Της Αναστασίας Βλαχοπούλου,
Ένας συνδυασμός γεωπολιτικών απειλών, στρατηγικής πίεσης και οικονομικών δυνατοτήτων, έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτρέψει σε 15 χώρες να «παραβιάσουν» προσωρινά τους συνήθεις κανόνες ορίου ελλείμματος για τις αμυντικές δαπάνες.
Αυτή η προσωρινή εξαίρεση στοχεύει στην ενίσχυση της στρατιωτικής προστασίας της Ευρώπης χωρίς όμως να προκαλέσει σημαντικές δημοσιονομικές κυρώσεις. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπη, «οι χώρες των οποίων το αίτημα για ενεργοποίηση της ρήτρας εθνικής διαφυγής στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) έχει εγκριθεί είναι το Βέλγιο, η Κροατία, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία και η Σλοβενία». Σε αυτές τις χώρες έχει επιτραπεί να υπερβούν το έλλειμα άνω του 3% του ΑΕΠ έως και 1,5% ετησίως, για τέσσερα τουλάχιστον χρόνια (“ReArm Europe” / “Readiness 2030” της ΕΕ, με στόχο να διατεθούν έως και 650-800 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα έως το τέλος της δεκαετίας. -2028), κυρίως προς αμυντικές δαπάνες. Επιπλέον, αυτή η προοπτική αποτελεί μέρος του σχεδίου της ΕΕ ώστε να αποδεσμευτεί και να απεξαρτηθεί από τις βιομηχανίες αμερικανικών όπλων. Αυτό γιατί, πολλές χώρες αντιμετωπίζουν δυσκολία με την παραγωγή και την ανανέωση των αποθεματικών οπλισμού, με αποτέλεσμα αυτή η προοπτική να τους δίνει πάτημα να επενδύσουν από κοινού, ενισχύοντας τα αποθέματά τους.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί επίσης, ότι η ΕΕ, έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναγνωρίζει την ύψιστη της ανάγκη για μαζικές επενδύσεις στην άμυνα και την υπεράσπιση των συμφερόντων της, δείχνοντας ετοιμότητα σε περιπτώσεις επεισοδίων υψηλής έντασης.
Γιατί όμως η Γερμανία δεν αποτελεί μέρος αυτής της προοπτικής;
Ενώ έχει ζητήσει να γίνει μέρος αυτής της προοπτικής, λαμβάνοντας και την ανάλογη χρηματοδότηση, το αίτημά της δεν έχει εγκριθεί καθώς ο προϋπολογισμός σε εθνικό επίπεδο, αναμένει την ανάλογη ψηφοφορία η οποία θα εγκρίνει η όχι τον αντίστοιχο προϋπολογισμό και αναμένεται να βγει η απόφαση το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.
Ποιες είναι, όμως, οι προβλέψεις για αυτήν την προοπτική;
Προφανώς και οι κυβερνήσεις αυτών των 15 χωρών πρέπει να διευκρινίζουν ποιες από τις πρόσθετες δαπάνες είναι πραγματικά συνδεδεμένες με τα πλαίσια της ενίσχυσης της άμυνας. Για παράδειγμα, οι μελλοντικές αγορές όπλων, το κατά πόσο είναι έτοιμα τα στρατεύματα, τα θέματα κυβερνοασφάλειας και η αντίδραση στα αναπάντεχα επεισόδια υψηλής έντασης θα παρακολουθούνται από επιτελεία της ΕΕ. Ως επακόλουθο, όλα αυτά θα παρακολουθούνται και θα επανεξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται κατάχρηση αυτής της ρήτρας περαιτέρω χρηματοδότησης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- EU countries allowed to violate deficit limit for defence spending, EURONEWS, διαθέσιμο εδώ
- Acting on defence to protect Europeans, EUROPEAN COMMISSION, διαθέσιμο εδώ
