Του Ελευθέριου Χονδρού,
Από την Παρασκευή, οι βουλευτές του Κοσσυφοπεδίου απέτυχαν για 52η φορά να συγκροτήσουν τη βουλή της χώρας, καθώς η προθεσμία που είχε θέσει το Συνταγματικό Δικαστήριο εξέπνευσε κι επίσημα το Σάββατο. Στην επόμενη ημέρα προβλέπεται μια τελευταία προσπάθεια για την εκλογή προέδρου της Βουλής — αν αποτύχει και αυτή, δεν θα επιτρέπεται νέα απόπειρα μέχρι τις 8 Αυγούστου, όταν και το δικαστήριο θα αποφανθεί για τα επόμενα βήματα.
Η ανικανότητα συγκρότησης της Βουλής από τις αρχές του έτους επιτείνει την πολιτική κρίση στη χώρα. Η κυβερνητική προσωρινή διακυβέρνηση λειτουργεί με περιορισμένες αρμοδιότητες, χωρίς δυνατότητα οριστικής διακυβέρνησης. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επενέβη προς αυτή την κατεύθυνση με προσωρινή απαγόρευση νέων ενεργειών πριν από τις 8 Αυγούστου.
Ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος του Κοσσυφοπεδίου (PDK), Memli Krasniqi, δήλωσε ότι «οι νέες εκλογές είναι πάντα μια καλή λύση», αφού το κόμμα του αρνήθηκε να ψηφίσει για σύσταση επιτροπής μυστικής ψηφοφορίας, ώστε να εκλεγεί πρόεδρος της Βουλής. Το PDK προτιμά να περιμένει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και ελπίζει σε νέα κρίση ή απόφαση έως τις 8 Αυγούστου.
Η Vetevendosje, το νικητήριο κόμμα των εκλογών του Φεβρουαρίου, διατηρεί το δικαίωμα να προτείνει υποψήφιο πρόεδρο. Ωστόσο, η επιμονή στον ίδιο υποψήφιο, αυτή τη φορά την Albulena Haxhiu, έχει αποδειχθεί ανεπαρκής για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία, με αποτέλεσμα να παγιδευτεί η διαδικασία συγκρότησης. Έκτοτε, το κοινοβούλιο παραμένει αδρανές και χωρίς λειτουργική σύνθεση.
Ο Hekuran Murati, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και μέλος της Vetevendosje, τόνισε ότι το κόμμα του δεν επιθυμεί νέες εκλογές και επιρρίπτει ευθύνες στην αντιπολίτευση, που αρνείται να σχηματίσει επιτροπή για κρυφή ψηφοφορία. Υποστήριξε ότι έχει προταθεί ένας συμβιβασμός: να επιστρέψουν σε ανοικτή ψηφοφορία, κάτι που είναι συμφωνημένο και αποδεκτό από το Συνταγματικό Δικαστήριο. Πρότεινε δε να αφαιρεθεί η εντολή των βουλευτών που αρνήθηκαν να ψηφίσουν για την επιτροπή, θεωρώντας ότι παραβιάζουν συνταγματική υποχρέωση. Τον Μάιο, η Vetevendosje επιχείρησε να ιδρύσει την επιτροπή μυστικής ψηφοφορίας, ως απόπειρα να διασφαλίσει την εκλογή της Haxhiu, αφού οι προηγούμενες προσπάθειες είχαν αποτύχει.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Albin Kurti, υπηρεσιακός πρωθυπουργός και επικεφαλής της Vetevendosje, συναντήθηκε με τον Fatmir Limaj, ηγέτη του σχηματισμού Social Democrat Initiative (Nisma), σε μια προσπάθεια να σπάσει τη μακρόχρονη αδράνεια . Η Vetevendosje διαθέτει 48 έδρες, σαφώς κάτω από τις 61, που απαιτούνται για την εκλογή προέδρου της Βουλής. Με τις τρεις έδρες της Nisma και ενδεχομένως έως δέκα επιπλέον έδρες από μη‑αλβανικά κόμματα, υπήρχε θεωρητικά η δυνατότητα να επιλεγεί υποψήφιος της επιλογής τους. Όμως ο ίδιος ο Limaj επιθυμεί τη θέση του προέδρου ως αντάλλαγμα για την υποστήριξή του σε κυβέρνηση υπό τον Kurti.
Συνοπτικά, η χώρα βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο. Η αποτυχία εκλογής προέδρου δεν είναι απλώς τυπική διαδικασία — είναι ακρογωνιαίος λίθος της συγκρότησης νόμιμης κυβέρνησης. Η εντεινόμενη κρίση φέρνει στο προσκήνιο ερωτήματα για τη σταθερότητα της δημοκρατικής διακυβέρνησης και την αξιοπιστία των δημοκρατικών θεσμών στο Κοσσυφοπέδιο. Αν η Συνταγματική Δικαστική Αρχή αποφανθεί υπέρ νέας εκλογικής διαδικασίας, αυτή ενδέχεται να προκηρυχθεί εντός των επόμενων εβδομάδων. Σε αντίθετη περίπτωση, το πολιτικό αδιέξοδο θα παραταθεί — με σοβαρές επιπτώσεις στην εσωτερική και εξωτερική εικόνα της χώρας, ειδικά εν όψει της ευρωπαϊκής πορείας ένταξης.
Το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι αυξημένο: μια τέτοια παρατεταμένη αδυναμία λειτουργίας του κοινοβουλίου υπονομεύει την ευρωπαϊκή προοπτική του Κοσσυφοπεδίου, καθώς οι Βρυξέλλες και οι θεσμοί της ΕΕ αναμένουν λειτουργικά και σταθερά δημοκρατικά συστήματα. Αν οι εξελίξεις επιταχυνθούν προς εκλογές ή συμβιβαστική λύση, αυτό ενδεχομένως να αναζωπυρώσει τις διεργασίες ένταξης — αν όχι, η χώρα κινδυνεύει από παρατεταμένη στασιμότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Kosovo Fails Again to Inaugurate Parliament Despite Looming Deadline, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
