Της Ινούς Μυσιρλή,
Στην Αιθιοπία λαμβάνουν χώρα οι πιο κρίσιμες εκλογές -να σημειωθεί πως πρόκειται για τις πρώτες ελεύθερες εκλογές μετά από δεκαετίες- οι οποίες αναμένεται να κρίνουν το μέλλον της περιοχής. Τα αποτελέσματά τους θα γνωστοποιηθούν τις επόμενες ημέρες, αν και η ήττα του Abiy Ahmed φαντάζει απίθανη. Ο Abiy ανέλαβε την εξουσία το 2018, δίχως να έχει εκλεγεί από τον λαό, έπειτα από χρόνιες αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες που οδήγησαν τον προκάτοχό του, Hailemariam Desalegn, στην παραίτηση. Η νέα κυβέρνηση ωφελήθηκε σημαντικά από το γεγονός ότι πολλοί Αιθίοπες ήταν δυσαρεστημένοι με το σύστημα εθνοτικής ευνοιοκρατίας που είχε εδραιωθεί από το αυταρχικό καθεστώς των ηγετών του Tigray, οι οποίοι κυβερνούσαν τη χώρα για δεκαετίες.
Στην αρχή, η αλλαγή διακυβέρνησης έφερε αισιοδοξία στον λαό, καθώς ο Abiy απελευθέρωσε χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, επέτρεψε την επιστροφή εξόριστων ομάδων την αντιπολίτευσης, έλαβε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και ίδρυσε χρηματιστήριο. Το κυριότερο, όμως, ήταν ότι έδωσε τέλος στον πολυετή πόλεμο με τη γειτονική Ερυθραία. Όλα αυτά τον οδήγησαν στην απονομή του Νόμπελ Ειρήνης το 2019.
Ο Abiy κατήργησε το κόμμα EPRDF (Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front) και στη θέση του ίδρυσε ένα νέο κόμμα, ονόματι Prosperity Party (PP). Το Tigray People’s Liberation Front (TPLF), που κυβερνούσε τα τελευταία 30 χρόνια, αρνήθηκε να ακολουθήσει τα υπόλοιπα 3 εθνοτικά κόμματα, τα οποία ενσωματώθηκαν στον νεοσύστατο σχηματισμό. Κατηγόρησε, μάλιστα, τον Πρωθυπουργό ότι συγκεντρώνει την εξουσία εις βάρος των εθνοτικών εδαφών της Αιθιοπίας, κάτι που ο ίδιος αρνείται. Αξιωματούχοι του PP ανέφεραν ότι η διάλυση του EPRDF θα μειώσει τον κοινωνικό κατακερματισμό και θα ενισχύσει τη δημοκρατία, με τις πολυαναμενόμενες εκλογές να προγραμματίζονται για τον Αύγουστο του 2020.
Ελέω πανδημίας και διαφόρων άλλων εμποδίων, οι εκλογές αναβλήθηκαν ως την 21η Ιουνίου του 2021, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις. Σε μεγάλο ποσοστό των εκλογικών περιφερειών της χώρας και σε ολόκληρη την περιοχή του Tigray -στα βόρεια δηλαδή της χώρας που συνορεύει με την Ερυθραία- οι εκλογές αναβλήθηκαν. Πρόκειται για περιφέρειες στις οποίες, κατά κύριο λόγο, είχε προβάδισμα κάποιο από τα πλέον μικρά και περιφερειακά κόμματα της αντιπολίτευσης. Οι εκλογές γι’ αυτές τις περιφέρειες θα πραγματοποιηθούν στις 6 Σεπτεμβρίου, με εξαίρεση να αποτελεί η περιφέρεια του Tigray, όπου δεν έχει οριστεί ακόμη σαφής ημερομηνία. Συνεπώς, σε καμία περίπτωση δεν γίνεται λόγος για μία δίκαιη εκλογική διαδικασία.
Τι συμβαίνει, όμως, με το Tigray;
Στις 4 Νοεμβρίου, έπειτα από εντάσεις, ο Abiy διέταξε τις ομοσπονδιακές δυνάμεις να αναλάβουν δράση στο Tigray, κατηγορώντας το TPLF ότι εξαπέλυσε επίθεση, αποσκοπώντας στην ανάληψη τη βόρειας διοίκησης του στρατού της Αιθιοπίας. Οι τότε περιφερειακοί ηγέτες αρνήθηκαν τον ισχυρισμό, κατηγορώντας την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τον μακροχρόνιο εχθρό τους, την Ερυθραία, των οποίων τα στρατεύματα υποστήριξαν τους Αιθιοπικούς στρατιώτες στις μάχες, ότι ξεκίνησαν μία «συντονισμένη επίθεση» εναντίον τους. Παρόλο που ο Abiy υποσχέθηκε μία γρήγορη στρατιωτική εκστρατεία για την κατοχή και τον αφοπλισμό της κυριαρχίας και των ενόπλων ομάδων του TPLF, εντούτοις η μεταξύ τους μάχη συνεχίζεται με καταστροφικές συνέπειες.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μία ανθρώπινη τραγωδία. Το επισιτιστικό πρόβλημα κυριαρχεί στη περιοχή, καταγράφοντας έναν τεράστιο αριθμό θανάτων λόγω της πείνας. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περισσότεροι από 350.000 άνθρωποι σε δυσπρόσιτα μέρη του Tigray λιμοκτονούν, αριθμοί που, όπως φαίνεται, θα πολλαπλασιαστούν αν δεν τερματιστούν οι εχθροπραξίες. Πάνω από 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι είναι πλέον άστεγοι, ενώ περισσότεροι από 60.000 έχουν καταφύγει στο γειτονικό Σουδάν, κυρίως μέσω του δυτικού Tigray.
Έρευνες από οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων και από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Αιθιοπίας, έχουν αναφέρει δεκάδες εθνοτικά καθοδηγούμενες επιθέσεις εναντίον αμάχων, συμπεριλαμβανομένων εκτελέσεων από πόρτα σε πόρτα και συστηματικού βιασμού των κατοίκων της περιοχής από τα στρατεύματα της Ερυθραίας. Παράλληλα, μαρτυρίες δηλώνουν πως τον περασμένο Νοέμβριο έλαβε χώρα μία φρικτή σφαγή από τις δυνάμεις του Tigray, με τον θάνατο 600 ανθρώπων κυρίως από την Amhara.
Ο Abiy απευθυνόμενος στη Βουλή τον Μάρτιο σχετικά με τις αναφορές για τις επιθέσεις, τους βιασμούς και τις μαζικές δολοφονίες στην περιοχή, τις χαρακτήρισε απλώς ως «υπερβολικές». Τον περασμένο μήνα, ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε πως περισσότεροι από 50 στρατιώτες θα δικάζονταν για τον βιασμό ή τον θάνατο αμάχων πολιτών, χωρίς όμως να φανερώσει περισσότερες πληροφορίες.
Δυστυχώς, η ανταπόκριση των ανθρωπιστικών υπηρεσιών ήταν αργή, εξαιτίας της ανασφάλειας και των γραφειοκρατικών εμποδίων που τους θέτει η κυβέρνηση της Αιθιοπίας. Άρα, η βοήθειά τους δεν καθίσταται από μόνη της επαρκής. Λαμβάνοντας ως δεδομένη και την επικράτηση της αμφιλεγόμενης πολιτικής φιγούρας που ακούει στο όνομα Abiy Ahmed, το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο. Κατ’ επέκταση, το αποτέλεσμα της διαμάχης στην περιοχή του Tigray προμηνύεται αβέβαιο, προσδοκώντας σε ένα θαύμα για να τερματιστεί ο αιμοσταγής εμφύλιος. Επομένως, ποιες άραγε θα είναι οι συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό, ο οποίος βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα»;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ethiopia elections 2021: Five things to know, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Ethiopia’s Tigray crisis: Tragedy of the man-made famine, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Ethiopians vote as opposition alleges some irregularities, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Ethiopia elections 2021: Abiy Ahmed faces first vote amid conflict, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Ethiopia’s historic election overshadowed by a cascade of crises and conflict, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
