Του Στάθη Καραλέκα,
Μεγάλη ήταν η κόντρα της κυβέρνησης με την αντιπολίτευση την περασμένη εβδομάδα, μετά την επίμαχη τροπολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που αλλάζει το τοπίο ως προς τη διαφάνεια στα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία των πολιτικών προσώπων. Παράλληλα, ομάδα βουλευτών της Ν.Δ. κατέθεσε ερώτηση ως προς τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας, αποκαλύπτοντας τους μηχανισμούς εκλογικής νοθείας.
Η νομιμοποίηση της διαφθοράς έφθασε νύχτα στη Βουλή με μια σημαντική αλλαγή στο νόμο για το «πόθεν έσχες» που κατατέθηκε αιφνιδιαστικά από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Η διάταξη επιτρέπει πλέον στους συζύγους και στους συγγενείς πρώτου βαθμού των πολιτικών προσώπων να διατηρούν ή να συμμετέχουν σε εταιρείες του εξωτερικού. Πρόκειται για μια κίνηση που προκαλεί αντιδράσεις και ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί, από τη στιγμή που δίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα σε βουλευτές, υπουργούς και αρχηγούς κομμάτων να εμπλακούν έμμεσα με εξωχώριες εταιρείες, δηλαδή τις περίφημες off-shore. Η τροπολογία δίνει το δικαίωμα σε παρένθετα πρόσωπα πολιτικών να μετέχουν σε εταιρείες που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό, αρκεί να βρίσκονται σε χώρες που συνεργάζονται φορολογικά με την Ελλάδα και όχι σε χώρες που χαρακτηρίζονται ως «φορολογικοί παράδεισοι». Ωστόσο, αυτές οι εταιρείες μπορούν να αγοράσουν και να ενσωματώσουν off-shore εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους, όπου είναι «παρκαρισμένες» μίζες των προαναφερόμενων ελεγχόμενων προσώπων και έτσι, να λειτουργήσει ως «πλυντήριο» μαύρου χρήματος, νομιμοποιώντας τη διαφθορά.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ρύθμιση φανερώνει την ενοχή της κυβέρνησης, όχι μόνο επειδή κατατέθηκε νύχτα και ψηφίστηκε την επόμενη μέρα, αλλά και επειδή το επίμαχο άρθρο στριμώχτηκε ανάμεσα σε άλλα άσχετα άρθρα. Ήταν, λοιπόν, σαφής η πρόθεση της κυβέρνησης να κρύψει ή να υποβαθμίσει τη ρύθμιση. Βασικός κυβερνητικός ισχυρισμός είναι ότι συγγενείς πρώτου βαθμού και σύζυγοι των πολιτικών δεν μπορούν να πληρώνουν την επιλογή των συγγενών τους να πολιτευθούν μέσω του περιορισμού της οικονομικής τους δραστηριότητας, εφόσον οι ίδιοι δεν θέλησαν να πολιτευθούν. Επιπλέον, γίνεται επίκληση συνταγματικών και ενωσιακών αρχών για την προστασία της οικονομικής ελευθερίας.
Η εισηγητική έκθεση της ρύθμισης χαρακτηρίζει την προηγούμενη απαγόρευση ως περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας, όπως αυτή προστατεύεται από το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο, υπογραμμίζοντας ότι το θέμα «χρήζει εξορθολογισμού». Όμως, η κυβέρνηση λησμονεί το γεγονός ότι ο νομοθέτης, όταν νομοθετεί για πολιτικά πρόσωπα και κρατικούς παράγοντες, επιδιώκει τη διαφάνεια στα οικονομικά τους και την αντιμετώπιση της διαφθοράς στην πολιτική και την κρατική διοίκηση. Είναι γνωστό, πως δεν υφίσταται κάποιος μηχανισμός ελέγχου ο οποίος να μπορεί να εξασφαλίσει πως μία αλλοδαπή εταιρία δεν διαθέτει ή δεν σχετίζεται με εξωχώριες εταιρίες. Κάτι που έχει αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν.
Βέβαια, πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης έχει παράδοση στις περίεργες νομοθετικές διατάξεις για το πόθεν έσχες, καθώς έχει απαλειφθεί με τον νόμο 5026/2023 η υποχρεωτικότητα δήλωσης μετρητών που δεν περιλαμβάνονται σε καταθέσεις τραπεζών, εφόσον το συνολικό ποσό ξεπερνά τις 30 χιλιάδες ευρώ. Επιπλέον, η διάταξη που υποχρέωνε τη δήλωση κάθε κινητού περιουσιακού στοιχείου (όπως αυτοκίνητα, σκάφη, έργα τέχνης ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα), εφόσον η αξία του ξεπερνούσε τα 40.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, καταργήθηκε. Αν και τα πόθεν έσχες των πολιτικών έχουν καθυστερήσει 3 χρόνια, με αποτέλεσμα να αντιλαμβάνεται κάποιος ότι διαφάνεια και πολιτική δύσκολα πάνε μαζί.
Και μιας και πιάσαμε τα θέματα διαφάνειας, πριν λίγες ημέρες αναρτήθηκε η λίστα με τα δώρα (άνω των 200 ευρώ) που έλαβαν τα 60 και πλέον μέλη της κυβέρνησης από ξένους πολιτικούς και επιχειρηματίες για το έτος 2024. Και όταν δημοσιοποιήθηκε η σχετική λίστα, μήνες εκπρόθεσμα από την Προεδρία της Κυβέρνησης, περιελάμβανε το κωμικό νούμερο των 18 δώρων. Ως αποδέκτες των δώρων εμφανίζονται μόνο δύο Υπουργοί, ένας Υφυπουργός και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με την πλειονότητά τους να έχει δοθεί στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό των Εξωτερικών. Αναρωτιέμαι οι υπόλοιποι τον προηγούμενο χρόνο δεν πήραν κανένα δώρο; Το πόσο στοιχίζει κάθε δώρο, εκτιμάται από τον Γενικό Γραμματέα της Προεδρίας της Δημοκρατίας και τον Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού, της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Κι επειδή οι Γραμματείς δεν είναι εκτιμητές, τα συμπεράσματα που παράγονται δημιουργούν περιθώρια αμφιβολίας και εγείρουν ζητήματα διαφάνειας για ακόμα μια φορά.
Σε ανάλογο μήκος κύματος εντάσσεται και η νομοθετική πρωτοβουλία των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας για την ενίσχυση της διαφάνειας στην εκλογική διαδικασία. Με επικεφαλής τον Δημήτρη Καιρίδη, ζητούν με ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών να νομοθετήσει η Κυβέρνηση την αναγραφή του αριθμού των σταυρών προτίμησης σε κάθε ψηφοδέλτιο, στις εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές, προκειμένου «να μην φαλκιδεύεται η εκλογή των βουλευτών». Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην αποτροπή φαινομένων νοθείας, που βουλευτές με ισχυρότερους μηχανισμούς, μπορούν να προσθέσουν σταυρούς σε ψηφοδέλτια. Το θέμα φαίνεται να έχει ευρείες προεκτάσεις, καθώς αρκετοί βουλευτές εκτιμούν ότι αδικήθηκαν στις τελευταίες εκλογές λόγω της δυνατότητας αντιπάλων τους στην ίδια εκλογική περιφέρεια να παρέμβουν στη διαδικασία των σταυρών προτίμησης. Είναι άλλη μια απόδειξη του πόσο διάτρητη μπορεί να είναι η εκλογική διαδικασία, ακόμα και στις μέρες μας.
Συμπερασματικά, η έλλειψη διαφάνειας στον πολιτικό βίο είναι από τους κυρίαρχους λόγους που απομακρύνει τον λαό από τους θεσμούς και την εμπιστοσύνη σε αυτούς. Οι πολίτες είναι λογικό να αισθάνονται πως οι κυβερνήσεις νομοθετούν για να εξυπηρετούν τους εαυτούς τους και τους κολλητούς της εξουσίας με τη διαφθορά να επικρατεί σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τροπολογία για Πόθεν Έσχες πολιτικών: Offshore για όλη την οικογένεια, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η νομιμοποίηση της διαφθοράς, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Λάμβαναν δώρα, αλλά «ξέχασαν» να τα πουν!, newsbreak.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βουλευτές της Ν.Δ. αποκαλύπτουν εκλογική νοθεία!, newsbreak.gr, διαθέσιμο εδώ
