Της Δανάης Γαζή,
Ένα πρόβλημα που απασχολεί τους Έλληνες πολίτες ήδη από το 2022 είναι η αύξηση των τιμών των ενοικίων και των ακινήτων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από τη Deloitte, προέκυψε ότι για να αποκτήσει ένας μέσος πολίτης μια νέα στέγη θα πρέπει να αποταμιεύσει έξι έως οκτώ ακαθάριστους μισθούς. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η απόκτηση στέγης είναι ιδιαίτερα δύσκολη για έναν εργαζόμενο στη χώρα μας, ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, χωρίς, όμως, να αγγίζει ακραίες περιπτώσεις άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Μπορεί άραγε να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση με την κατάλληλη συμβολή της κυβερνητικής πολιτικής;
Αρχικά, σύμφωνα με την έρευνα “Property Index 2023” της Deloitte, η Ελλάδα ανήκει σε μία από τις τρείς ευρωπαϊκές χώρες που έχουν τη χαμηλότερη στέγαση. Ωστόσο, αν κάποιος λάβει υπόψη και τους χαμηλούς μισθούς που υπάρχουν στη χώρα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες, καταλαβαίνει ότι ο χρόνος αποταμίευσης των απαραίτητων χρημάτων αυξάνεται. Βέβαια, το 2022, παρόλη την κρίση που υπήρξε, η ζήτηση για την πώληση ακινήτων σημείωσε σημαντική άνοδο, όμως, παράλληλα, μειώθηκε η οικοδομική δραστηριότητα, λόγω της ακρίβειας της ενέργειας και των οικοδομικών υλικών. Πάντως, η δυναμική της αγοράς ακινήτων φαίνεται να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.
Στη συνέχεια, μια ακόμα έρευνα που έγινε από τη Eurostat παρουσίασε ότι το υψηλό κόστος της στέγασης δεν βρίσκεται σε αναλογία με τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης. Ειδικότερα, όσοι είναι ενοικιαστές ακινήτων στη χώρα μας δαπανούν περίπου το 75%-80% από το διαθέσιμο εισόδημά τους, προκειμένου να καλύψουν όλες τις ανάγκες που απορρέουν από ένα νοικοκυριό. Έτσι, λοιπόν, εξηγείται γιατί η Ελλάδα έχει σήμερα πολύ υψηλό κόστος στέγασης, σχετικά με τα χαμηλά εισοδήματα. Βέβαια, τα παραπάνω συναρτώνται άμεσα και με τη μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, κατά την οποία ο μέσος Έλληνας πολίτης έχασε το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, αλλά και με τη μεγάλη έλλειψη προσφοράς κατοικιών προς ενοικίαση, ειδικά στα αστικά κέντρα. Συνεπώς, η απώλεια μισθών σε συνάρτηση με την ακρίβεια, την ανάγκη των ιδιοκτητών και την υπερβάλλουσα ζήτηση οδηγούν σε τέτοιες αυξήσεις.
Επιπλέον, όσον αφορά την αύξηση των τιμών των ενοικίων, αυτή εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στην πρωτεύουσα και, μάλιστα, σε ορισμένες περιοχές είναι ακόμα μεγαλύτερη. Σαφέστερα, σε περιοχές όπως είναι η Κυψέλη ή τα Εξάρχεια παρουσιάζεται αύξηση των τιμών κατά 56% και 54,5% αντίστοιχα, σε σύγκριση με το ενοίκιο που υπήρχε το 2017. Παράλληλα, η περιοχή των Βορείων Προαστίων, η οποία ήταν ανέκαθεν δημοφιλής, σημειώνει ανάλογη αύξηση των τιμών. Για παράδειγμα, ένα μεσαίο διαμέρισμα 100 τ.μ. κοστίζει κατά μέσο όρο 800-1.100 ευρώ, τη στιγμή που το ίδιο σπίτι κόστιζε έως και το προηγούμενο έτος εμφανώς λιγότερα. Πρόκειται, βέβαια, για περιοχές που είχαν ζήτηση λόγω του καίριου σημείου τους, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι κρίνεται «φυσιολογική» μια τέτοια αύξηση για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό, βάσει του εισοδήματος και των αναγκών του.
Τέλος, πολλοί αναρωτούνται αν το πρόβλημα αυτό της ακρίβειας των ενοικίων μπορεί να διευθετηθεί από την κυβερνητική πολιτική. Ήδη, η Κυβέρνηση δημιούργησε το πρόγραμμα «Σπίτι μου», το οποίο επιδοτεί τις νέες ηλικίες 25-39 ετών να προβούν στην αγορά της πρώτης κατοικίας, ώστε να είναι αδέσμευτοι από τη μακροχρόνια καταβολή ενός μεγάλου ύψους ενοικίου. Συγχρόνως, διατυπώνονται αιτήματα για τη φοιτητική στέγη και, εν γένει, τη διεύρυνση των στεγαστικών επιδομάτων, ώστε να δοθεί μια ανάσα στη μεσαία τάξη. Πάντως, το μόνο που είναι σίγουρο είναι ότι η κυβερνητική πολιτική μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για όλους, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη ότι η αύξηση των ενοικίων σηματοδοτεί, παράλληλα, και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Καταλήγοντας, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η αύξηση των τιμών της στέγης αποτελεί αφενός μεν μια κατάσταση που ταλαιπωρεί τα μεσαία νοικοκυριά λόγω της σημαντικής μείωσης της αγοραστικής τους δύναμης από τον υψηλό πληθωρισμό, αφετέρου δε αποδεικνύει μια οικονομική ανάπτυξη που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα αν συγκρίνουμε τις τιμές των ενοικίων με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, απλά η όλη παθογένεια έγκειται στη δυσαναλογία που εντοπίζεται ως ποσοτικά μεγέθη με τους μισθούς. Σε αυτό, λοιπόν, μπορεί καίρια να συμβάλλει η κυβερνητική πολιτική, προτείνοντας καινοτόμες ιδέες που να συνδυάζουν την ελάφρυνση των ενοικιαστών και την ταυτόχρονη άνοδο των οικονομικών μεγεθών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Είναι τελικά πρόβλημα πολιτικής οι αυξήσεις των τιμών στα ακίνητα;, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ενοίκια: Εκτόξευση τιμών την τελευταία πενταετία, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ακίνητα: Πάνω από 12 χρόνια δουλειάς για την αγορά σπιτιού 70 τ.μ. στην Αθήνα [διαγράμματα], ot.gr, διαθέσιμο εδώ
