Της Στέλλας Πετρακάκη,
Με μια κίνηση που αναμένεται να μεταμορφώσει τον αργοκίνητο γερμανικό στρατιωτικό μηχανισμό, η κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας ενέκρινε νέο νομοσχέδιο που προβλέπει τη ριζική απλοποίηση των διαδικασιών για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού. Η μεταρρύθμιση αυτή —την οποία πολλοί χαρακτηρίζουν ως «αναγκαία επανάσταση»— έρχεται ως απάντηση στις αυξανόμενες γεωπολιτικές απειλές και την ανάγκη για έναν σύγχρονο και ευέλικτο Bundeswehr.
Το νομοσχέδιο, το οποίο πέρασε από τη γερμανική Βουλή με ευρεία πλειοψηφία, στοχεύει στη μείωση της πολυδαίδαλης γραφειοκρατίας που επί δεκαετίες καθυστερούσε και επιβράδυνε την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων. Πλέον, η διαδικασία για την προμήθεια κρίσιμου εξοπλισμού —όπως άρματα μάχης, drones, αντιαεροπορικά συστήματα και ψηφιακές υποδομές— θα μπορεί να ολοκληρώνεται εντός μηνών, και όχι ετών, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.
Ο υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «ορόσημο για τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας» και «κρίσιμη αναβάθμιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας του Bundeswehr». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «η ασφάλεια δεν μπορεί να περιμένει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες ενός ειρηνικού παρελθόντος».
Το νέο πλαίσιο προβλέπει, μεταξύ άλλων την κατάργηση δεκάδων ενδιάμεσων επιτροπών ελέγχου και αξιολόγησης, απευθείας διαπραγμάτευση με κατασκευαστές σε περιπτώσεις κρίσιμων αναγκών, φυσικά την ψηφιοποίηση του 80% των διαδικασιών προμηθειών ως το 2026 και, τέλος, τη δημιουργία μόνιμης task force εντός του Υπουργείου Άμυνας για ταχείες εγκρίσεις.
Η αλλαγή νομοθεσίας έρχεται μετά από χρόνια κριτικής για την αργή και αναποτελεσματική διαδικασία αγοράς εξοπλισμού, η οποία συχνά οδηγούσε σε υπερκοστολογήσεις, καθυστερήσεις και —σε κάποιες περιπτώσεις— ακυρώσεις συμβολαίων. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καθυστέρηση άνω των 7 ετών στην προμήθεια σύγχρονων ελικοπτέρων μεταφοράς, καθώς και η πολυσυζητημένη υπόθεση των αμφιλεγόμενων μαχητικών Eurofighter.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και η σταδιακή ενεργοποίηση της Γερμανίας ως βασικού πυλώνα του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, λειτούργησαν ως καταλύτες για τη σημερινή νομοθετική πρωτοβουλία. Από την αρχή του πολέμου, η πίεση προς το Βερολίνο να κινηθεί ταχύτερα και πιο αποφασιστικά στην ενίσχυση της άμυνάς του ήταν έντονη τόσο από συμμάχους, όσο και από την κοινή γνώμη.
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος είχε ανακοινώσει το “Zeitenwende” (σημείο καμπής) στην εξωτερική πολιτική της Γερμανίας, χαιρέτισε την ψήφιση του νομοσχεδίου δηλώνοντας ότι «η ασφάλεια της Ευρώπης περνά πλέον και από την αποφασιστικότητα της Γερμανίας». Η Γερμανία έχει ήδη δεσμευτεί σε ειδικό εξοπλιστικό ταμείο ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο ενεργοποιήθηκε το 2022 και αποτελεί το μεγαλύτερο αμυντικό επενδυτικό πρόγραμμα στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας.
Παρότι η πλειοψηφία των πολιτικών κομμάτων —συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανοδημοκρατών και των Πρασίνων— στήριξε το νομοσχέδιο, δεν έλειψαν οι επικριτικές φωνές. Αντιπολιτευόμενοι βουλευτές του Die Linke εξέφρασαν φόβους για έλλειψη διαφάνειας και κίνδυνο διαπλοκής, καθώς η μείωση των ελέγχων «μπορεί να ανοίξει την πόρτα σε πελατειακές σχέσεις και σκάνδαλα». Ανησυχίες εκφράστηκαν και από ΜΚΟ που ειδικεύονται σε θέματα εξοπλισμών, οι οποίες ζητούν «ισχυρούς μηχανισμούς διαφάνειας» και πρόσβαση της κοινωνίας των πολιτών στα νέα δεδομένα. Ωστόσο, η γενική τάση δείχνει ότι οι πολίτες στηρίζουν τις αλλαγές. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση του ARD, το 64% των Γερμανών πολιτών θεωρεί ότι «η χώρα χρειάζεται έναν πιο αποτελεσματικό στρατό, με ταχύτερες διαδικασίες προμηθειών», ενώ μόλις το 18% εξέφρασε ανησυχία για πιθανή καταστρατήγηση θεσμικών ορίων.
Η υλοποίηση του νομοσχεδίου θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή, με πρώτο ορόσημο την απλοποιημένη αγορά drones αναγνώρισης και την επέκταση του οπλικού εξοπλισμού του γερμανικού στρατού στην Ανατολική Ευρώπη. Ήδη, η Rheinmetall και άλλοι μεγάλοι κατασκευαστές έχουν δηλώσει ετοιμότητα να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Είναι φανερό ότι η Γερμανία μπαίνει σε μια νέα φάση στρατιωτικής και αμυντικής στρατηγικής, αποφασισμένη να απαλλαγεί από τα γραφειοκρατικά βαρίδια του παρελθόντος. Σε μια Ευρώπη που αναζητά σταθερότητα μέσα σε ένα ταραγμένο γεωπολιτικό τοπίο, η χώρα φαίνεται έτοιμη να πάρει τη θέση που της αναλογεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Γερμανία: Πράσινο φως σε νομοσχέδιο που μειώνει τη γραφειοκρατία για αγορά στρατωτικού εξοπλισμού. CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
