22.7 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΗ Μάχη των Καννών 216 π.Χ.: Επαναπροσδιορίζοντας τη λέξη ήττα

Η Μάχη των Καννών 216 π.Χ.: Επαναπροσδιορίζοντας τη λέξη ήττα


Του Γεώργιου Μπρέτα,

Η Ρωμαϊκή δημοκρατία το 216 π.Χ. είναι μια ανερχόμενη δύναμη που ελέγχει όλα τα εδάφη της σημερινής Ιταλίας, Σαρδηνίας και Κορσικής, αλλά και της Σικελίας. Την εποχή εκείνη η υπέρ-δύναμη της εποχής είναι η πόλη της Καρχηδόνας μιας αποικίας των Φοινίκων. Η Ρώμη θέλει να επεκτείνει την επιρροή της στη Μεσόγειο και αυτό φέρνει μια σύγκρουση αστέρων στο πεδίο των Καννών, στη σημερινή Οφάντο. Το μέρος ήταν ιδανικό για την παράταξη πεζικού, αλλά και τους ελιγμούς ιππικού.

Παράταξη Δυνάμεων

Ο στρατός του Αννίβα ήταν πολυεθνικός, επανδρωμένος με άντρες από τη Λιβύη, τη Γαλατία και την Ισπανία, φαινομενικά αυτό το μωσαϊκό θα ήταν αδύναμο και ίσως δύσκολο να ελεγχθεί, λόγω της διαφορετικής καταγωγής τους και του διαφορετικού τρόπου που μάχονταν, αλλά ο Καρχηδόνιος στρατηγός κατάφερε να συγκεντρώσει μια ενιαία δύναμη αποτελούμενη από 40.000 πεζικό και 10.000 ιππικό. Από την άλλη μεριά, οι Ρωμαίοι είχαν έναν σχεδόν επαγγελματικό στρατό που στηρίχθηκε στο αριθμητικό τους πλεονέκτημα περίπου 80.000 άνδρες στο πεζικό και 7.200 στο ιππικό. Εάν στηριχθούμε στους αριθμούς, οι Ρωμαίοι έχουν ξεκάθαρα το αριθμητικό πλεονέκτημα και η νίκη είναι δική τους. Σε αυτό το σημείο, θα παραθέσουμε τον τρόπο παράταξης των 2 στρατών και θα εξετάσουμε τα σχέδιά τους.

Οι Καρχηδόνιοι επέλεξαν να εντάξουν στα άκρα το πεζικό, που προερχόταν από την Αφρική και θεωρούνταν επίλεκτο, έπειτα στο μέσο του αφρικανικού τμήματος τοποθέτησε το ιππικό που ήταν σε επαφή με το πεζικό από τις συμμαχικές δυνάμεις των περιοχών της Ισπανίας και της Γαλατίας. Τα άκρα προστατεύονταν από τα αριστερά από έμπειρους ιππείς των Καρχηδόνιων και στα δεξιά από Γαλάτες. Το σχέδιο του Αννίβα ήταν να διαλύσει το αριστερό άκρο των Ρωμαίων που αποτελούνταν και αυτή από ιππικό, αλλά δεν ήταν ισάξιο του δικού τους.

Πηγή εικόνας: novoscriptorium.com

Από την άλλη μεριά, οι Ρωμαίοι παρέταξαν στο πεδίο της μάχης στη δεξιά πτέρυγα, πλησίον του ποταμού, το ιππικό με 2.400 ιππείς που ήταν κάτω από τις διαταγές του Λεύκιου Αιμίλιου. Το κεντρικό τμήμα αποτελούνταν από τρεις γραμμές λεγεώνων, με επικεφαλείς τους υπάτους του περασμένου χρόνου, Μάρκο Ρηγούλο και Γναίο Σερουίλιο, ενώ στα αριστερά παρατάχθηκε το συμμαχικό ιππικό με 4.800 άνδρες υπό το Βάρωνα. Το σχέδιο των Ρωμαίων ήταν να προστατευθούν τα άκρα από το ιππικό και το καλύτερης ποιότητας πεζικό τους να διεισδύσει στις γραμμές του εχθρού και να το διαλύσει.

Διεξαγωγή της Μάχης

Ο Αννίβας όταν άρχισε η μάχη, έδωσε εντολή στα τμήματα του πεζικού του να σχηματίσουν ένα βέλος για να μπορέσουν να ανακόψουν μια πιθανή ορμητική επίθεση του ρωμαϊκού πεζικού. Ταυτοχρόνως έκρυψε και κράτησε ως απόθεμα μια ικανοποιητική δύναμη ανδρών βετεράνων έμπειρων στη μάχη. Η επίθεση ξεκίνησε με το ιππικό των Καρχηδόνιων από την αριστερή μεριά να πιέζει και να εξολοθρεύει το αριστερό άκρο των Ρωμαίων. Οι Καρχηδόνιοι καταδιώκουν το αποδιοργανωμένο και αδύναμο ιππικό. Ταυτόχρονα, το ρωμαϊκό κέντρο ξεκινάει την έφοδό του με τρομακτική ταχύτητα. Ο ήχος που παράγουν τα κτυπήματα από τα ξίφη πάνω στις ασπίδες ενώ βηματίζουν, δημιουργούν τρόμο.

Ο Αννίβας. Πηγή εικόνας: en.wikipedia.org

Ο Αννίβας βρίσκεται στη πρώτη γραμμή της μάχης και εμψυχώνει τους άνδρες του, μάταια όμως, οι λεγεωνάριοι πέφτουν πάνω τους με τρομακτική ορμή. Μια πελώρια δύναμη αποτελούμενη από σάρκα και ψυχρό ατσάλι πέφτει πάνω τους. Ο στρατός του Αννίβα για λίγη ώρα κρατά τη θέση του, όσο όμως η ώρα περνά η πίεση γίνεται αφόρητη και έτσι, ο στρατηγός διατάζει μια σταδιακή υποχώρηση. Οι λεγεωνάριοι που διψούν για τη νίκη τους καταδιώκουν. Την ίδια στιγμή στη δεξιά μεριά, οι Ρωμαίοι κρατούν τις θέσεις τους, αλλά ενοχλούνται από μικρής εμβέλειας επιθέσεις από το αντίπαλο ιππικό τμήμα. Ο Λεύκιος Αιμίλιος δεν κάνει κάτι, καθώς η μονάδα του υπάρχει μόνο για να αποτρέψει πιθανή υπερφαλάγγιση. Η κρίσιμη στιγμή της μάχης ήταν αυτή: ο Αννίβας διατάζει να μπουν στη μάχη οι εφεδρείες του και να αποκόψουν τους Ρωμαίους που είχαν προχωρήσει αρκετά και είχαν παραβιάσει το μπροστινό άκρο του αρχικού βέλους. Πράγματι οι Ρωμαίοι αποκόπηκαν, ενώ ταυτόχρονα το αριστερό άκρο του ιππικού τους που είχε αναδιοργανωθεί και ξεκουραστεί, επιτίθεται στα νώτα της δεξιάς μεριάς των Ρωμαίων και τους αποδεκατίζουν. Αφού η κύρια δύναμη του πεζικού των Ρωμαίων παγιδεύτηκε ανάμεσα στις εχθρικές γραμμές, κατακρεουργήθηκε. Η μάχη έληξε με μια ντροπιαστική ήττα για τη Ρώμη.

Απώλειες και Επακόλουθα

Οι απώλειες για το ρωμαϊκό στρατό ήταν τρομακτικές. Υπολογίζεται πως περίπου 70.000 άνδρες έχασαν τη ζωή τους στο μέτωπο και μαζί με αυτούς και οι Λεύκιος Αιμίλιος, Μάρκος Ρήγουλος, Γναίος Σερουίλιος. Από την άλλη μεριά, οι Καρχηδόνιοι έχασαν 4.000 Γαλάτες και Ισπανούς, 1.500 Αφρικανούς και 200 ιππείς, συνολικό αριθμό δηλαδή 5.700. Η λαμπρή νίκη του Αννίβα οφείλεται στη σωστή χρήση του ιππικού ως κύρια μονάδα κρούσης. Όπως και να έχουν τα πράγματα, η νίκη άνηκε στη Καρχηδόνα και στην οξυδέρκεια του Αννίβα.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Από την ιστοσελίδα Θέματα Στρατιωτικής Ιστορίας, στο «Μάχη των Κανών (2 Αυγ 216 π.Χ.)», Διαθέσιμο εδώ
  • Από την ιστοσελίδα Britannica, στο «Battle of Cannae» του Patrick Hunt, Διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Γεώργιος Μπρέτας
Γεώργιος Μπρέτας
Γεννήθηκε το 2000 και σπουδάζει Ρωσική Γλώσσα και Φιλολογία στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών. Τρέφει μεγάλη αγάπη για τη στρατιωτική ιστορία.