Της Ζαφειρίας Πολυχρονιάδου,
«Ύδραμα» – «Δύραμα» – Δράμα. Η ίδια η ονομασία της πόλης φανερώνει και τεκμηριώνει την έντονη παρουσία υδάτων, που δεσπόζουν και κυριαρχούν στην πόλη της Δράμας, για πάρα πολλά χρόνια. Απόδειξη της υδάτινης παρουσίας στην πόλη αποτελεί το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, για το οποίο προτίθεμαι να μιλήσω στο συγκεκριμένο άρθρο.
Γεμάτο πανύψηλα και θεόρατα πλατάνια, που προσφέρουν μια ανάσα δροσιάς σαν προστασία από τον θερμό ήλιο, είναι ένα πάρκο με έντονη την παρουσία των στοιχείων της φύσης, όπως τις λίμνες, τους μικρούς καταρράκτες, τις χήνες, τις πάπιες και τα διάφορα είδη πτηνών που κατοικούν. Για ορισμένους μπορεί να είναι γνωστό από το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στη Δράμα και στεγάζεται στο Υδάτινο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας.
Ας ξεκινήσουμε, όμως, με την ονομασία του, που ταυτίζεται με το όνομα της Προστάτιδας των Πυροβολικών και της Πολιούχου της Δράμας. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, στην περιοχή που βρίσκεται πλέον η λίμνη του πάρκου, υπήρχε μια εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Βαρβάρα. Οι Τούρκοι της περιοχής επιθυμούσαν να την γκρεμίσουν και στη θέση της να χτιστεί ένα τζαμί, αλλά την επομένη η εκκλησία καλύφθηκε από νερό και έτσι σχηματίστηκε η λίμνη του πάρκου. Αρκετά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα τη δεκαετία του 1920, χτίστηκε η σημερινή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, με το καμπανάκι της να «αντικρίζει» το βάθος των νερών της λίμνης. Υπάρχουν, βέβαια, και άλλες παραλλαγές της ιστορίας, όμως όλες συγκλίνουν στην τελική έκβαση, που θέλει την παλιά εκκλησία να «σκεπάζεται» από τα νερά της λίμνης.
Προς τιμήν, λοιπόν, της Αγίας Βαρβάρας καθιερώθηκε ένα έθιμο, που πραγματοποιείται μέχρι και σήμερα από μικρούς και μεγάλους. Ανήμερα της γιορτής της Αγίας, όπως και σήμερα, κάθε σπίτι φέρνει στη λίμνη του πάρκου ένα καραβάκι, που έχει κατασκευάσει και το τοποθετεί σε αυτήν. Τα «Καραβάκια των Ευχών» είναι είτε από χαρτί είτε από φελιζόλ, με πολλά χρώματα και σχέδια να τα κοσμούν, ενώ ορισμένα φέρουν και ένα μικρό κεράκι. Τη νύχτα η λίμνη μοιάζει πραγματικά μαγική και οι Δραμινοί παρατηρούμε μια εντυπωσιακή εικόνα να απλώνεται μπροστά μας, γεμάτη πανέμορφά καραβάκια, που έφτιαξαν τα μικρά παιδιά με πολλή τέχνη και μεράκι! Ακόμα, υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή της προέλευσης του εθίμου· επειδή η Αγία Βαρβάρα θεωρείτο προστάτιδα των κοριτσιών και «φρόντιζε» για την τύχη τους, τα νεαρά κορίτσια της πόλης τοποθετούσαν τα καραβάκια, που έφτιαχναν, και έκανα την ευχή τους. Βέβαια, αν έσβηνε το κεράκι, δεν ήταν καλό σημάδι.
Δεν πρέπει να παραλείψω και τη συνταγή που συνοδεύει τη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας, τη «βαρβάρα» ή διαφορετικά τον «ασουρέ». Η συνταγή, φυσικά, δεν φτιάχνεται μόνο στη Δράμα, αλλά σε όσες περιοχές έχουν ως Πολιούχο την Αγία Βαρβάρα. Πρόκειται για μια γλυκιά συνταγή που μοιάζει στην όψη με χυλό, αλλά στη γεύση με τα κόλλυβα. Αποτελείται από σιτάρι και όσπρια, ενώ συνοδεύεται με σπόρους ροδιού και ξηρούς καρπούς.
Το προαναφερθέν έθιμο σηματοδοτεί και το ξεκίνημα του πιο χριστουγεννιάτικου φεστιβάλ της χώρας, με πολλά χρόνια παράδοσης, της Ονειρούπολης, το οποίο μπορεί να μην πραγματοποιείται στο υδάτινο πάρκο της Δράμας, όμως κοσμεί και φωτίζει τον δημοτικό κήπο της πόλης με πολύχρωμα και φανταχτερά λαμπάκια, εντυπωσιακά παιχνίδια, πεντανόστιμες λιχουδιές και το χριστουγεννιάτικο πνεύμα, που «ξεχειλίζει» από παντού!
Γύρω από το πάρκο μπορεί κανείς να αντικρίσει τα παλιά αρχοντικά σπίτια, που στέκουν στην περιοχή, κτήρια του προηγούμενου αιώνα, που μαρτυρούν την οικονομική αίγλη που δέσποζε κάποτε στην πόλη. Επίσης, το έμβλημα του πάρκου, οι Καπναποθήκες και το «Μαρμάρινο Σπίτι» έχουν εδώ και καιρό «ωθηθεί» στον δρόμο της αναπαλαίωσης και της συντήρησης, με τις Καπναποθήκες να έχουν δώσει τη θέση τους σε μια πολυτελή ξενοδοχειακή μονάδα, ενώ το «Μαρμάρινο Σπίτι» ή αλλιώς το αρχοντικό του καπνέμπορα Αναστασιάδη να στεγάζει το Μουσείο Φωτογραφίας και Φωτογραφικών Μηχανών, καθώς και να φιλοξενεί διάφορες εκθέσεις, συνεδρίες και εκδηλώσεις.
Το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας αποτελεί ένα πανέμορφο πάρκο, που αναμφίβολα χρίζει επίσκεψης για όσους πρόκειται να παρευρεθούν στη χριστουγεννιάτικη Ονειρούπολη, που φέτος θα ανοίξει τις πύλες της την ημέρα της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας με ξεχωριστές μουσικές νότες! Πέραν του φυσικού του κάλλους και των εξαιρετικών αρχοντικών που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης, υπάρχουν και διάφορες καφετέριες και ταβερνάκια, ώστε να απολαύσει τον καφέ ή το φαγητό του στην απόλυτη αρμονία της φύσης!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πηγές Αγίας Βαρβάρας Δράμας, naturagraeca.com, διαθέσιμο εδώ
- Τα καραβάκια των ευχών στην λίμνη της Αγίας Βαρβάρας στη Δράμα, travel.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Βαρβάρα»: Το υγιεινό γλυκό που κρατά από την αρχαιότητα -Ετσι έσωσε η Αγία τον χριστιανικό πληθυσμό από την εξόντωση, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μια πόλη πάνω στο νερό – Αγία Βαρβάρα, local.e-history.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αποκατάσταση Μαρμάρινου Σπιτιού και Καπναποθήκης Αναστασιάδη, cyclops-amke.gr, διαθέσιμο εδώ
