Της Σύλιας Δόσπρα,
Ενώ ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας εξακολουθεί να ταράζει τη γεωπολιτική ισορροπία της Ευρώπης, τις τελευταίες μέρες έχουν έρθει στο προσκήνιο πληροφορίες που αναφέρουν πως το Κρεμλίνο βρίσκεται σε μια διαδικασία εξέτασης της πιθανότητας οργάνωσης ενός ψευδοκράτους, στο οποίο θα αποδοθεί το όνομα «Γιούζναγια Ρους» ή αλλιώς «Νότια Ρους». Σύμφωνα με πληροφορίες που έδωσε στο φως η Schemes, η ερευνητική υπηρεσία του RadioFree Europe, τα εδάφη που έχουν καταληφθεί από τον ρωσικό στρατό θα απαρτίζουν το νέο κράτος «Νότια Ρους», εντός του οποίου η ρωσική θα αναγνωρίζεται ως επίσημη γλώσσα, ενώ η ουκρανική ως διάλεκτος. Η δημιουργία του ψευδοκράτους θα λέγαμε ότι είναι ο απόηχος των ομιλιών, τόσο του Πούτιν, όσο και άλλων ανώτερων αξιωματούχων που έχουν επανειλημμένως κάνει αναφορές στην ίδρυση της «Νέας Ρωσίας».
Ο όρος «Νέα Ρωσία» συνιστά έναν ιστορικό όρο που έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του στα τέλη του 16ου αιώνα, όταν η Ρωσία ένωσε τα κομμάτια της Ουκρανίας στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και το χανάτο της Κριμαίας, τα οποία είχε αποσπάσει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εν συνεχεία, τα κομμάτια αυτά, εντός των οποίων είχαν εγκατασταθεί πολλοί Ρώσοι τον 18ο αιώνα, περιήλθαν στα χέρια της νεοσύστατης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας το 1922. Το 2014, αφού ο Ρώσος Πρόεδρος πήρε ξανά στα χέρια του την Κριμαία και, ταυτόχρονα, εξασφάλισε για τη χώρα του πρόσβαση στο μοναδικό λιμάνι με θερμά ύδατα, αναθεώρησε τις γεωπολιτικές του βλέψεις και επανέφερε στο πολιτικό προσκήνιο τον όρο “Novorossiya” ή αλλιώς «Νέα Ρωσία», δηλώνοντας πως μπορεί η Ρωσία να έχασε τα εδάφη αυτά για διάφορους λόγους, αλλά οι λαοί της εξακολουθούσαν να μένουν εκεί.
Η «Νέα Ρωσία» περιλαμβάνει εδάφη, όπως το Χάρκοβο, το Λουχάνσκ, το Ντονέτσκ, τη Χερσώνα, το Μικολάιβ και την Οδησσό. Εδάφη, δηλαδή, στα οποία, αυτή τη στιγμή, η Ρωσία εξαπολύει σφοδρές επιθέσεις με σκοπό να τα κατακτήσει. Αν ανατρέξουμε λίγους μήνες πριν και, πιο συγκεκριμένα, τρεις ημέρες πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα θυμηθούμε πως στις 21 Φεβρουαρίου ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο αναγνώρισε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ (DPR) και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ (LPR), ως ξεχωριστές οντότητες. Συνεπώς, αν κάποιος μελετήσει τις εξελίξεις και κολλήσει τα κομμάτια του παζλ, μπορεί να αντιληφθεί πως με αυτή του την κίνηση ίσως ο Πούτιν έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιό του για την ανάκτηση της «Νέας Ρωσίας» και, συγχρόνως, ξεκίνησε να πραγματοποιεί τις επεκτατικές του βλέψεις στο εγγύς εξωτερικό. Σήμερα, η πόλη της Μαριούπολης, το λιμάνι της Χερσώνας στη Μαύρη Θάλασσα και άλλες μικρότερες περιοχές στα νότια και ανατολικά της Ουκρανίας έχουν επέλθει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων, με τον Ρώσο Πρόεδρο να απειλεί πως αν κάποια χώρα επέμβει, η αντίδραση της Ρωσίας θα είναι αστραπιαία.
Η αντίληψη της «Νέας Ρωσίας» για τον Πούτιν συνίσταται στην πεποίθηση πως οι περιοχές ανατολικά του ποταμού Δνείπερου είναι ρωσικές και πάνω σε αυτή την πεποίθηση έχει χτίσει τις μέχρι τώρα στρατιωτικές επιχειρήσεις του. Επιπλέον, οι αξιώσεις του Πούτιν σε όλη την ακτογραμμή της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα ήταν πάντοτε κάτι παραπάνω από προφανείς και αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο πολλοί αναλυτές πιστεύουν πως το επιχείρημα του Ρώσου Προέδρου για την ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή πρόφαση, πάνω στην οποία «πάτησε» για να θέσει σε εφαρμογή τις ιδεολογικές αντιλήψεις του και να προσανατολίσει εκεί που θέλει τη γεωστρατηγική πορεία του.
Από το 2014 και μετά, η Ρωσία έκανε ό,τι μπορούσε για να μην παγώσει η σύγκρουσή της με την Ουκρανία, προκαλώντας συνεχώς αναταραχές και αμφισβητώντας την πραγματική οντότητα της Ουκρανίας. Ο πόλεμος έχει φέρει τον Πούτιν ένα βήμα πιο κοντά στην πραγμάτωση της ιδέας του για τη «Νέα Ρωσία» και την ενδεχόμενη ομοσπονδοποίηση της Ουκρανίας με δικαίωμα βέτο της Ρωσίας. Το ιδεολογικό φάσμα του Πούτιν για τη «Νέα Ρωσία» που, ενδεχομένως, επιθυμεί να πραγματώσει, έγκειται στη διαμόρφωση της δικής του σφαίρας επιρροής σε περιοχές που επεκτεινόταν παλαιότερα είτε η Ρωσική Αυτοκρατορία είτε η Σοβιετική Ένωση, εξασφαλίζοντας, έτσι, ότι οι γειτονικές, προς τη Ρωσία, χώρες θα είναι κράτη περιορισμένης κυριαρχίας. Κάτι τέτοιο θα γίνει πολύ δύσκολα αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα, η οποία δείχνει την απαράμιλλη στήριξή της στην Ουκρανία και, ταυτόχρονα, επιβάλλει στη Ρωσία τις κυρώσεις που της αρμόζουν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tim Marshall, Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας, Εκδόσεις Δίοπτρα, Αθήνα, 2019
- Ukraine crisis: What is Novorossiya role?, BBC Διαθέσιμο εδώ
- Ανάλυση: στόχος του Πούτιν, η ανατροπή των συμφωνιών για την ασφάλεια στην Ευρώπη, ertnews.gr Διαθέσιμο εδώ
- Ρωσία: Εκπονούνται σχέδια δημιουργίας ψευδοκράτους με την ονομασία «Νότια Ρους», υποστηρίζει δημοσιογραφική έρευνα, in.gr Διαθέσιμο εδώ
