23.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΜατιές στην ΙστορίαΗ 30η Οκτωβρίου στην Ιστορία

Η 30η Οκτωβρίου στην Ιστορία


Του Σπύρου Μίτσουλη,

Το θωρηκτό «Αγαμέμνων» στο οποίο υπογράφηκε η ανακωχή του Μούδρου. Πηγή εικόνας; alchetron.com

1918: Υπογράφεται η ανακωχή του Μούδρου μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Αντάντ, η οποία τίθεται σε ισχύ την επόμενη μέρα. Με την υπογραφή της ανακωχής σταματούν οι πολεμικές επιχειρήσεις στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής, η Οθωμανική Αυτοκρατορία αποσύρεται ηττημένη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ανοίγει ο δρόμος για τον διαμελισμό της. Η υπογραφή της ανακωχής έλαβε χώρα στον Κόλπο του Μούδρου, στο νησί της Λήμνου, πάνω στο βρετανικό θωρηκτό «Αγαμέμνων». Εκ μέρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπέγραψε ο Υπουργός Ναυτικών, Χουσεΐν Ραούφ Ορμπέι, ενώ από την πλευρά των Συμμάχων ο διοικητής του Συμμαχικού Στόλου της Μεσογείου Ναύαρχος, Σόμερσετ Κάλθορπ. Η συμφωνία περιελάμβανε 25 συνολικά όρους, οι οποίοι συνοπτικά προέβλεπαν την αποστράτευση του Οθωμανικού Στρατού και την παράδοση του οπλισμού, την παράδοση του στόλου, καθώς και όλων των φρουρίων κατά μήκος των Στενών των Δαρδανελίων. Επίσης, προβλεπόταν η παράδοση όλων των αιχμαλώτων, συμπεριλαμβανομένων και των Αρμένιων, αποχώρηση του Τουρκικού Στρατού από μη οθωμανικά εδάφη, απέλαση Γερμανών και Αυστριακών πολιτών και διακοπή διμερών σχέσεων με τις χώρες αυτές. Ακόμα συμφωνήθηκε η παράδοση προς χρήση και διαχείριση από τους Συμμάχους όλων των στρατηγικών υποδομών της Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών και του σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και τη διάθεση εφοδίων και στρατηγικών αγαθών. Τέλος, οι Σύμμαχοι, και δη οι Βρετανοί, θα αποκτούσαν τον πλήρη έλεγχο της οθωμανικής επικράτειας με την κατάληψη περιοχών στρατηγικής σημασίας, όπως τα στενά του Βοσπόρου και την Κωνσταντινούπολη, καθώς επίσης θα αποκτούσαν δικαιοδοσία επί θεμάτων εσωτερικής φύσεως, καταλύοντας ουσιαστικά την κυριαρχία του Οθωμανικού Κράτους.


Η πυρηνική έκρηξη της Tsar bomb. Πηγή εικόνας: history-point.gr

1961: Πριν από 60 χρόνια, η Σοβιετική Ένωση πραγματοποιεί τη μεγαλύτερη δοκιμή πυρηνικής βόμβας στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ε.Σ.Σ.Δ. και Η.Π.Α. βρίσκονταν στο απόγειο του μεταξύ τους ανταγωνισμού, με τις δύο χώρες να ενισχύουν συνεχώς το πυρηνικό τους οπλοστάσιο. Η Ε.Σ.Σ.Δ., θέλοντας να δείξει σε όλον τον κόσμο ότι όχι μόνο έφτασε, αλλά ξεπέρασε τις Η.Π.Α. στον τομέα των πυρηνικών όπλων, αποφάσισε να πραγματοποιήσει δοκιμή με τη μεγαλύτερη πυρηνική βόμβα που είχε κατασκευαστεί ποτέ. Η δοκιμή θα γινόταν στο νησί Severny στον Aρκτικό Ωκεανό, βόρεια της Ρωσίας. Η Βόμβα του Τσάρου (Tsar Bomb), όπως ονομάστηκε αργότερα, είχε μήκος 8 μέτρα και διάμετρο 2 μέτρα, ενώ ζύγιζε σχεδόν 27 τόνους. Η μεταφορά της στο σημείο ρίψης έγινε από ένα στρατηγικό βομβαρδιστικό Tu-95V με τη χρήση αλεξίπτωτου, ώστε να προλάβει το αεροπλάνο να απομακρυνθεί. Η πυροδότηση της βόμβας πραγματοποιήθηκε στις 11:32 σε ύψος 4 χλμ., απελευθερώνοντας ενέργεια ίση με 50 μεγατόνους, δηλαδή περίπου 1.500 φορές περισσότερη από την ενέργεια που απελευθέρωσαν μαζί οι βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Το πυρηνικό μανιτάρι που δημιουργήθηκε είχε ύψος 64 χλμ. και διάμετρο σχεδόν 100 χλμ., η λάμψη της έκρηξης ήταν ορατή από απόσταση 1.000 χλμ., ενώ το ωστικό κύμα ήταν αντίστοιχο σεισμού 5 βαθμών τη κλίμακος Richter και έγινε αισθητό σε όλο τον κόσμο. Φυσικά, μια βόμβα τέτοιου μεγέθους δεν ήταν εύκολο να χρησιμοποιηθεί στρατιωτικά και για τον λόγο αυτό δεν κατασκευάστηκε ξανά τόσο ισχυρό πυρηνικό όπλο. Η δοκιμή, όμως, πέτυχε τον σκοπό της, που δεν ήταν άλλος από το να δείξει σε όλο τον κόσμο την ισχύ της Σοβιετικής Ένωσης.


Ο Πρίγκιπας Χουάν Κάρλος μαζί με τον δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο. Πηγή εικόνας: telegraph.co.uk

1975: Ο πρίγκιπας Χουάν Κάρλος της Ισπανίας αναλαμβάνει τα καθήκοντα του αρχηγού του κράτους στη θέση του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο, ο οποίος βρισκόταν σε κώμα. Ο Φράνκο που κυβερνούσε την ενωμένη Ισπανία από το 1939, μετά τη νίκη των Εθνικιστών στον εμφύλιο, είχε αποφασίσει να επαναφέρει τη μοναρχία στη χώρα και ήδη από το 1969 είχε επιλέξει τον Χουάν Κάρλος να τον διαδεχθεί ως βασιλιάς της Ισπανίας. Την περίοδο 1969-1975, ο πρίγκιπας Χουάν Κάρλος ανέλαβε τα καθήκοντά του ως διάδοχος του Φράνκο, τον οποίο συνόδευε σε δημόσιες εμφανίσεις, στηρίζοντας το καθεστώς και τις πολιτικές του. Στις 20 Νοεμβρίου 1975, ο δικτάτορας Φράνκο πεθαίνει και δύο μέρες αργότερα ο Χουάν Κάρλος στέφεται βασιλιάς της Ισπανίας. Ενώ, αρχικά, φαινόταν να στηρίζει το καθεστώς, σύντομα αποδείχθηκε πως ήταν ένθερμος υποστηρικτής της εγκαθίδρυσης δημοκρατικού πολιτεύματος. Υποστήριξε τη μετάβαση της χώρας από δικτατορία σε συνταγματική μοναρχία, νομιμοποίησε όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων και των Κομμουνιστών. Το 1981, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αποτυχία της απόπειρας πραξικοπήματος από μερίδα του στρατού που επιθυμούσε να επαναφέρει το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο. Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος βασίλεψε μεταξύ 1975-2014, οπότε και παραιτήθηκε υπέρ του γιού του, Φιλίππου ΣΤ’. Καθ’ όλη τη βασιλεία του απολάμβανε μεγάλη αποδοχή από τον λαό της Ισπανίας, καθώς του αναγνωριζόταν η καθοριστική συνεισφορά του στον εκδημοκρατισμό της χώρας και στη διατήρηση της ενότητας του λαού του.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Armistice of Mudros, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
  • Armistice of Mudros, International Encyclopedia of WW I, διαθέσιμο εδώ
  • Κείμενο συνθήκης ανακωχής του Μούδρου, Germany History Docs, διαθέσιμο εδώ
  • The monster atomic bomb that was too big to use, BBC, διαθέσιμο εδώ
  • Tsar Bomba, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
  • 30 October 1961- The Tsar Bomba, ctbto.org, διαθέσιμο εδώ
  • Juan Carlos, King of Spain, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
  • Archive, 1975: Juan Carlos takes over power from dying Franco, The Guardian.com, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Σπύρος Μίτσουλης
Σπύρος Μίτσουλης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1995. Είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με ειδίκευση στις πολιτικές σπουδές και τη διπλωματία. Κάνει μεταπτυχιακό πάνω στο δίκαιο και τα οικονομικά στις ενεργειακές αγορές στο ΟΠΑ. Ομιλεί αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά. Έχει κάνει πρακτική άσκηση ως social and cultural analyst στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ-NRDC στη Θεσσαλονίκη. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για θέματα διεθνών σχέσεων, διεθνούς πολιτικής και ιστορίας.