21.6 C
Athens
Τρίτη, 23 Απριλίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΜυθολογιαΟ μύθος του Κάδμου: Οι ιστορίες γύρω από τον ιδρυτή της Θήβας

Ο μύθος του Κάδμου: Οι ιστορίες γύρω από τον ιδρυτή της Θήβας


Της Δήμητρας Τσατζαλή,

Το όνομα Κάδμος είναι πολύ γνωστό στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Καταγόταν από μια μεγάλη οικογένεια, η οποία ανήκει στον Θηβαϊκό κύκλο. Ήταν γιος του Αγήνορα και της Τηλεφάσσης (ή Αργιόπης). Αποτελεί τον ιδρυτή των Θηβών, μιας και αυτός, όπως θα δούμε παρακάτω, έσπειρε τα δόντια του δράκου στη γη. Έγινε ο ντόπιος ήρωας της αρχαίας Θήβας. Τα αδέρφια του, επίσης, έγιναν ήρωες άλλων περιοχών. Αδερφή του ήταν η Ευρώπη, την οποία, όπως ήδη ξέρουμε, απήγαγε ο Δίας. Μάλιστα, αυτή η πράξη του θεού ανάγκασε τα αγόρια της οικογένειας και αδέρφια της Ευρώπης να την αναζητήσουν με τη βοήθεια της μητέρας τους. Τα αδέρφια του, μετά από πολλές προσπάθειες και πολύχρονα ταξίδια, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αναζήτησή της.

Η Τηλέφασσα μαζί με τον Κάδμο έφτασαν μέχρι τη Θράκη, όπου στη Σαμοθράκη γνώρισε και νυμφεύθηκε τη σύζυγό του, την Αρμονία. Η μητέρα του, αργότερα, πέθανε και, έτσι, ο Κάδμος αποφάσισε να φύγει και να φτάσει στη Θήβα. Δεν εγκατέλειψε έτσι απλά τον προηγούμενο τόπο διαμονής του. Αφότου έφυγε η μητέρα του, αυτός αποφάσισε να πάρει χρησμό από το μαντείο των Δελφών. Εκεί, έμαθε ότι πρέπει να αφήσει την Ευρώπη και να πάρει μια αγελάδα, η οποία θα ήταν η οδηγός του. Αυτή έπρεπε να ήταν από το κοπάδι του Πελάγoντος, ο οποίος ζούσε κοντά στη Φωκίδα, ή να βρει μια που να έχει ένα σημάδι λευκό, που να φέρει σε πανσέληνο. Ακολούθησε την αγελάδα, γιατί μόνο με τη βοήθεια από τη φύση ή από ζώα μπορούσε κάποιος άνθρωπος να γίνει ιδρυτής. Όταν η αγελάδα κουράστηκε και ήθελε να κάτσει, στο σημείο όπου έμεινε, ο Κάδμος θέλησε να ιδρύσει την πόλη.

Η αρπαγή της Ευρώπης. Έργο του Pierre, Jean-Baptiste Marie, 1750, Ελαιογραφία, Ντάλας, Dallas Museum of Art. Πηγή εικόνας: greek-language.gr

Όταν έφτασε στη Θήβα, θέλησε να προσφέρει ως θυσία την αγελάδα στη θεά Αθηνά. Χρειαζόταν νερό, για να το χρησιμοποιήσει ως καθαρμό στη θυσία. Έτσι, έστειλε τους συντρόφους του να φέρουν από πηγή. Ήταν αφιερωμένη στον θεό του πολέμου, Άρη, και εκτός αυτού τη φύλαγε ένας τρομερός δράκος. Ο τελευταίος αφάνισε τους απεσταλμένους του και γι’ αυτό ο Κάδμος τον σκότωσε και έσπειρε τα δόντια του στο έδαφος και γεννήθηκαν από αυτά οι Σπαρτοί. Οι άνθρωποι αυτοί, όμως, ήταν επικίνδυνοι και έπρεπε να βρει τρόπο να γλιτώσει. Χρησιμοποιώντας έξυπνα κόλπα, πέταξε πέτρες ανάμεσά τους, με αποτέλεσμα να τους μπερδέψει και να προκαλέσει «εμφύλιο» πόλεμο. Αφού δολοφονήθηκε ο ένας από τα χέρια του άλλου, παρόλα αυτά κατάφεραν και σώθηκαν πέντε. Μετά τον θάνατο του δράκου, ο Κάδμος έπρεπε να περάσει στην κάθαρση. Έτσι, έγινε υπηρέτης του θεού για 8 χρόνια κι ύστερα, ανέλαβε τη βασιλεία της Θήβας. Στον γάμο του με την Αρμονία, μάλιστα, ήταν καλεσμένοι θεοί και θνητοί, όπου έφαγαν και ήπιαν με υπόκρουση τη μουσική, που ο θεός Απόλλωνας έπαιζε κιθάρα και οι Μούσες έπαιζαν τον αυλό.

Το εξεταζόμενο ζεύγος δεν έζησε το τέλος της ζωής του στη Θήβα, αλλά στην Ιλλυρία ως εξόριστοι. Η Ιλλυρία ήταν μια περιοχή που γεωγραφικά συνδεόταν με την Αδριατική. Εγκατέλειψε την πόλη υπό δύσκολες συνθήκες. Συγκεκριμένα, ο Κάδμος παραιτήθηκε από την εξουσία κι έδωσε τη θέση του στον εγγονό του, Πενθέα, που ήταν γιος της κόρης του, της Αγαύης. Ο εγγονός, όμως, έφερε νέα προβλήματα, γιατί, σύμφωνα με τον μύθο, εναντιώθηκε στον Διόνυσο και τις τελετές του. Έτσι, έχασε και τη ζωή του με φρικτό θάνατο. Το ζευγάρι αποχώρησε, λοιπόν, και άφησε να βασιλεύει ο γιος του, ο Πολύδωρος.

Τοπίο με την ιστορία του Κάδμου που σκοτώνει τον δράκο. Έργο του Francesco Zuccarelli, 1765, λάδι σε μουσαμά. Σ’ ένα ειδυλλιακό τοπίο με βράχια, καταρράκτες και δέντρα ο Κάδμος αντιμετωπίζει τον δράκο που φυλάει την πηγή, διατρυπώντας τον με το δόρυ του στο ανοικτό του στόμα. Δύο σύντροφοι του Κάδμου έχουν πέσει ήδη θύματα του δράκου, ενώ μπροστά από τον καθένα βρίσκεται κι από μια υδρία. Λονδίνο, Tate Gallery. Πηγή εικόνας: greek-language.gr

Σύμφωνα με άλλη ερμηνεία, βασίλεψε στην Ιλλυρία, καθώς υπήρχε χρησμός, σύμφωνα με τον οποίο οι Εγχελείς θα νικούσαν τους Ιλλυριούς, όταν θα έπαιρνε τη θέση στο βασίλειο ο Κάδμος και η Αρμονία. Στο καινούριο τους σπίτι πλέον γέννησε η Αρμονία έναν γιο, τον Ιλλυριό, κι έμειναν εκεί μέχρι τον θάνατό τους. Ο θεός Δίας τους μετέτρεψε σε φίδια και μεταφέρθηκαν στα Ηλύσια Πεδία.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Μήττα Δ., Κάδμος και Αρμονία, greeklanguage.gr. Διαθέσιμο εδώ
  • Hard R. (2004), The Routledge Handbook of Greek Mythology, London: Routledge

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Δήμητρα Τσατζαλή
Δήμητρα Τσατζαλή
Γεννήθηκε στην Λαμία το 1998. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Βόλο και έχει πτυχίο Αρχαιολογίας. Γνωρίζει πολύ καλά Αγγλικά και λίγα Ρωσικά. Της αρέσουν η ποίηση και τα ταξίδια - κυρίως - στο εξωτερικό. Αγαπημένη της πόλη είναι το Παρίσι. Η αρχαιολογία την συναρπάζει γιατί δεν σταματάει να φέρνει στο φως νέα πράγματα. Δεν γίνεται ποτέ βαρετή! Στόχος της είναι να ζήσει και να εργαστεί στο εξωτερικό.