Της Σοφίας – Δυσσέλιας Λίτσα,
Για πολλούς, ο μεγαλύτερος Έλληνας ηθοποιός όλων των εποχών. Για τον εαυτό του, «ένα αίσχος», όπως συνήθιζε να αυτοαποκαλείται μετά το τέλος των παραστάσεών του. Αριστοκράτης μέχρι το μεδούλι, προληπτικός, εξαιρετικά τελειομανής και βαθιά ανασφαλής. Αυτός ήταν ο Δημήτρης – ή καλύτερα ο Τάκης Χορν.
«Βουτηγμένος» από τη γέννησή του στον μαγικό κόσμο του θεάτρου -είχε πατέρα τον θεατρικό συγγραφέα και στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου Παντελή Χορν και νονά τη διάσημη ηθοποιό Κυβέλη- ο Τάκης Χορν ήρθε από πολύ νωρίς σε επαφή με το σανίδι. Τον πρώτο του «ρόλο» μάλιστα τον ερμήνευσε, όταν ήταν ακόμη μηνών, στην αγκαλιά της νονάς του, της Κυβέλης, στο έργο «Γειτόνισσες». Το 1937, σε ηλικία 16 ετών, αποφασίζει να δώσει εξετάσεις για να εισαχθεί στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Χωρίς να γνωρίζει επακριβώς τα προαπαιτούμενα των εξετάσεων, απαγγέλλει στους εξεταστές το ποίημα «Οι μοιραίοι» του Βάρναλη. Η επιτροπή τον διακόπτει και εκείνος πιστεύει πως δεν τα κατάφερε. Αργότερα την ίδια μέρα, όταν συναντά στον δρόμο τον Αιμίλιο Βεάκη, μέλος της επιτροπής, τον ρωτάει όλο απογοήτευση αν κόπηκε. Εκείνος παραξενεύεται από την απορία του μικρού τότε Χορν και του απαντά: «Παιδί μου, δεν ξέρεις πόσο χαρήκαμε. Ήσουν μια δροσιά μέσα σ’ αυτήν την ανομβρία».
Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης πορείας του θα ερμηνεύσει πολλούς και διαφορετικούς ρόλους. Ο Χορν απεχθάνεται να παίζει το ίδιο έργο για 2η σεζόν• θεωρεί πως κάτι τέτοιο είναι βλαπτικό για την τέχνη του. Μεταξύ των έργων που αγάπησε ήταν τα «Τρελός τη 12η νύχτα», «Ερρίκος ο Γ’», «Ερρίκος ο Δ’» και «Τίμων ο Αθηναίος». Πόθος του, που ωστόσο δεν επιδίωξε ποτέ να υλοποιήσει, ήταν να παίξει τον Οιδίποδα. Την Επίδαυρο δεν την τόλμησε, παρά μόνο μια φορά ως φοιτητής. Όταν τον ρώτησαν γιατί, εκείνος απάντησε: «θα το ήθελα πολύ, αλλά δεν έχω τη φωνή του Μινωτή». Το σινεμά δεν το αγάπησε ποτέ, το θεωρούσε «εκπόρνευση» της τέχνης του προς εξασφάλιση των προς το ζην. Από τις ταινίες του ίσως είδε με περισσότερη συμπάθεια το «Αλίμονο στους νέους». Όταν ερωτήθηκε για το κινηματογραφικό τραγούδι και τεράστια επιτυχία που αγαπήθηκε από τον κόσμο «Οι θαλασσιές οι χάντρες», ο Χορν το χαρακτήρισε αηδέστατο. Μάλιστα, είχε δηλώσει με αγανάκτηση: «Ε, άι σιχτίρ, έχω κάνει και άλλα πράγματα καλύτερα από αυτό. Με την τόση αγάπη του κοινού γι’ αυτό το τραγούδι αποδεικνύεται για άλλη μια φορά η κακογουστιά των Ελλήνων».
Όπως προαναφέρθηκε, ο Δημήτρης Χορν ήταν τρομερά ανασφαλής, προληπτικός και φοβιτσιάρης. Σύμφωνα με τον στενό συνεργάτη και φίλο του Γιώργο Γεωγλερή, ο Χορν αποκαλούσε το κοινό του ανισόρροπο, ενώ δεν δίσταζε πολλές φορές την ώρα της υπόκλισης να αναφωνεί από το σανίδι «Σας ζητώ συγγνώμη για την άθλια εμφάνισή μου». Είχε συγγράψει και ο ίδιος θεατρικά έργα, όπως ο «Ανθρωπάκος» και «Η καρδιά της Ελεονώρας», πάντοτε όμως τα υπέγραφε εξαιτίας της ανασφάλειάς του με ψευδώνυμο. Όσον αφορά τις φοβίες και τις προλήψεις του, ο Γ. Μιχαλακόπουλος αναφέρει πως ο Χορν είχε κατεβεί ακόμη και από αεροπλάνο ενθυμούμενος ένα κακό όνειρο, με αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι υπόλοιποι επιβάτες και να ακυρωθεί ολόκληρη πτήση της Air-France εξαιτίας του. Ζητούσε πάντα την ώρα της παράστασης να υπάρχει μια ανοιχτή πόρτα στο οπτικό του πεδίο προκειμένου να έχει, όπως έλεγε, τη δυνατότητα να «δραπετεύσει ανά πάσα στιγμή».
Ο Χορν μισούσε τη μοναξιά. Οι γυναίκες που σημάδεψαν τη ζωή του ήταν τρεις• η Ρίτα Φιλίππου, η Έλλη Λαμπέτη και η Άννα Γουλανδρή, που -απ’ ό,τι διαπιστώνεται από τις δηλώσεις του- ήταν και ο μεγαλύτερός του έρωτας. Αγαπούσε να περιστοιχίζεται από ανθρώπους με χιούμορ και ήθελε πάντα να βρίσκεται με κόσμο. Όπως είχε δηλώσει η για 7 χρόνια σύντροφός του Έλλη Λαμπέτη, αυτό ήταν και ένα από τα νευραλγικά σημεία πάνω στα οποία διέφεραν• εκείνη αγαπούσε την ησυχία, ενώ ο Τάκης «καλούσε κάθε μέρα 150 άτομα και γλεντούσαν στο σπίτι». Η φιλία ήταν, εξάλλου, κάτι ξεχωριστό για τον Χορν. Παιδική και εγκάρδια φίλη του ήταν η Μελίνα Μερκούρη, με την οποία είχαν μεγαλώσει μαζί και τη χαρακτήριζε «μεγάλη καρδιά». Απολάμβανε τη συντροφιά του Οδυσσέα Ελύτη, ενώ στενή φιλία τον συνέδεε και με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Είχαν γνωριστεί, όταν ο Καραμανλής ήταν ακόμα φοιτητής της Νομικής και ο Χορν μαθητής, με τον τελευταίο να θαυμάζει απεριόριστα τον πρώτο. Όπως είχε δηλώσει μάλιστα ο ίδιος ο Χορν, για χάρη του Καραμανλή το 1974 δέχθηκε τη θέση του Γενικού Διευθυντή της ΕΙΡΤ, θέση που του προκάλεσε κατάθλιψη, γι’ αυτό και την εγκατέλειψε μέσα σε μόλις 3 μήνες.
Κάτι το οποίο δεν γνωρίζουν πολλοί και το οποίο ο Χορν επιθυμούσε να μην ξέρει κανένας ήταν το ότι είχε σημαντικό φιλανθρωπικό έργο. Όπως έχει δηλώσει ο φίλος και συνεργάτης του για σχεδόν 30 χρόνια, Γιώργος Γεωγλερής, ο Χορν του έδινε χρήματα για να αγοράσει φαγητό και ρούχα σε απόρους «με τον όρο να μην μάθει κανείς τίποτα». Επιπλέον, έδινε δουλειά σε πολλούς ηθοποιούς στους θιάσους του και πρότεινε πολλά νέα παιδιά σε άλλους θιασάρχες. Αξίζει να σημειωθεί ότι δίπλα του μαθήτευσαν ουκ ολίγοι αστέρες της υποκριτικής• Αλέκος Αλεξανδράκης, Γιώργος Μαρίνος, Σταμάτης Φασουλής και Γιώργος Κιμούλης είναι μόνο μερικοί από αυτούς.
Μεγάλο πάθος του, από τα παιδικά κιόλας χρόνια, το κάπνισμα. Λέγεται πως, όταν ήταν ακόμα στην προεφηβεία, κρυβόταν κάτω από τα έπιπλα του σπιτιού του μαζί με τη φίλη του Μελίνα Μερκούρη και κάπνιζαν κρυφά τα τσιγάρα των γονιών τους. Ως ενήλικας, πάντα στο πέτο του είχε μια καρφίτσα για να τρυπάει το φίλτρο των τσιγάρων του, καθώς, όπως υποστήριζε, «έτσι το τσιγάρο γίνεται αβλαβές». Τα τελευταία τέσσερα χρόνια της ζωής του είχε Αλτσχάιμερ, ενώ το 1998 έφυγε, πάσχοντας απ’ την επάρατη νόσο. Σήμερα, 23 χρόνια μετά τον θάνατό του, το άστρο του Πρίγκηπα του ελληνικού θεάτρου συνεχίζει να λάμπει, επιβεβαιώνοντας ότι -όπως και ο ίδιος ερμήνευσε καλύτερα απ’ τον καθένα- ηθοποιός σημαίνει φως!
Θερμές ευχαριστίες στην προσωπική φίλη της συντάκτριας, Ζωή Λέων, για τη συμβολή της στην έρευνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Δημήτρης Χορν. Στο Μάκης Δελαπόρτας: «Μεγάλοι ηθοποιοί του θεάτρου». Εκδόσεις Καθημερινή.
- Δημήτρης Χορν, Περιοδικό Οδός Πανός. Εκδόσεις Σιγαρέτα.
