Της Αλεξάνδρας Μαστοράκη,
Η μάχη του Σουασόν, που έλαβε χώρα το 486 μ.Χ., αποτελεί ίσως έναν σημαντικό διαμορφωτικό παράγοντα του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος σε πρώιμο ακόμη στάδιο της ιστορίας. Πρόκειται για την μάχη που σηματοδότησε την οριστική κατάρρευση της ρωμαϊκής εξουσίας στη βόρεια Γαλατία και την άνοδο του Φραγκικού βασιλείου, το οποίο έμελλε να εξελιχθεί σε μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις της μεσαιωνικής Ευρώπης. Τα συγκρουόμενα μέρη ηγούνταν υπό τον Χλωδοβίκο Α΄( Κλόβις Ά), βασιλιά των Σαλίων Φράγκων, και τον Ρωμαίο Συάγριο, ο οποίος στηριζόμενος σε περιορισμένη βάση ισχύος διατηρούσε την ηγεμονία του σε μια μικρή αλλά ανθεκτική περιοχή υπό ρωμαϊκή διοίκηση.
Προτού όμως μνημονεύσουμε την μάχη, χρειάζεται να γίνει αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο, το πεδίο παρατήρησης μας. Ειδικότερα, η ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, και ιδίως το δυτικό της τμήμα, βρισκόταν σε διαρκή παρακμή από τον 4ο αιώνα και έπειτα. Απόγειο του μαρασμού σημειώθηκε το 476 μ.Χ., το έτος κατά το οποίο η Ρώμη έπαψε να τιτλοφορείται ως «το πολιτικό κέντρο της Δύσης», με την καθαίρεση του τελευταίου δυτικού Ρωμαίου αυτοκράτορα, Ρωμύλου Αυγουστύλου, από τον Οδόακρο. Ωστόσο, αν και η ρωμαϊκή ισχύς έδειχνε να φθίνει σημαντικά μετά και τις προαναφερθείσες εξελίξεις, ορισμένες περιοχές με πρώτο παράδειγμα τη Γαλατία συνέχιζαν να τελούν υπό ρωμαϊκή εξουσία, η οποία ασκείτο από τοπικούς διοικητές ή στρατηγούς, όπως ο Συάγριος που διατήρησε την εξουσία του στη λεγόμενη «Ρωμαϊκή Βασιλεία της Σουασόν».
Ο Συάγριος, γόνος επιφανούς ρωμαϊκής οικογένειας και με πατέρα τον στρατηγό που είχε αναλάβει την άμυνα της βόρειας Γαλατίας απέναντι στις βαρβαρικές εισβολές, ανέλαβε την εξουσία κατά προσέγγιση το 464 μ.Χ. και πέτυχε να εγκαθιδρύσει την θέση του ως “de facto” ανεξάρτητου ηγεμόνα για περίπου δύο δεκαετίες.
Αναφορικά με την ηγετική προσωπικότητα του φράγκικου στρατοπέδου, ο Χλωδοβίκος Α΄ ήταν γιος ενός από τους πρώτους ηγεμόνες των Σαλίων Φράγκων. Σε εφηβική ακόμη ηλικία κατέλαβε ηγετική θέση. Φιλόδοξος και ικανός, ο Χλοδοβίκος επιδίωξε να εφαρμόσει επεκτατική πολιτική πέραν του παραδοσιακού φραγκικού εδάφους κατά μήκος του Ρήνου και της βόρειας Γαλατίας. Ο αντικειμενικός σκοπός του ήταν διακριτός και σαφής: κατάκτηση των εύφορων και πλούσιων γαλατικών επαρχιών που ακόμη τελούσαν υπό ρωμαϊκή διοίκηση.
Με όσα έγιναν γνωστά για την πτώση της ρωμαϊκής αίγλης, είναι αντιληπτό ότι ο Συάγριος αντιπροσώπευε την τελευταία ρωμαϊκή ελπίδα για αναβίωση της εξουσίας στη Γαλατία. Ήταν μορφωμένος, έμπειρος και διέθετε ένα καλά οργανωμένο στρατό απαρτιζόμενο από Ρωμαίους στρατιώτες και Γαλάτες συμμάχους. Όμως το κράτος του ήταν απομονωμένο, δίχως υποστήριξη από την Κωνσταντινούπολη ή άλλους ισχυρούς συμμάχους, η αρωγή των οποίων φάνταζε πολύτιμη την δεδομένη στιγμή.
Η διεξαγωγή της μάχη
Ο Συάγριος δεν άργησε να έρθει αντιμέτωπος με την ιμπεριαλιστική πυγμή του Χλωδοβίκου. Σύμφωνα τις ελάχιστες πρωτογενείς πηγές που διασώζονται, ο Χλοδοβίκος νίκησε τον Συάγριο σε μια μάχη η οποία έλαβε χώρα κοντά στη πόλη Σουασόν (Soissons), στο σημερινό διαμέρισμα της Ουάζ, βόρεια της Γαλλίας, κατά την οποία η φραγκική ισχύς υπερίσχυσε της ρωμαϊκής πειθαρχίας.
Η δυσμενής έκβαση της μάχης φαίνεται να ανάγκασε τον Συάγριο, ηττημένο κατά κράτος, να καταφεύγει στο βασίλειο των Βησιγότθων, στην Τουλούζη. Εκεί όμως συνελήφθη από τον βασιλιά Αλάριχο Β΄ και παραδόθηκε στον Χλοδοβίκο, ο οποίος τον εκτέλεσε λίγο αργότερα.
Η Μάχη του Σουασόν είχε καταλυτικές συνέπειες τόσο για τη Γαλατία, όσο και για την Ευρώπη εν γένει. Συγκεκριμένα, σφραγίστηκε επίσημα το τέλος της ρωμαϊκής εξουσίας στη Γαλατία: Με την ήττα του Συάγριου, εξολοθρεύθηκε η τελευταία ρωμαϊκή εστία εξουσίας στη Δύση. Η ρωμαϊκή διοίκηση, οι θεσμοί και οι νόμοι δεν άργησαν να συγχωνευτούν με τα φραγκικά έθιμα. Ως φυσικό επόμενο, η ανάδυση του Φραγκικού βασιλείου ανέδειξε τον Χλοδοβίκο κυρίαρχο ενός σημαντικού τμήματος της βόρειας Γαλατίας, ενώ το βασίλειό του επεκτάθηκε και εδραιώθηκε ως η νέα ανερχόμενη δύναμη στη δυτική Ευρώπη.
Ο νέος ηγέτης μερίμνησε να αποκτήσει την νομιμοποίηση του γαλατο-ρωμαϊκού πληθυσμού και της Εκκλησίας, καθώς βαπτίσθηκε καθολικός μια δεκαετία μετά την μάχη του Σουασόν. Έτσι άρχισε να διαγράφεται το μακρόπνοο μέλλον της δυναστείας των Μεροβιγγείων που θεμελίωσε ο Χλοδοβίκος, η οποία αποτελούσε τον πρόδρομο της μεγάλης Καρολίγγειας Αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου αλλά και της επανεμφάνισης του ιδεώδους περί «Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας» στη Δύση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- The Battle of Soissons (486), dbpedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Battle of Soissons, historyofwar.org, διαθέσιμο εδώ
