Της Εμμανουέλας Μπουλταδάκη,
Όταν οι Πορτογάλοι θέλουν να πουν ότι κάτι είναι μάταιο και δεν μπορεί να γίνει τίποτα, χρησιμοποιούν τη φράση: «Είναι πολύ αργά, η Ines έχει πεθάνει» (“Agora é tarde ? Inês é morta”). Η έκφραση αυτή κρύβει πίσω της μια από τις πιο τραγικές ιστορίες αγάπης, όχι μόνο στα χρονικά της Πορτογαλίας, αλλά και στην παγκόσμια Ιστορία. Αναφέρεται στον έρωτα της Ines de Castro (περίπου 1323-1355) και του Pedro I, γιου και διαδόχου του Alfonso IV, βασιλιά της Πορτογαλίας.
Η Ines ήταν κόρη του Pedro Fernandez de Castro. Ήταν αριστοκρατικής γενιάς, αφού η γιαγιά της ήταν νόθο παιδί του Sancho IV, βασιλιά της Καστίλης. Όταν το 1340 η ξαδέλφη της, Constance της Καστίλης, έφτασε στην Πορτογαλία για να παντρευτεί τον διάδοχο του πορτογαλικού θρόνου Pedro, η Ines ήταν μια από τις κυρίες των τιμών της μέλλουσας νύφης. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα, αλλά ο έρωτας αυτός ήταν απαγορευμένος. Ο Pedro παντρεύτηκε, όπως είχε προαποφασιστεί, την Constance. Μετά τον γάμο, ο Pedro παραμελούσε τη σύζυγό του και άρχισε να πολιορκεί στενά την Ines. Παρόλο που η Ines, αρχικά, έκανε κάποιες προσπάθειες να αποφύγει τον τρελά ερωτευμένο διάδοχο, στο τέλος, οι δυο τους έγιναν εραστές. Ο δεσμός τους ήταν κοινό μυστικό. Στην αρχή, ο βασιλιάς Alfonso δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στον παράνομο δεσμό του γιου του, άλλωστε, ήταν σύνηθες φαινόμενο στις βασιλικές αυλές της Ευρώπης οι βασιλιάδες και οι πρίγκιπες να διατηρούν ερωμένες.
Όταν, όμως, αυτό το ειδύλλιο απέφερε τρία νόθα παιδιά, ο βασιλιάς Alfonso θεώρησε ότι αυτή η σχέση έπρεπε να πάρει τέλος. Άλλωστε, όπως θεωρούσαν τότε, τα νόθα παιδιά μόνο προβλήματα μπορούσαν να προκαλέσουν σε ένα βασίλειο, γιατί θα γίνονταν όπλο στα χέρια των εχθρών του βασιλιά. Η βασίλισσα Constance, προσπαθώντας να απομακρύνει τον άντρα της από την Ines, την έκανε νονά του γιου της, που, όμως, πέθανε βρέφος. Με αυτή τη βάφτιση, η Καθολική Εκκλησία θεώρησε ότι η σχέση μεταξύ του Pedro και της Ines έγινε συγγενική, άρα αιμομικτική. Τίποτα, όμως, δεν φαινόταν ικανό να χωρίσει τους δύο εραστές. Ο θάνατος της ασθενικής βασίλισσας κατά τη διάρκεια της γέννας του τρίτου παιδιού της, Fernando, επέτρεψε στους δύο παράνομους εραστές να ζήσουν πια ελεύθερα τον έρωτά τους.
Η Ines αποτραβήχτηκε από την αυλή και ζούσε μια ήσυχη ζωή με τα τρία παιδιά της στο σπίτι της μητέρας του διαδόχου, Isabel. Όποτε του το επέτρεπαν τα καθήκοντά του, ο Pedro τους επισκέπτονταν. Το ζευγάρι ζούσε τώρα ανοιχτά μαζί, αφού και τυπικά ο Pedro ήταν πια ελεύθερος. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Alfonso (πέθανε βρέφος), τη Beatriz, τον Juan και τον Dionisio. Ο βασιλιάς Alfonso IV ανησυχούσε, βλέποντας την επιρροή που ασκούσε η οικογένεια της Ines στον γιο του, αφού τα αδέλφια της τον συμβούλευαν να διεκδικήσει τον θρόνο της Καστίλης, θέτοντας σε μέγα κίνδυνο τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Καστίλης και Πορτογαλίας. Επίσης, ο Alfonso φοβόταν μήπως οι γιοι της Ines προσβάλουν τη νομιμότητα στον θρόνο του εγγονού του, Fernando (νόμιμου γιου του Pedro και της εκλιπούσης συζύγου του, Constance).
Εκείνο τον χειμώνα, η Λισσαβόνα χτυπήθηκε από ισχυρούς σεισμούς και το καλοκαίρι που ακολούθησε ήταν από τα πιο ζεστά, η ξηρασία έκαψε τα σπαρτά, ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει λιμός, συνοδευόμενος από πανούκλα. Άρχισε, λοιπόν, να κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Θεός τιμωρούσε τον πορτογαλικό λαό για την ανοχή που έδειχνε στο ανίερο ζευγάρι. Το εξιλαστήριο θύμα είχε βρεθεί. Η Ines θεωρήθηκε η πηγή όλων των κακών, που ταλάνιζαν τη χώρα. Ο βασιλιάς, εκμεταλλευόμενος τη γενική κατάσταση και την απουσία του γιου του, έστειλε τρεις έμπιστούς του και σκότωσαν την Ines μέσα στο σπίτι της. Ήταν μόλις 29 χρονών. Όταν ο Pedro έμαθε τα νέα του θανάτου της αγαπημένης του, συγκρότησε μισθοφορικό στρατό, στράφηκε εναντίον του πατέρα του και άρχισε να λεηλατεί.
Στο τέλος, όμως, επικράτησε η λογική και το 1355 συμφιλιώθηκε με τον πατέρα του. Έως τον θάνατο του πατέρα του, ο Pedro ήταν πρότυπο πρίγκιπα. Όταν, όμως, ανέβηκε στον θρόνο, πήρε την εκδίκηση που σιγόβραζε μέσα του τόσα χρόνια. Νομιμοποίησε τη σχέση του με την πεθαμένη Ines και την ανακήρυξε βασίλισσα, επίσης, βρήκε και εκτέλεσε με φρικιαστικό τρόπο (τραβώντας έξω την καρδιά τους, ενώ βρίσκονταν στη ζωή) τους δύο από τους τρεις εκτελεστές της αγαπημένης του. Τέλος, ξέθαψε την Ines, έντυσε τη σωρό της με βασιλικά ενδύματα και πολύτιμα κοσμήματα και φόρεσε στο αποστεωμένο κεφάλι της τη βασιλική κορώνα. Μετά κάλεσε όλους τους αυλικούς του και τους υποχρέωσε να την προσκυνήσουν, να φιλήσουν το χέρι της και να αποτίσουν φόρο τιμής στη βασίλισσα της καρδιάς του. Έτσι, ο Pedro I, όγδοος βασιλιάς της Πορτογαλίας, αποκατέστησε την τιμή της αγαπημένης του Ines και πήρε την εκδίκησή του. Και όπως το κείμενο άρχισε με ένα ρητό, ας κλείσει με άλλο ένα: «Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Britannica.com, στο Inês de Castro. Διαθέσιμο εδώ
- Mixanitouxronou.gr, Ο βασιλιάς που δολοφόνησε την ερωμένη του γιου του, ο οποίος την ξέθαψε και την παντρεύτηκε μετά το θάνατο του πατέρα του. Η απρόβλεπτη τραγωδία από την πορτογαλική ιστορία. Διαθέσιμο εδώ
- Istorialogotexnia.blogspot.com, Η τραγική ιστορία της Ινές ντε Κάστρο, της βασίλισσας που στέφθηκε μετά τον θάνατό της. Διαθέσιμο εδώ
