Της Σίλιας Παπαβασιλείου,
Θα σας ενδιέφερε να διαβάσετε μια ιστορία για έναν απομακρισμένο τόπο όπου συρρέουν καλλιτέχνες; Ή για μια δυστοπική κοινωνία που όλοι πρέπει να υπακούν τον Αρχηγό; Ή μήπως για τις σκέψεις ενός κατοίκου της Ανατολικής Γερμανίας για τη διαφυγή της συζύγου του πριν και μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου; Αν ναι, τότε η συλλογή διηγημάτων Η εγγαστρίμυθη φάλαινα του Χρήστου Αστερίου, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, είναι για εσάς.
Ο Χρήστος Αστερίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Είναι μεταφραστής και συγγραφέας, έχοντας δημοσιεύσει νουβέλες, μυθιστορήματα και διηγήματα. Έχει σπουδάσει ελληνική, αλλά και γερμανική λογοτεχνία στην Αθήνα και στο Würzburg, και παράλληλα πήρε υποτροφία λογοτεχνίας στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Βερολίνο και στο Ίδρυμα Fulbright του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης. Από το 2017 διδάσκει στην Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί επίσης το έργο του «Το γυμνό της σώμα και άλλες παράξενες ιστορίες» (2003).
«Η εγγαστρίμυθη φάλαινα» είναι μία συλλογή που ικανοποιεί τις διαφορετικές προτιμήσεις του κάθε αναγνώστη. Τα έξι διηγήματα της συλλογής και η ομότιτλη νουβέλα παρουσιάζουν συνοχή στη θεματική που πραγματεύονται, αλλά συνάμα διακρίνονται θεαματικά η μία από την άλλη. Οι διηγήσεις καταπιάνονται με κοινά ζητήματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, από διαφορετικούς τύπους αφήγησης και ακόμη με διαφορετικά κειμενικά είδη.
Η συλλογή ξεκινάει με τη νουβέλα «Η εγγαστρίμυθη φάλαινα». Στην αφήγηση αυτή, ακολουθούμε την ιστορία των διδύμων αδελφών Αβεγιάρδο στο χωριό Ορίμπε. Στον τόπο συνάντησης καλλιτεχνών, που σταδιακά μεταμορφώνεται σε μια πόλη-μουσείο, συμβαίνουν απρόσμενα συμβάντα. Πώς συνδέεται με τις αφηγήτριες και κόρες του βιβλιοπώλη του χωριού ο ιερωμένος που βρίσκεται σε αποστολή αναζήτησης του ξακουστού βιβλίου «Η εγγαστρίμυθη φάλαινα»;
Τα έξι διηγήματα που ακολουθούν τη μοναδική και απρόσμενη ιστορία των διδύμων Αβεγιάρδο είναι επίσης αξέχαστα. «Το φερμουάρ» παρουσιάζει τη ζωή των κατοίκων ενός δυστοπικού κόσμου, όταν ξαφνιάζονται από το κόκκινο εσώρουχο του Αρχηγού τους. Το «Μπορνχολμερστράσσε» αποτελεί μια ρομαντική αλλά και τραγική εξομολόγηση ενός διανοούμενου της Ανατολικής Γερμανίας για τη φυγή της πρώην συζύγου του πριν την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, που σίγουρα θα ξαναδιαβάζω στο μέλλον.
Το «Σταθμός διοδίων», από τα αγαπημένα μου διηγήματα της συλλογής, αποτυπώνει τις σκέψεις μιας εργαζομένης σε έναν σταθμό διοδίων καθώς παρατηρεί την ζωή και τους ανθρώπους ενώ αυτή πρέπει να παραμένει πίσω από το τζάμι. Το «Ντούσκα» αποτελεί απόσπασμα της φανταστικής αλληλογραφίας της Σάρας Μπερνάρ και του Γκριγκόρι Εφίμοβιτς Ρασπούτιν, όπου μοιράζονται τα αισθήματα και τους φόβους τους.
Το διήγημα «Καύσωνας» ακολουθεί ένα ζευγάρι που επισκέπτεται ένα ερημικό ορεινό χωρίο λόγω της αφόρητης ζέστης, αλλά τελικά δεν επιστρέφει ποτέ στην πόλη. Τέλος, η συλλογή κλείνει δραματικά με το «Απογραφή», την αφήγηση ενός κριτικού κινηματογράφου που ζει στην Κυψέλη για μια ταινία που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Τα διηγήματα της συλλογής «Η εγγαστρίμυθη φάλαινα» είναι όλα πρωτότυπα και μοναδικά. Μου έκανε εντύπωση πως ο Αστερίου καταφέρνει να παρουσιάσει με συνοχή ιστορίες που προέρχονται από διαφορετικούς τόπους και κατά κανόνα θα απευθύνονταν σε διαφορετικούς τύπους αναγνωστών. Αγγίζοντας θέματα που αφορούν την ιστορία, τη θρησκεία και την αυταρχική πολιτική, κάθε αναγνώστης θα βυθιστεί στις ιστορίες αυτές. Αν σας αρέσει να διαβάζετε αφηγήσεις μικρής έκτασης που παρουσιάζουν τους παραπάνω προβληματισμούς της ανθρώπινης ύπαρξης, τότε θα σας πρότεινα ανεπιφύλακτα να διαβάσετε την «Εγγαστρίμυθη φάλαινα».
