Tης Μαριάνθης Κοκοράκη,
Σημαντική στον Αγώνα είναι η προσφορά των Φιλελλήνων της Ιταλίας. Ο σημαντικότερος ίσως, Ιταλός Φιλέλληνας δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον κόμη Santorre Santarosa, ο οποίος έπεσε ηρωικά στη Σφακτηρία, στις 25 Απριλίου 1825. Ο Santarosa γεννήθηκε στο Σαβιλιάνο της Βόρειας Ιταλίας. Πρόκειται για έναν φιλελεύθερο, φλογερό και γνήσιο Φιλέλληνα που πολέμησε με πάθος για τα ιδανικά της πατρίδας μας. Ενώ πέθαινε, άρθρωσε τα λόγια εκείνα που εκφράζουν το βαθύτερο νόημα του φιλελεύθερου Φιλελληνισμού: «Εμείς θα πεθάνουμε, οι λαοί όμως θα νικήσουν».
Δύο εξίσου μεγάλα ονόματα Ιταλών Φιλελλήνων ήταν του Tarella και του Dania. O Pietro Tarella καταγόταν από το Τορίνο της Ιταλίας. Ταγματάρχης της Μεγάλης Στρατιάς του Ναπολέοντα, έλαβε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση, σχεδόν από την αρχή της. Μόλις το 1822, διορίστηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη, διοικητής του Α’ Συντάγματος τακτικού ιππικού. O Pietro Tarella, αντισυνταγματάρχης του πεδεμοντιακού στρατού, διορίστηκε αρχηγός του Τάγματος των Φιλελλήνων που ιδρύθηκε στον Ακροκόρινθο, τον Μάιο του 1822. Πολέμησε στο Πέτα, όπου και σκοτώθηκε στη μάχη, ενώ έδινε οδηγίες στο σύνταγμά του, σχετικά με την αποχώρησή τους. Ο άλλος Ιταλός Φιλέλληνας συνταγματάρχης Andrea Dania, θερμός υποστηρικτής της Ελληνικής Επανάστασης, διορίστηκε αρχηγός του λόχου πεζικού του Τάγματος των Φιλελλήνων, έλαβε μέρος και έπεσε ηρωικά στη μάχη του Πέτα
Άλλοι σημαντικοί Ιταλοί Φιλέλληνες που προσφέρθηκαν αυτοβούλως για τον Αγώνα ήταν οι: Batilani από την Τοσκάνη, Torricelli από το Μιλάνο, Fornzo από τη Σαρδηνία και Segestin από τη Σαβοΐα. Όλοι τους σκοτώθηκαν στην μάχη του Πέτα. Ένας επίσης, σημαντικός Φιλέλληνες ήταν ο μηχανικός Montanelli από τη Μπρέσια, που οχύρωσε τους Μύλους του Ναυπλίου και πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1825, στο Ναύπλιο. Ακόμη, ο αξιωματικός του Πεδεμοντίου Damiano Rittatore από το Μονεστερόλο της Σαρδηνίας, που πολέμησε στο Χαϊδάρι επικεφαλής λόχου και φονεύθηκε στη μάχη του Φαλήρου, στις 6 Μαΐου 1827. Στο Μεσολόγγι προσέφερε τις ανεκτίμητες υπηρεσίες του ο οχυρωματοποιός Razeri.
Αμέτρητος είναι ο αριθμός των Ιταλών Φιλελλήνων που αγωνίστηκαν και έπεσαν ηρωικά στο πεδίο της μάχης. Από αυτούς, αναφέρεται ιδιαίτερα ο Michael Gavilla από το Ρεβέλλο της Σαρδηνίας, υπασπιστής του Fabvier, που έδειξε στη μάχη του Χαϊδαρίου μοναδική γενναιότητα και έσωσε τον τακτικό στρατό του Fabvier και τον λόχο των Φιλελλήνων από πλήρη καταστροφή και τέλος πέθανε από τις κακουχίες στα Μέθανα, στις 24 Οκτωβρίου 1827. Πολύ σημαντικό αποτελεί και το όνομα του ναυτικού G. Collenio, που πολέμησε ηρωικά μαζί με τον Santa Rosa, στη Σφακτηρία, καθώς και του στρατηγού Rossaroli, του υπολοχαγού Joseph Scarpan, που πέθανε στην Κόρινθο το 1829, και του Antonio Catani από το Μιλάνο, όπου ακολούθησε τον Fabvier σε όλες τις μάχες.
Άλλοι επίσης, σημαντικοί Φιλέλληνες προερχόμενοι από την Ιταλία, με κύριο χαρακτηριστικό την γενναιότητά τους, είναι ο Antonio Makia, που ως λοχαγός στη μάχη της Τρίπολης υπό τις διαταγές Πορτογάλου Φιλέλληνα Antonio Figueira d’ Almeida έδειξε με μεγάλο ηρωισμό, ο Carlino από τη Γενεύη της Σαρδηνίας και ο Fornti από την Λομβαρδία της Σαρδηνίας.
Περνώντας στην σφαίρα επιρροής του Γερμανικού Φιλελληνισμού, αξίζει να σημειωθεί το γεγονός πως στο Μόναχο ιδρύθηκε φιλελληνικός σύλλογος, υπό την πρωτοβουλία διαδόχου του βαυαρικού θρόνου, Λουδοβίκου και του υπουργού Βαρόνου Schenk. O Friedrich Thiersch μαζί με τον καθηγητή Wilhelm Krug έκαναν τη σύνταξη της προκήρυξης για τη διενέργεια εράνων στην Γερμανία, χρήματα που είχαν που προορισμό την Ελλάδα. Η μεγάλη φιλελληνική κίνηση στην Γερμανία αναπτύχθηκε από λόγιους και ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης, όπως o Neander, o Nivour και ο Hufeland.
Όταν ο Λουδοβίκος ανέβηκε στον θρόνο και έγινε βασιλιάς, έγραψε και δημοσίευσε ποιήματα για το Μεσολόγγι και ξόδεψε χρήματα από το προσωπικό του ταμείο για τον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα. Πάρα πολλοί γνωστοί ποιητές, παρακινούσαν για βοήθεια και συμμετοχή στον Ελληνικό Αγώνα, όπως επί παραδείγματι, ο Wilhelm Müller. Καθηγητές προσέφεραν ολόκληρο το ποσό των αποδοχών τους, ποιητές με τα φλογερά ποιήματά τους παρακινούσαν τον λαό να βοηθήσει τον απελευθερωτικό Αγώνα. Αυτοί κατά βάση συντέλεσαν, ώστε παντού να ιδρύονται φιλελληνικές οργανώσεις και να γίνονται έρανοι.
Από το πρώτος έτος του Αγώνα, ο αριθμός των Φιλελλήνων, είναι κιόλας τριψήφιος και συγκεκριμένα, 424 Φιλέλληνες από τις κυριότερες χώρες, φέρνει τη Γερμανία κοντά στην πρώτη θέση, όσον αφορά τον αριθμό των Φιλελλήνων που προσέφερε στον Αγώνα, καθώς από αυτούς, οι 153 είχαν κατέβει από τη Γερμανία. Αλλά και πάλι, κατά την έξοδο του Μεσολογγίου, η Γερμανία αποτελεί ξανά εξαιρετικό δείγμα ανδρείας και αποφασιστικότητας, εφόσον από τους 9 Φιλέλληνες, οι 7 ήταν Γερμανοί.
Από τους Γερμανούς Φιλέλληνες, πολλοί ήταν αυτοί που ξεχώρισαν. Εξέχουσα μορφή αποτελεί ο στρατηγός κόμης Karl Friedrich Lebrecht von Normann-Ehrenfels, οι λοχαγοί August Dittmar και ο Belgier de Lonet. Κατά την έξοδο του Μεσολογγίου σκοτώθηκαν οι εξής Φιλέλληνες: Ο Πρώσος αξιωματικός K.I.B. Klebe, καθώς και ο υπολοχαγός Adolf von Lyptov από το Βερολίνο, ο Siphan ή Séppchan, ο λοχίας Christian Sticherberger και ο βαρώνος Friedrich Adolf Von Riedesel. Εκτός από τους Φιλέλληνες που αναφέρθηκαν παραπάνω, υπήρξαν και άλλοι πολλοί Γερμανοί Φιλέλληνες που σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια πολιορκίας του Μεσολογγίου.
Άξιου αναφοράς αποτελεί το γεγονός πως μετά την Επανάσταση, ήρθε στην Ελλάδα ο Ludwig Ross, ο οποίος ήταν Γερμανός αρχαιολόγος, που έγινε καθηγητής φιλοσοφίας και αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο ίδιος έγραψε επίσης μελέτη, όπου είχε ως τίτλο Ελληνικαί Αναμνήσεις. Στην συγκεκριμένη μελέτη αναφέρονται ορισμένα ονόματα Φιλελλήνων από την Γερμανία, που βρίσκονταν το 1832, στο Ναύπλιο. Μεταξύ αυτών είναι ο George Kropios, πρόξενος της Αυστρίας στην Αθήνα για πολλά χρόνια, ο γιατρός Dr. Craiber, ο Heinz και ο αξιωματικός του ναυτικού Bromy.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αννίτα Πρασσά (1999), Ο Φιλελληνισμός και η Επανάσταση του 1821, Αθήνα: εκδ. Δημιουργία
- Νίκος Γ. Σβορώνος (2007), Επισκόπηση της Νοελληνικής Ιστορίας – Βιβλιογραφικός οδηγός Σπύρου Ι. Ασδραχά, Αθήνα: εκδ. Θεμέλιο
- Πάνος Καραγιώργιος & Patrick Comerford (2023), O Φιλελληνισμός και η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Θεσσαλονίκη: Εκδ. Οίκος Κ&Μ Σταμούλη
- Henry Gunnar (2021), O Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία και ο Φιλελληνισμός, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
