Της Ευστρατίας Γούδα,
Η αγγλική γλώσσα κατέχει κυρίαρχη θέση ως διεθνής γλώσσα. Σε όποιον τομέα και αν κοιτάξουμε (επικοινωνίες, επιστήμη, επιχειρήσεις, πολιτική, διπλωματία, ψυχαγωγία, διαδίκτυο), είναι αδύνατο να μην συναντήσουμε κάποιον αγγλικό όρο. Τα αγγλικά θεωρούνται απαραίτητα πια, γι’ αυτό και η πρώτη επαφή γινόταν μέχρι τώρα με την είσοδο των παιδιών στο Δημοτικό, ενώ έχει επικρατήσει επίσης η τάση να ξεκινούν τα παιδιά φροντιστηριακά μαθήματα αγγλικών στην ηλικία των 6 ετών.
Ωστόσο, τον περασμένο χρόνο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η υπουργική απόφαση η οποία εισήγαγε στο πρωινό υποχρεωτικό πρόγραμμα των νηπιαγωγείων της χώρας την αγγλική γλώσσα, μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα από το σχολικό έτος 2021-2022. Πολλοί γονείς μπορεί να συμφωνήσουν με αυτό και άλλοι πάλι να διαφωνήσουν. Γιατί, θα αναρωτιόταν κανείς, είναι τόσο σημαντικό να ξεκινήσει ένα παιδί σε τόσο μικρή ηλικία την εκμάθηση των αγγλικών;
Πράγματι, έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι μέχρι και την ηλικία των 11 ετών, τα παιδιά έχουν πιο πολλές πιθανότητες να κατακτήσουν μία ξένη γλώσσα από ό,τι σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτός μάλλον είναι και ο λόγος που στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η ηλικία έναρξης εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας είναι τα 5 έτη. Η εκμάθηση των αγγλικών σε μικρή ηλικία αξιοποιεί την έμφυτη περιέργεια του παιδιού για καινούριες γνώσεις, αλλά και την εξαιρετική αφομοιωτική του ικανότητα, ενώ η γνώση αποκτάται κυρίως μέσα από το παιχνίδι και το παιδί μαθαίνει, χωρίς να αισθάνεται πίεση και την αυστηρή δομή του «μαθήματος».
Παρόλα αυτά, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί μεν να διασκεδάζουν μαθαίνοντας ξένες λέξεις και να παίζουν με αυτές, αλλά μαθαίνουν πολύ πιο αργά τους μηχανισμούς της γλώσσας, σε σχέση με τους ενήλικες και τα μεγαλύτερα παιδιά. Αυτό, γιατί σε μικρή ηλικία η διαδικασία της μάθησης λειτουργεί «φυσικά» και διαισθητικά, στα πρότυπα που έχει αναπτύξει το παιδί να κατανοεί και να αναπτύσσει και τη μητρική του γλώσσα, χωρίς το φίλτρο της ανάλυσης και της σύνθεσης που αποκτά στη συνέχεια, όταν αποκτά επίγνωση.
Πριν πάρουμε την απόφαση να αρχίσει ένα παιδί αγγλικά, πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας πως, κατά τη διδασκαλία, ο εγκέφαλός του εισέρχεται σε ένα νέο γλωσσικό σύστημα, πολύ διαφορετικό από αυτό της μητρικής του. Η γραφή, το λεξιλόγιο, η προφορά, η ανάγνωση και οι φθόγγοι δεν προσεγγίζουν την ελληνική γλώσσα· αντίθετα, απομακρύνονται πολύ από αυτήν. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει σε κάποιους τον φόβο μήπως στο μυαλό του παιδιού υπάρξει σύγχυση μεταξύ της ξένης γλώσσας και της μητρικής ή μήπως η τελευταία δεν κατακτηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό και παραμεριστεί από την πρώτη.
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι δεν τίθεται θέμα «μπερδέματος» των δύο γλωσσών, καθώς οι πληροφορίες τους αποθηκεύονται σε διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου και ανακαλούνται ξεχωριστά ανάλογα με τις ανάγκες. Η παράλληλη εκμάθηση της μητρικής και της αγγλικής γλώσσας (πρώτη δημοτικού) συμβάλλει στη σύγκριση των δύο γλωσσών, στη μεταφορά «στρατηγικών» από τη μία γλώσσα στην άλλη, στην καλύτερη κατανόηση της μητρικής γλώσσας και προωθεί τη γενικότερη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.
Συμπερασματικά, η εκμάθηση των Αγγλικών σε μικρή ηλικία μπορεί να ενέχει οφέλη, όμως είναι σημαντικό να γίνεται προσεκτικά, μέσα από το παιχνίδι και άλλες βιωματικές δραστηριότητες. Για να ξεκινήσει ένα παιδί την κατάκτηση μιας ξένης γλώσσας και να απολαύσει τα πλεονεκτήματά της, θα πρέπει πρωτίστως να έχει κατακτήσει τα φωνήματα στην ομιλία και τα γραφήματα της μητρικής του γλώσσας. Τα περισσότερα παιδιά στο νηπιαγωγείο μεταξύ 5-6 ετών έχουν αυτήν την επάρκεια. Η απόφαση είναι αποκλειστικά των γονιών, οι οποίοι θα πρέπει να λειτουργούν μη επηρεασμένοι από γνώμες «τρίτων», αλλά πάντα με γνώμονα τη μοναδικότητα του κάθε παιδιού, με βάση την ανάπτυξη, τον χαρακτήρα, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.
