Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Ο Νίκος Ανδρουλάκης και οι συνεργάτες του έχουν θέσει ως πρόσταγμα για το επόμενο διάστημα μέχρι το Φθινόπωρο την «επανεκκίνηση» του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Για να απαιτείται επανεκκίνηση, είναι δεδομένο ότι έχει υπάρξει στάσης. Αν όμως, δεν κατανοήσεις τις αιτίες που σε ανάγκασαν να σταματήσεις, τότε δεν θα βρεις τις δυνάμεις για να ξεκινήσεις και πάλι…
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ έκανε μια «επανεκκίνηση» μόλις πριν από έξι μήνες. Αφετηρία της ήταν η επανεκλογή του Ανδρουλάκη στην ηγεσία του. Η διαδικασία προέκυψε, διότι η ανοδική πορεία που είχε από την στιγμή της πρώτης εκλογής του το 2021, όχι μόνο ανεκόπη αλλά και μετετράπη σε οπισθοχώρηση. Αποτέλεσμα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ να παραμείνει στην τρίτη θέση, στις ευρωεκλογές του 2024, εκεί δηλαδή απ’ όπου το παρέλαβε ο Ανδρουλάκης, έστω κι αν τα ποσοστά του ήταν ανεβασμένα. Ο στόχος άλλωστε, της δεύτερης θέσης είχε τεθεί δημοσίως και σε όλους τους τόνους από τον ίδιο. Ο αρχηγός του ΠΑ.ΣΟ.Κ πήρε μια δεύτερη ευκαιρία από τη βάση του κόμματος. Η τότε επανεκκίνηση ήταν τόσο δυναμική, ώστε σε συνδυασμό με την κυβερνητική φθορά της ΝΔ και τον κατακερματισμό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, να βρεθεί στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Τόσο κοινοβουλευτικά, μιας και άλλαξαν οι αριθμητικές ισορροπίες των κοινοβουλευτικών ομάδων, όσο και δημοσκοπικά, όπου έφτασε να αγγίζει το 20%. Όλα έδειχναν, λοιπόν, ότι το Κίνημα όχι μόνο παγιωνόταν ως δεύτερη δύναμη, αλλά ότι μπορούσε βάσιμα να φιλοδοξεί την πρώτη θέση στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.
Παρόλα αυτά, η επανεκκίνηση εκείνη όχι μόνο διεκόπη νωρίς, αλλά τη διαδέχθηκε εκ νέου η οπισθοχώρηση. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ απώλεσε τάχιστα σχεδόν τη μισή δημοκοπική του δύναμη και βρέθηκε και πάλι στην τρίτη θέση στις σχετικές έρευνες. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία, χάνει, όχι από τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α, που αποτελούσε μέχρι πρόσφατα τον μεγάλο του αντίπαλο στη μάχη για τον βασικό εκφραστή του ενός εκ των δύο κυριοτέρων κομματικών πόλων του ημετέρου πολιτικού συστήματος. Χάνει από την Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, από ένα «μονοπρόσωπο», ακραίο κόμμα που βρέθηκε οριακά στη σημερινή Βουλή. Πριν λοιπόν, κηρυχθεί και πάλι «επανεκκίνηση» θα πρέπει να έχουν εξεταστεί οι λόγοι που οδήγησαν και πάλι σε οπισθοχώρηση. Δυστυχώς όμως, δεν φαίνεται να έχει συμβεί κάτι τέτοιο.
Την απουσία αυτοκριτικής διάθεσης και βούλησης εποικοδομητικών αλλαγών πιστοποιεί η επανάληψη των ίδιων λαθών. Βασική δυσλειτουργία της διοίκησης Ανδρουλάκη την περίοδο 2021-2024 αποτελούσε ο τρόπος λήψης αποφάσεων. Μια μικρή ομάδα πέριξ του Προέδρου λάμβανε όλες τις κομβικές αποφάσεις, αφού ένας πανίσχυρος εσωκομματικός μηχανισμός είχε φροντίσει τα όργανα του κόμματος να κυριαρχούνται απόλυτα από σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές του. Ο στόχος της απόλυτης εσωκομματικής κυριαρχίας θεωρήθηκε τόσο κομβικής σημασίας, ώστε στον βωμό της επίτευξής του να τεθούν στο περιθώριο, όχι μόνο οι φανατικοί αντίπαλοι του Ανδρουλάκη, αλλά ακόμα και μετριοπαθή στελέχη. Μοιραία, όταν το μόνο κριτήριο είναι η ταύτιση με τον αρχηγό, πέφτει το πολιτικό επίπεδο όσων βρίσκονται σε θέσης ευθύνης στο κόμμα, τόσο κεντρικά, όσο και περιφερειακά.
Έτσι, όταν τέθηκαν τα πραγματικά μεγάλα και κρίσιμα πολιτικά ζητήματα που αφορούσαν όχι μόνο το ΠΑ.ΣΟ.Κ αλλά την Ελλάδα και την Ευρώπη, αυτά δεν έτυχαν πραγματικής και αποτελεσματικής πολιτικής προσέγγισης, αλλά τακτικίστικης και βραχείας πνοής αντιμετώπισης. Διότι, το να ξέρει κάποιος να κερδίζει εσωκομματικές εκλογές, να είναι ικανός «γραμμητζής» κ.ο.κ. δεν συνεπάγεται ότι μπορεί να παράξει πραγματική πολιτική για τον χώρο και τη χώρα του. Η χάραξη πολιτικής για τις μείζονες προκλήσεις της Ελλάδας και του ελληνισμού προϋποθέτει ευρεία γνώση, στιβαρή ιδεολογικοπολιτική συγκρότηση και ικανότητα αντίληψης της ιστορικής συγκυρίας. Προφανώς και υπάρχουν τέτοια στελέχη και στον κύκλο των υποστηρικτών του Ανδρουλάκη. Προφανέστατα, όμως, δεν επαρκούν με την ηγεσία να κλείνει κατάμουτρα την πόρτα στους προερχόμενους από άλλες εσωκομματικές ομάδες που θα μπορούσαν να τους συνδράμουν.
Κάπως έτσι, το ΠΑ.ΣΟ.Κ, προσέγγισε εντελώς λάθος τρία κομβικά πολιτικά ζητήματα: επιστολική ψήφος, θέσπιση δυνατότητας ομοφυλοφίλων για σύναψη γάμου και υιοθεσία παιδιών, μη κρατικά πανεπιστήμια. Αφού ταλανίστηκε από εσωτερικές έριδες, αφού διατυπώθηκαν εκ μέρους αλληλοσυγκρουόμενες κι αλληλοαναιρούμες θέσεις, «κατόρθωσε» τελικά να υιοθετήσει θέσεις οι οποίες ήταν σε αναντιστοιχία τόσο με τις ανάγκες της χώρας, όσο και με τη βούληση της συντριπτικής πλειοψηφίας και της κομματικής βάσης και της ευρύτερης κοινωνίας! Ο τρόπος, δε, λήψης των αποφάσεων στερούσε κάθε ηθικό δικαίωμα επιβολής κομματικής πειθαρχίας μιας και ουδεμία διαβούλευση προηγήθηκε στα ήδη απαξιωμένα (μ’ ευθύνη της ηγεσίας) κεντρικά και περιφερειακά κομματικά όργανα. Αντί, λοιπόν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ να βρίσκεται στη δεύτερη θέση της βραδιά των ευρωεκλογών, και να ομιλεί για την έναρξη μιας πορείας τριών ετών με στόχο τη νίκη στις επόμενες εθνικές εκλογές, βυθίστηκε εκ νέου στη εσωτερική περιδίνηση.
Πώς έφτασε και πάλι σε δυσχερή θέση παρά των νωπή και ισχυρή εντολή που έλαβε ο Νίκος Ανδορυλάκης τον περασμένο Οκτώβριο; Μα, ακριβώς διότι δεν υπήρξε ουσιαστική αυτοκριτική. Αυτό προκύπτει εκ του αποτελέσαντος μιας και τα κακώς κείμενα της πρώτης του θητείας δεν διορθώθηκαν. Τα όργανα του ΠΑ.ΣΟ.Κ υφίστανται μόνον τυπικά. Η Κεντρική Επιτροπή, της οποίας το μέγεθος (απόρροια της ανάγκης ανταμοιβής εσωκομματικών υποστηρικτών) την καθιστά, ούτως ή άλλως, δυσλειτουργική έχει σχεδόν ένα χρόνο να συνεδριάσει. Με την προκήρυξη Συνεδρίου για το Φθινόπωρο θα αντικατασταθεί και τυπικά από μία διορισμένη Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή. Το αιρετό Πολιτικό Συμβούλιο έχει αντικατασταθεί από ένα άτυπο, διορισμένο, «Πολιτικό Κέντρο», με τη συμμετοχή των ανθυποψηφίων του Ανδρουλάκη στις προεδρικές εκλογές. Οι Δημοτικές και Νομαρχιακές Οργανώσεις φυτοζωούν και πρόσφατα ανακοινώθηκαν «Τομείς Πολιτικής» , οι οποίοι περιλαμβάνουν χιλιάδες μέλη, ρεκόρ Αναπληρωτών Γραμματέων, μια οργανωτική δομή που είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να λειτουργήσει σωστά ακόμα κι αν υπάρχει η βούληση (που κι αυτό είναι αμφίβολο, αν λάβουμε υπόψη την μέχρι σήμερα αντιμετώπιση τους). Ουσιαστικά, λοιπόν, δεν άλλαξε κάτι. Το ίδιο αποτυχημένο οργανωτικό μοντέλο οδηγεί στο ίδιο αρνητικό πολιτικό αποτέλεσμα.
Έτσι, το ΠΑ.ΣΟ.Κ ενεπλάκη σε μία άκαιρη και άτοπη συζήτηση περί μελλοντικών κυβερνητικών συνεργασιών. Κατέληξε, λοιπόν, να παίζει στο γήπεδο της Κωνσταντοπούλου στο ζήτημα της τραγωδίας των Τεμπών, όπου πλέον δεν υπάρχει οδός διαφυγής χωρίς επικοινωνιακό –πολιτικό κόστος. Έτσι, αντί για φυγή προς τα εμπρός βούτηξε ακόμη πιο βαθειά στην εσωστρέφεια, με την καταστατικά απαράδεκτη, πολιτική παράλογη κι επικοινωνιακά ζημιογόνο διαγραφή της Μπατζελή. Κι έτσι, θα συνεχίσει να βαλτώνει όσο η ηγεσία του αρνείται να δεχτεί ότι πρέπει ν’ ανοίξει το κόμμα όχι σε κάθε τυχάρπαστο γυρολόγο και χθεσινό υβριστή του Κινήματος αλλά σε υγιείς δυνάμεις που βρίσκονται στο εσωτερικό του. Σε τελική ανάλυση, το θετικό αποτέλεσμα της αξιοποίησης όλων αυτών, πρώτη η ηγεσία θα το καρπωθεί.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, βρίσκεται σε μία φάση όπου καλείται να ξεπεράσει τον εαυτό του. Να βγει από τη ζώνη άνεσης του «ομαδάρχη» και να εισέλθει στο ζώνης σφυρηλάτησης πολιτικού ηγέτη εθνικής εμβέλειας. Αυτό μπορεί να το κατορθώσει μόνο αν μπει σε μια λογική διοίκησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ ως εν δυνάμει κυβερνητικής παράταξης. Για να πάει όμως εκεί πρέπει, πρώτα, να γνωρίζει που βρίσκεται σήμερα και γιατί…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Γκρίνια στο παρά πέντε της… επανεκκίνησης του ΠΑΣΟΚ, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
