Της Μελίνας Μυλωνογιάννη,
Η Κολομβία βρίσκεται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής κρίσης, όπου η κοινωνική και πολιτική αστάθεια καθώς και οι κατηγορίες σε βάρος του Προέδρου Γκουστάβο Πέτρο έχουν προκαλέσει ανησυχία τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Μάλιστα, ενώ μαζικές διαδηλώσεις δείχνουν τη λαϊκή υποστήριξη σε φιλόδοξες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, σοβαρές καταγγελίες εναντίον του Προέδρου σχετικά με την ανάρμοστη συμπεριφορά και τον εθισμό του σε ουσίες, κλόνισαν και εξακολουθούν να διαταράσσουν την έννομη τάξη της χώρας και την κοινωνική ευρυθμία. Οι δύο αυτές όψεις αποκαλύπτουν μια βαθιά πόλωση στη χώρα και ένα πολιτικό σκηνικό που δοκιμάζει τα όρια της δημοκρατικής σταθερότητας. Η πολιτική κουλτούρα της Κολομβίας, ήδη τραυματισμένη από δεκαετίες ένοπλης σύγκρουσης, διαφθοράς και εμπλοκής με τα καρτέλ ναρκωτικών, δυσκολεύεται να εδραιώσει νέους θεσμούς που θα εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και ενότητα.
Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας, Άλβαρο Λέιβα, κατηγόρησε τον Πρόεδρο Γκουστάβο Πέτρο ότι είναι εθισμένος σε ναρκωτικές ουσίες, ισχυριζόμενος ότι εξαφανίστηκε για δύο ημέρες κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στη Γαλλία το 2023. Σε επιστολή που δημοσίευσε στον λογαριασμό του στο X, ο Λέιβα περιέγραψε δυσάρεστες και απογοητευτικές εντυπώσεις που αποκόμισε από τον πρόεδρο κατά τη διάρκεια της θητείας αυτού, αναφερόμενος σε συχνές καθυστερήσεις του προέδρου, απροσδόκητες συμπεριφορές του και άσκοπα ταξίδια. Ο Λέιβα, ο οποίος παρά τις ιδεολογικές τους διαφορές κάποτε υποστήριζε τον Πέτρο, ισχυρίστηκε ότι υπήρξε παρών σε απογοητευτικές συμπεριφορές του Προέδρου που αποτελούν ένδειξη εθισμού σε ναρκωτικές ουσίες.
Ο Πέτρο απάντησε στην επιστολή που ανέφερε τους παραπάνω ισχυρισμούς μέσω κοινωνικών δικτύων, χωρίς να αρνηθεί άμεσα τις κατηγορίες, επικρίνοντας τον Τύπο και ισχυριζόμενος ότι η εξαφάνισή του στο Παρίσι οφείλεται στην προτίμησή του να περάσει τον χρόνο του εκεί με την οικογένειά του. Οι κατηγορίες προκάλεσαν θύελλα πολιτικών αντιδράσεων στην Κολομβία. Τόσο ο έντονος σχολιασμός των εξελίξεων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όσο και οι δηλώσεις σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων οδήγησαν σε κλίμα αναταραχής στη χώρα. Αυτές οι δηλώσεις, μάλιστα, τόνισαν παλαιότερες κατηγορίες και αμφιλεγόμενα σχόλια του Πέτρο που συνέκριναν την κοκαΐνη με το ουίσκι. Χαρακτηριστικό είναι ότι υπό την προεδρία του Πέτρο, η παραγωγή κοκαΐνης στην Κολομβία έχει αυξηθεί, με αύξηση 53% το 2022 σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Επιπλέον, ο Πέτρο πρόσφατα αναζωπύρωσε τη σύγκρουση με τον Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τις πολιτικές απέλασης των ΗΠΑ, ισχυριζόμενος ότι οι ΗΠΑ του αφαίρεσαν τη βίζα.
Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατα γεγονότα, η πολιτική αναστάτωση στην Κολομβία εντάθηκε μετά από μια ημέρα στην οποία υπήρξε μαζική κινητοποίηση υπέρ των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων του Προέδρου Πέτρο. Από τη μία πλευρά, χιλιάδες υποστηρικτές συγκεντρώθηκαν για να εκφράσουν την υποστήριξή τους στις προτάσεις του Πέτρο για τις αλλαγές που πρότεινε στον τομέα της υγείας, της εργασίας και των συντάξεων και από την άλλη, προκάλεσαν αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, η οποία με έναυσμα τις διαδηλώσεις υπέρ των μεταρρυθμίσεων που εισήγαγε ο Πέτρο, κατηγόρησε τον πρόεδρο για αυταρχισμό και προσπάθεια συγκέντρωσης εξουσιών.
Η κατάσταση επιδεινώνεται μέχρι και σήμερα, από την αυξανόμενη βία σε περιοχές όπως το Κατατούμπο, όπου λαμβάνουν χώρα έντονες συγκρούσεις μεταξύ ανταρτών και κυβερνητικών δυνάμεων οι οποίες και έχουν οδηγήσει σε εκατοντάδες θανάτους και δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένους. Οι συγκρούσεις αυτές μάλιστα, έχουν ωθήσει την κυβέρνηση στο να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Με στόχο την αποκατάσταση της έννομης τάξης έχει εγκαταστήσει εκεί χιλιάδες στρατιωτικούς.
Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης για ειρήνευση της έννομης τάξης, η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στην προσπάθειά της να επιτύχει σταθερότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. Παράλληλα, επικρατεί ιδιαίτερα έντονη πόλωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μαζικής ενημέρωσης, με τις απόψεις των πολιτών και δημοσίων προσώπων να συγκρούονται καθημερινά τόσο σε πολιτικό όσο και σε πολιτισμικό επίπεδο.
Συνοψίζοντας, τα πρόσφατα γεγονότα στην Κολομβία καταδεικνύουν την εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στην ελπίδα για κοινωνική αλλαγή και στον κίνδυνο θεσμικής αποσταθεροποίησης. Η σύγκρουση μεταξύ υποστηρικτών και επικριτών του Πέτρο, σε συνδυασμό με την ανασφάλεια και τις καταγγελίες για προσωπική του ασυδοσία και τον εθισμό του σε ουσίες, έχουν δημιουργήσει ένα κρίσιμο πολιτικό κλίμα το οποίο εξακολουθεί να εντείνεται. Το μέλλον της Κολομβίας θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των θεσμών να διαχειριστούν τις κρίσεις και να επαναφέρουν την κοινωνική ειρήνη και νομιμότητα, με απώτερο σκοπό να διασφαλιστεί η δημοκρατική νομιμότητα. Παράλληλα, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η Κολομβία διατηρεί καίριο ρόλο στη σταθερότητα της Λατινικής Αμερικής και στην παγκόσμια μάχη κατά των ναρκωτικών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Colombian ex-minister accuses the country’s president of drug abuse, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Political Tensions Rise in Colombia After Pro-Government Protests, Colombia, διαθέσιμο εδώ
