Α.Ε.Π. της Πολωνίας διπλασιάστηκε μεταξύ 2004 και 2022, ξεπερνώντας όλες τις άλλες χώρες της περιοχής. Επιπλέον, η Πολωνία αύξησε σημαντικά το μερίδιό της στο ενωσιακό εμπόριο, από 3% σε 6%. Το 2024 συμπληρώνονται δύο δεκαετίες από την ένταξη της Πολωνίας στην Ε.Ε. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η χώρα κατείχε την προεδρία της Ε.Ε. μία φορά, το 2011, και είναι έτοιμη να το κάνει ξανά το επόμενο έτος, με τον Tusk στο «τιμόνι». Αυτό το ορόσημο χρησιμεύει ως υπενθύμιση της περίπλοκης και εξελισσόμενης σχέσης μεταξύ της Πολωνίας και της ευρύτερης ευρωπαϊκής κοινότητας.
Η «στροφή» της πολωνικής κοινής γνώμης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αντικατοπτρίζει μια διαφοροποιημένη προοπτική για τα οφέλη και τις προκλήσεις της ένταξης. Ενώ αναγνωρίζονται πρακτικά πλεονεκτήματα, όπως η οικονομική υποστήριξη και η ελεύθερη κυκλοφορία, οι ανησυχίες σχετικά με την κυριαρχία και την επιβολή πολιτικής είναι, επίσης, σημαντικές. Το πολιτικό τοπίο «χρωματίζει» περαιτέρω αυτές τις απόψεις, με αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των κομματικών γραμμών. Καθώς η Πολωνία ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 20 χρόνια από την ένταξή της στην Ε.Ε., αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη συνεχιζόμενη συζήτηση για τον ρόλο και το μέλλον του έθνους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Poland’s EU enthusiasm fades, Εuractiv, διαθέσιμο εδώ
- The rise of Euroscepticism on the political scene in Poland, academics.journal.edu., διαθέσιμο εδώ
