Της Σοφίας Σουπιάδου,
Με τη φθινοπωρινή ισημερία της 23ης Σεπτεμβρίου αποχαιρετίσαμε τυπικά το «ευλογημένο καλοκαιράκι» που λέει κι ο λαός, και υποδεχτήκαμε το μελαγχολικό, γλυκό φθινόπωρο. Εντούτοις, για πολλούς από εμάς το θέρος καλά κρατεί, αφού κάποιοι συνεχίζουμε τις βουτιές, λιαζόμαστε στις ξαπλώστρες και τις ψάθες, επιμένουμε να κυκλοφορούμε με αμάνικα και σορτς, και γενικώς αρνούμαστε να πούμε το «αντίο» στο έρμο το καλοκαίρι. Γιατί το φευγιό του καλοκαιριού σηματοδοτεί το τέλος της ξεκούρασης, της ανεμελιάς, του «εποικοδομητικού ρεμβασμού» και του αλατισμένου κορμιού και την αρχή της ανελέητης εργασίας, της πνευματικής και σωματικής κόπωσης, του κρύου καιρού και της καθημερινής μεμψιμοιρίας.
Για να δεχτούμε λιγάκι ηπιότερα αυτή την αλλαγή της εποχής, συγκεντρώσαμε και προτείνουμε δέκα τραγούδια -και έναν ολόκληρο δίσκο- που κρύβουν μέσα τους τη θάλασσα, το κατ’ εξοχήν σύμβολο του καλοκαιριού! Άλλωστε, όπως επισημαίνει και η κ. Μαγδαληνή Παρχαρίδου-Αναγνώστου «Η θάλασσα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης από τα πρώτα ακόμα χρόνια της ιστορίας του ανθρώπου. Πηγή τροφής, μέσο επικοινωνίας, σύμβολο του ευμετάβλητου στοιχείου, μέρος της αδάμαστης φύσης που ταυτίζεται με την ελευθερία, προσέφερε πλήθος ερεθισμάτων που μεταπλάστηκαν σε εικόνες, ήχους, κείμενα».
- «Μια θάλασσα μικρή», διαθέσιμο εδώ
Το συγκεκριμένο τραγούδι όλοι το γνωρίζουμε ή έστω κάπου το έχουμε ακούσει. Οι στίχοι, η μουσική και η ερμηνεία ανήκουν στο Διονύση Σαββόπουλο. Το υποκείμενο του τραγουδιού λέει «πικρά» αντίο στον καλοκαιρινό του έρωτα και στην εποχή την ίδια, ενώ δηλώνει ότι θα «περιμένει» να ανταμώσουν ξανά το επόμενο καλοκαίρι.
- «Φέρτε μου τη θάλασσα», διαθέσιμο εδώ
Η ποίηση είναι του Νίκου Γκάτσου και η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. «Φέρτε μου τη θάλασσα να την προσκυνήσω/ Φέρτε μου τον ήλιο της να προσευχηθώ» ερμηνεύει συγκλονιστικά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, σ’ ένα τραγούδι που απαγόρευσε η Δικτατορία, αλλά αγαπήθηκε από τον ελληνικό «θαλασσινό» λαό όσο κανένα άλλο.
- «Μέλυδρον», διαθέσιμο εδώ
“In movement is blessing” προτείνει η Patti Smith και οι Πυξ Λαξ συμφωνούν τραγουδώντας: «Είναι ωραία η θάλασσα γιατί κινείται πάντα». Τους στίχους υπογράφει ο Μάνος Ξυδούς και τη μουσική ο Νίκος Σπυρόπουλος.
- «Θάλασσα μάγισσα», διαθέσιμο εδώ
Εδώ η θάλασσα αποτελεί καταφύγιο αλλά και πηγή δύναμης, ζωής για τη φωνή του κειμένου. Άλλωστε, όπως τονίζει και η Μιράντα Τερζοπούλου: «Όλα, και πρώτα απ’ όλα η γη, προέρχονται από τη θάλασσα και όλα επιστρέφουν εκεί». Ο τελευταίος στίχος του τραγουδιού αποκαλύπτει μια υπέροχη εικόνα-ζωγραφιά της θάλασσας: «εκεί που ο ουρανός/ φιλάει το πέλαγο/ κι ο ήλιος κόκκινο το βάφει». Στίχοι από τον Κώστα Καρτελιά, μουσική από το Μίκη Θεοδωράκη, ερμηνεία από τη Μαρία Φαραντούρη.
- «Θάλασσα», διαθέσιμο εδώ
Ο Παύλος Παυλίδης γράφει μουσική, στίχους και τραγουδάει για τη θάλασσα που δίνει κουράγιο όταν έρχονται δυσκολίες και νιώθει κανείς ανήμπορος να αντιμετωπίσει τη ζωή: «Όταν πυκνώνει η συννεφιά/ και λέω πως πια δεν έχω/ τη δύναμη να τραγουδάω/ κοντά σου πάντα τρέχω».
- «Θάλασσά μου», διαθέσιμο εδώ
Εδώ το υποκείμενο του τραγουδιού παραπονιέται που η θάλασσα δεν μπορεί να «πνίξει τον καημό» του και να τον σώσει από τον πόνο που κουβαλά: «θάλασσά μου/ τον καημό μου τώρα πνίξε/ πνίξε να σωθώ». Στίχοι, μουσική: Γιάννης Παξιμαδάκης, ερμηνεία: Ψαραντώνης.
- «Θάλασσα λεία», διαθέσιμο εδώ
Οι Usurum τραγουδούν για μια θάλασσα που επιτρέπει την απόδραση από την πραγματικότητα, που αποτελεί «σύμμαχο μεγάλο για τη φυγή του νου». Στίχοι: Κοσμάς Λαμπίδης, μουσική: Σταύρος Ρουμελιώτης.
- «Πέφτω στη θάλασσα», διαθέσιμο εδώ
Εδώ ο αφηγητής βουτάει στη θάλασσα για να αποκτήσει ξανά τη χαμένη νιότη, τις χαμένες στιγμές και να σβήσει τα λάθη. Με άλλα λόγια, η θάλασσα γίνεται σύμβολο της λύτρωσης και της κάθαρσης. Γράφει, συνθέτει κι ερμηνεύει ο Νίκος Πορτοκάλογλου.
- “Into the Sea”, διαθέσιμο εδώ
O Sivert Hoyem μας προτρέπει να βουτήξουμε στη θάλασσα, στην ζωή, στον έρωτα, αφού και στα πιο μεγάλα ζόρια “a friendly shore is always within reach”. Στίχοι, μουσική: Sivert Hoyem
- «Μέσα στη θάλασσα», διαθέσιμο εδώ
Ο Γιάννης Αγγελάκας γράφει τους στίχους, τραγουδάει και ο Νίκος Βελιώτης υπογράφει και τη μουσική. Εδώ άνθρωπος και θάλασσα αποτελούν ένα πράγμα και η ποίηση του Αγγελάκα κάνει τη δουλειά της και πάλι.
- «Μια θάλασσα» (1994), διαθέσιμο εδώ
Τέλος, ένας δίσκος από τον Μίκη Θεοδωράκη, κυριολεκτικά γεμάτος θάλασσα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κείμενο της Μιράντας Τερζοπούλου, domnasamiou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κείμενο της Μαγδαληνής Παρχαρίδου-Αναγνώστου, domnasamiou.gr, διαθέσιμο εδώ
