Της Γεωργίας Αλεξανδράκου Αλμπάνη,
Ένας άντρας, κρατώντας στο δεξί του χέρι το όπλο του, μπαίνει σε ένα χωράφι και με ένα παράγγελμά του μπαίνουν μαζί του μερικοί ακόμα. Όλοι μαζί χτυπούν με δύναμη τα «κεφάλια» των φυτών της παπαρούνας. Κοτσάνια στον αέρα, ο χυμός από τον βολβό της απελευθερώνεται και μαζί του η πικάντικη χαρακτηριστική μυρωδιά του οπίου. Αυτή είναι μια από τις επιδρομές των Ταλιμπάν σε χωράφια της επαρχίας του Αφγανιστάν, με σκοπό την εξάλειψη της καλλιέργειας της παπαρούνας.
Τον Απρίλιο του 2022, ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν, Hibatullah Akhundzada, αποφάσισε ότι η καλλιέργεια της παπαρούνας, από την οποία εξάγεται το βασικό συστατικό της ναρκωτικής ηρωίνης, απαγορεύεται ρητά. Τυχόν παραβιάσεις της συγκεκριμένης απόφασης θα οδηγούν σε δήμευση χωραφιών και άλλες ποινές, σύμφωνα με τον μουσουλμανικό νόμο της Σαρία. Η αιτία της εν λόγω απόφασης, σύμφωνα με έναν από τους εκπροσώπους των Ταλιμπάν, είναι διττή. Αφενός, επειδή είναι γνωστές σε όλους οι επιβλαβείς συνέπειες του οπίου και αφετέρου, γιατί αντίκειται στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Η συγκεκριμένη απόφαση έχει ήδη οδηγήσει σε σημαντική μείωση στην ανάπτυξη της παπαρούνας, με ειδικούς να τονίζουν πως η παραγωγή θα μπορούσε να έχει μειωθεί και κατά 80% σε σχέση με πέρυσι, καθιστώντας, έτσι, τους Ταλιμπάν τούς μόνους ικανούς να καταστείλουν την καλλιέργεια παπαρούνας. Τα στατιστικά αποδεικνύουν πως πολλοί αγρότες έχουν συμμορφωθεί με την εντολή, καλλιεργώντας πλέον άλλα φυτά, όπως σιτάρι, ενώ οι Ταλμπάν καταστρέφουν και τις σοδιές αυτών που δεν το έκαναν. Βέβαια, οι μη συμμορφούμενοι δεν στέκουν με τα χέρια σταυρωμένα, αλλά αντιδρούν σε αυτές τις καταστροφές, γεγονός που οδηγεί τους Ταλιμπάν να πηγαίνουν στα χωράφια οπλισμένοι και κατά ομάδες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα και νεκροί από τις συμπλοκές.
Τι γίνεται, όμως, με τα εισοδήματα των αγροτών που έχουν μειωθεί εν αντιστοιχία με τα ποσοστά παραγωγής παπαρούνας; Το Αφγανιστάν, προερχόμενο από έναν πολυετή πόλεμο, βρίσκεται ήδη σε μια ιδιαίτερα δεινή οικονομική κατάσταση και το όπιο ήταν μια λύση για τους πολύ φτωχούς αγρότες της χώρας, καθώς η καλλιέργεια π.χ. σιταριού θα απέφερε πολύ λιγότερο κέρδος. Γι’ αυτό και μερικοί προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν παπαρούνες ακόμα και στους κήπους τους, αλλά οι Ταλιμπάν το αντιλαμβάνονταν και τα κατέστρεφαν. Πολλοί αγρότες, επίσης, υποστηρίζουν πως, ενώ οι Ταλιμπάν επέβαλαν αυτόν τον νόμο, δεν προέβλεψαν μια λύση που θα αντικαθιστούσε το χαμένο κέρδος, με συνέπεια η φτώχια να έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της και η πείνα να μαστίζει.
Οι Ταλιμπάν γνωρίζουν την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μετά από την απόφαση αυτή, ωστόσο, ενδεχομένως, να θεωρούν πως οι επιβλαβείς συνέπειες παγκοσμίως έχουν μεγαλύτερη σημασία, ενώ στράφηκαν για βοήθεια στη Δύση και σε διεθνείς οργανισμούς, ώστε να καλυφθεί το οικονομικό κενό, οι οποίοι, όμως, τους «γύρισαν την πλάτη». Η αφορμή για τη στάση τους αυτή δόθηκε από το γεγονός πως οι Ταλιμπάν στη διάρκεια του πολέμου είχαν μεγάλο οικονομικό όφελος από το ναρκωτικό και άρα δεν μπορούν να ζητούν βοήθεια για το συγκεκριμένο. Εδώ ενδεχομένως να μπορούσε να υποστηριχθεί πως πολιτικές κόντρες δεν θα έπρεπε να χωρούν στην κατάσταση αυτή, καθώς και ότι το όφελος από τη μείωση κυκλοφορίας ναρκωτικών και πρώτων ουσιών τους θα είναι παγκόσμιο.
Είναι, όμως, πράγματι έτσι; Σύμφωνα με οικονομικές έρευνες, η τιμή του οπίου καταγράφει πτώση, γεγονός που σημαίνει πως η ζήτηση παραμένει σταθερή, αλλά η παραγωγή δεν μειώνεται, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα πως τα αποθέματα στο σύστημα και η παραγωγή ηρωίνης συνεχίζεται κανονικά, παρά την οικονομική θυσία των αγροτών. Άλλωστε, θα μπορούσε κανείς να πει πως η σταδιακή μείωση καλλιέργειας οπίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε χρήση συνθετικών και χημικών ναρκωτικών, διαταράσσοντας έτσι τις «συνήθειες» στη χρήση ναρκωτικών με ακόμα μεγαλύτερη επικινδυνότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ναρκωτικά, ένας παράλληλος πόλεμος στο Αφγανιστάν, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι Ταλιμπάν δεν σταματούν τους εμπόρους ναρκωτικών, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
