12.7 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΝομικά ΘέματαΣύμβαση διαχείρισης πλοίων: Η νομική θέση του πλοιοδιαχειριστή

Σύμβαση διαχείρισης πλοίων: Η νομική θέση του πλοιοδιαχειριστή


Της Άννας Κλειδά, 

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, οι εταιρείες διαχείρισης πλοίων έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο στη διεθνή και ελληνική ναυτιλιακή σκηνή. Η παραδοσιακή πρακτική που θέλει τον πλοιοκτήτη να είναι ταυτόχρονα και διαχειριστής του πλοίου, δείχνει να έχει πάψει να αποτελεί προτεραιότητα για τους πλοιοκτήτες παγκοσμίως, με τους δύο ρόλους πλέον να διαχωρίζονται. Η αναθεώρηση της στάσης όσον αφορά τις πρακτικές διαχείρισης του πλοίου αποτυπώνεται στην όλο και αυξανόμενη τάση των πλοιοκτητών να αναθέτουν τη διαχείριση του πλοίου τους σε κάποια διαχειρίστρια εταιρεία. Η σύμβαση πλοιοδιαχείρισης αποτελεί ιδανική λύση για εκείνους τους πλοιοκτήτες, οι οποίοι αποφασίζουν να δραστηριοποιηθούν σε νέους τομείς και χρειάζονται έναν επαγγελματία με την απαραίτητη εξειδίκευση.

Η ελληνική πρακτική στη διαχείριση των πλοίων παρουσιάζει, ωστόσο, σημαντικές διαφορές σε σχέση με αυτή που ακολουθείται σε διεθνές επίπεδο. Κατά το ελληνικό σύστημα, η ανάθεση της γίνεται κατά κανόνα σε αλλοδαπή εταιρεία που συστήνει προς το σκοπό αυτό ο  κύριος μέτοχος της πλοιοκτήτριας εταιρείας, οπότε η πλοιοκτήτρια και η διαχειρίστρια ανήκουν στον ίδιο όμιλο συμφερόντων. Η αλλοδαπή εταιρεία αποκτά εγκατάσταση στην Ελλάδα κατόπιν άδειας χορηγούμενης από την ελληνική διοίκηση και χαίρει σημαντικών, ιδίως φορολογικών, προνομίων, τα οποία παρέχονται με ελληνικούς αναγκαστικούς νόμους.  Αντίθετα, στη διεθνή πρακτική επιλέγεται η ανάθεση της διαχείρισης του πλοίου σε μια μεγάλη ανεξάρτητη εταιρεία, η οποία έχει ως κύριο, αν όχι αποκλειστικό σκοπό, τη διαχείριση πλοίων. Η πρακτική αυτή εμφορείται από την ιδέα ότι οι μικρές πλοιοκτήτριες εταιρείες, αναθέτοντας ορισμένα τμήματα της διαχείρισης των πλοίων τους σε μία ισχυρή μη συνδεδεμένη εταιρεία, επιτυγχάνουν σημαντική μείωση των δαπανών τους. Παράλληλα, το μέγεθος και ο όγκος μίας μεγάλης διαχειρίστριας εταιρείας αυξάνουν σημαντικά τη διαπραγματευτική της δύναμη, εξασφαλίζοντας σε πολλές περιπτώσεις συνθήκες ευνοϊκότερες από αυτές που θα εξασφάλιζε κάποιος μεμονωμένος παίκτης στην αγορά.

Πηγή εικόνας: Codie.com

Οι συμβάσεις διαχείρισης διακρίνονται σε αυτές της τεχνικής διαχείρισης, αντικείμενο των οποίων είναι αποκλειστικά η ανάθεση εκ μέρους του πλοιοκτήτη στο διαχειριστή της συντήρησης, του εξοπλισμού και της επάνδρωσης του πλοίου, και σε αυτές της εμπορικής διαχείρισης, οι οποίες συνίστανται κατά βάση στην εμπορική εκμετάλλευση των πλοίων. Η σύμβαση τεχνικής διαχείρισης μπορεί να υπάρξει και ως αυτοτελής σύμβαση, ενώ η εμπορική διαχείριση συνήθως λειτουργεί σε συνδυασμό με την τεχνική, ενώ κατά βάση περιλαμβάνει την εκναύλωση του πλοίου και την είσπραξη των σχετικών ναύλων.

Όσον αφορά στη νομική θέση του πλοιοδιαχειριστή, αυτός ενέχεται ενδοσυμβατικά απέναντι στην πλοιοκτήτρια εταιρεία από τη μεταξύ τους σύμβαση μίσθωσης ανεξάρτητων υπηρεσιών, στην οποία συμπληρωματικά εφαρμόζονται οι διατάξεις για την εντολή. Ο διαχειριστής έχει απέναντι της υποχρέωση επιμελούς εκτέλεσης των καθηκόντων του (duty of care) και υποχρέωση πίστης (duty of loyalty), η οποία αντιστοιχεί στο καθήκον του να διαφυλάσσει το συμφέρον της πλοιοκτήτριας εταιρείας και να απέχει από ανταγωνιστικές προς αυτήν ενέργειες. Αντίστοιχα, η πλοιοκτήτρια εταιρεία έχει υποχρέωση να καταβάλει στο διαχειριστή τη συμφωνημένη αμοιβή, καθώς και κάθε δαπάνη στην οποία προβαίνει κατά την εκτέλεση της εντολής.

Πηγή εικόνας: Msiships.com

Τα έννομα αποτελέσματα κάθε δικαιοπραξίας που επιχειρεί ο διαχειριστής στο πλαίσιο των καθηκόντων του επέρχονται ευθέως στο πρόσωπο του πλοιοκτήτη. Λειτουργεί, επομένως, ως άμεσος αντιπρόσωπός του και συναλλάσσεται με κάθε ενδιαφερόμενο στο όνομα και για λογαριασμό της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Ο διαχειριστής, ωστόσο, μπορεί κατ’ εξαίρεση να ευθύνεται προσωπικά απέναντι στους τρίτους, όταν δεν δηλώνει ρητά ότι ενεργεί για τον πλοιοκτήτη ή όταν η δικαιοπραξία στην οποία προβαίνει, αποτελεί υπέρβαση των ορίων της εξουσίας του. Ευθύνεται, επίσης, προσωπικώς για κάθε αδίκημα το οποίο τελεί κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, καθώς και όταν κάτι τέτοιο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Για παράδειγμα, η διαχειρίστρια εταιρεία ευθύνεται προσωπικά για τις αμοιβές ναυτικών από συμβάσεις ναυτεργασίας, που η ίδια έχει συνάψει. Ο πρακτικός σκοπός πίσω από αυτή την εξαίρεση είναι για άλλη μια φορά η εξασφάλιση των ναυτικών ως αδύναμων συμβαλλόμενων μερών, αφού πολλές φορές η πλοιοκτήτρια είναι αλλοδαπή εταιρεία εγκατεστημένη στο εξωτερικό,  οπότε και καθίσταται σχεδόν αδύνατη η δικαστική διεκδίκηση των οφειλόμενων μισθών εναντίον της.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Η ναυτιλία περνά στην εποχή των εταιρειών διαχείρισης πλοίων, άρθρο του Μηνά Τσαμόπουλο στο newmoney.gr, διαθέσιμο εδώ
  • Ναυτικό Δίκαιο, Αντάπασης –Αθανασίου, Νομική Βιβλιοθήκη, 2020

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άννα Κλειδά
Άννα Κλειδά
Είναι 21 ετών και κατάγεται από τη Χίο. Είναι τελειόφοιτη της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ενδιαφέρον της για το Ιδιωτικό Δίκαιο και τα έντονα ερεθίσματα της νησιωτικής ζωής συνενώνονται στην αγάπη της για το Ναυτικό Δίκαιο. Εξωακαδημαϊκά ασχολείται με διάφορα συνέδρια, σεμινάρια και προσομοιώσεις θεσμών. Πιστεύει πως η αρθρογραφία είναι ένας πολύ όμορφος τρόπος αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων.