Της Ελπίδας Γιατρά,
Τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου 2025, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν την αυξανόμενη ανησυχία τους για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γεωργία, κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες. Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρέθηκαν οι συλλήψεις ηγετικών στελεχών της αντιπολίτευσης, οι περιορισμοί στη δράση της κοινωνίας των πολιτών και η ευρύτερη απομάκρυνση της Τιφλίδας από τις δημοκρατικές αρχές που αποτελούν προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία της χώρας προς την ΕΕ.
Σε κοινή δήλωση που υιοθετήθηκε ομόφωνα, οι 27 ΥΠΕΞ έκαναν λόγο για «ανησυχητική επιδείνωση της πολιτικής κατάστασης», υπογραμμίζοντας ότι οι πρόσφατες ενέργειες της γεωργιανής κυβέρνησης έρχονται σε αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα των υποχρεώσεων που απορρέουν από το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Ειδική αναφορά έγινε στις συλλήψεις πολιτικών προσώπων και στην εφαρμογή του αποκαλούμενου «νόμου περί ξένων επιρροών», ο οποίος, κατά την ΕΕ, στοχοποιεί ανοιχτά τις ΜΚΟ και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωσε πως «Η Γεωργία είχε κάνει σημαντικά βήματα προς την ευρωπαϊκή προοπτική. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις μας προβληματίζουν βαθιά. Κάθε απόκλιση από το κράτος δικαίου και τα δημοκρατικά πρότυπα επιβαρύνει την αξιολόγηση της χώρας από την ΕΕ».
Στο Συμβούλιο, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ, ανέφερε ότι το Βερολίνο εξετάζει την αναστολή διμερών προγραμμάτων στήριξης προς τη Γεωργία «εφόσον δεν υπάρξει αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και διασφάλιση των βασικών δικαιωμάτων». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν οι δηλώσεις των ΥΠΕΞ της Γαλλίας, της Ολλανδίας και της Τσεχίας.
Η γεωργιανή κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, απάντησε με ανακοίνωση στην οποία τονίζει πως παραμένει «προσηλωμένη στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση», κατηγορώντας παράλληλα «τμήματα της αντιπολίτευσης» για «προβοκατόρικες ενέργειες που στόχο έχουν τη δημιουργία κλίματος αποσταθεροποίησης». Παρόλα αυτά, δεν υπήρξε καμία διευκρίνιση ως προς τη νομική τεκμηρίωση των συλλήψεων ή τη διαδικασία επίκλησης του νόμου περί «ξένης επιρροής».
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στις 12 Ιουλίου, μεταξύ των προσώπων που έχουν τεθεί υπό κράτηση συγκαταλέγονται ο Νίκα Μελία, αρχηγός του Ενωμένου Εθνικού Κινήματος, η Εκατερίνα Κακουμπάβα, δημοσιογράφος και πρώην βουλευτής, καθώς και τέσσερα στελέχη ΜΚΟ που είχαν καταθέσει προσφυγές κατά του νέου νόμου. Οι συλλήψεις συνοδεύτηκαν από κατ’ οίκον έρευνες και κατάσχεση προσωπικών υπολογιστών, γεγονός που καταγγέλθηκε ως «πολιτική δίωξη» από διεθνείς οργανώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη τον Μάιο απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς την Τιφλίδα να μην προχωρήσει στην υιοθέτηση του νόμου περί ξένων επιρροών, τον οποίο χαρακτήρισε «ασύμβατο με τις αξίες της ΕΕ και τις υποχρεώσεις των υποψηφίων χωρών». Παρά τις αντιδράσεις, το κοινοβούλιο της Γεωργίας ενέκρινε τελικώς το νομοσχέδιο στις 27 Μαΐου, με 84 ψήφους υπέρ, όλες προερχόμενες από το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε από το Στρασβούργο ότι «η πόρτα της Ευρώπης παραμένει ανοιχτή για τη Γεωργία, αλλά όχι υπό οποιοδήποτε καθεστώς. Η δέσμευση σε αρχές δεν είναι τεχνικό ζήτημα, είναι θεμελιώδης επιλογή». Παράλληλα, υπενθύμισε ότι τον Δεκέμβριο του 2023 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε χορηγήσει το καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία «υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις», μεταξύ των οποίων η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.
Η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας παραμένει τεταμένη. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καθημερινές διαδηλώσεις σημειώνονται έξω από το κοινοβούλιο στην Τιφλίδα, ενώ φιλοευρωπαϊκές οργανώσεις νεολαίας, καλούν σε πορείες διαρκείας μέχρι να αρθεί το επίμαχο νομοθετικό πλαίσιο. Το βράδυ της Κυριακής, σημειώθηκαν επεισόδια με την αστυνομία, με δεκάδες προσαγωγές και χρήση χημικών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να εξετάσει την ερχόμενη εβδομάδα ψήφισμα που θα καλεί την Επιτροπή να «παγώσει» κάθε χρηματοδοτικό πρόγραμμα μη επείγουσας φύσεως προς τη Γεωργία, έως ότου υπάρξει συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές αρχές. Δεν αποκλείεται επίσης να τεθεί επί τάπητος η αναστολή της υποψηφιότητας, εφόσον οι εξελίξεις επιμείνουν στην παρούσα κατεύθυνση.
Η συζήτηση για τη Γεωργία έρχεται σε μια περίοδο που η ΕΕ επιδιώκει να επιταχύνει τη διαδικασία διεύρυνσης στα Δυτικά Βαλκάνια, ενώ παράλληλα επιχειρεί να διαχειριστεί τις φιλορωσικές τάσεις σε γειτονικές χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, η κατάσταση στην Τιφλίδα αποκτά βαρύνουσα σημασία όχι μόνο για τη μελλοντική πολιτική σταθερότητα της περιοχής του Καυκάσου, αλλά και για την αξιοπιστία της ενταξιακής πολιτικής της Ένωσης στο σύνολό της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών εκφράζουν βαθιά ανησυχία για την “επιδείνωση της κατάστασης στη Γεωργία”, Euronews.com, διαθέσιμο εδώ
