Της Δήμητρας Ψύλλια,
Σε έναν κόσμο που προοδεύει ραγδαία στην επιστήμη, στην τεχνολογία και στην ιατρική είναι αντιφατικό το να υπάρχουν ακόμη μέρη όπου ο ανθρώπινος πόνος γίνεται εργαλείο εξουσίας. Η Βόρεια Κορέα παραμένει μια από τις πιο απομονωμένες και αδιαφανείς χώρες του πλανήτη, με ένα απολυταρχικό καθεστώς που ελέγχει κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της. Αποστάτες αναφέρουν ότι, πίσω από τις σκιές, τη λογοκρισία και το φόβο, η ανθρώπινη ύπαρξη συχνά μετατρέπεται σε αντικείμενο πειραματισμού. Διαρρέουν μαρτυρίες που σοκάρουν: μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, κρατούμενοι υποβάλλονται σε φρικτές «ιατρικές διαδικασίες», στο όνομα μίας αρρωστημένης αναζήτησης δύναμης, αιωνιότητας και θεραπείας για τον απόλυτο ηγέτη, τον Κιμ Γιονγκ Ουν, και τη δυναστεία του. Η Βόρεια Κορέα δεν είναι απλώς ένα κλειστό κράτος, είναι μία φυλακή όπου η ιατρική μετατρέπεται σιωπηλά σε εργαλείο τιμωρίας και ελέγχου.
Πρώην γιατροί, αποστάτες και επιζώντες έχουν καταθέσει ότι σε στρατόπεδα, όπως το Camp 22 και το Camp 16, κρατούμενοι — συχνά πολιτικοί αντίπαλοι ή ακόμη και μόνο συγγενείς υπόπτων — χρησιμοποιούνται σε πειράματα χορήγησης χημικών, νευροτοξινών, ακτινοβολίας και άγνωστων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Μαρτυρίες περιγράφουν ανθρώπους κλεισμένους σε θαλάμους με τοξικά αέρια, σε πειράματα αντοχής στην πείνα και τον πόνο, ακόμη και σε χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς αναισθησία. Τονίζεται ότι τα πειράματα αυτά δεν αποσκοπούν την πρόοδο της ιατρικής γνώσης, αλλά πραγματοποιούνται για να εξακριβωθεί ο ανθρώπινος οργανισμός και να εντοπιστούν «θεραπείες» που αφορούν τον ίδιο τον ηγέτη.
Ιατρικά στοιχεία με πολιτική χροιά στο φως
Οι πληροφορίες που διαρρέουν από δυτικές υπηρεσίες και μαρτυρίες αποστατών δημιουργούν μία εικόνα ενός ηγέτη σε κατάσταση συνεχούς ιατρικής διαχείρισης και επαγρύπνησης. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν εμφανίζει έντονα σημάδια παχυσαρκίας, συνοδευόμενα από προβλήματα μεταβολικού συνδρόμου, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και αρτηριακή υπέρταση. Υπάρχουν αναφορές για πιθανές ισχαιμικές καρδιακές επιπλοκές, ενώ δεν αποκλείονται περιστατικά ουρικής αρθρίτιδας ή ακόμα και εγκεφαλικά επεισόδια χαμηλής έντασης. Υπό το πρίσμα αυτών των παθήσεων, δεν είναι αβάσιμες οι εικασίες ότι γίνονται πειραματισμοί σε φαρμακευτικές ή βιολογικές αγωγές που σχετίζονται με μεταβολισμό, αγγειακή λειτουργία ή ακόμα και κυτταρική αναγέννηση. Κάποιοι κάνουν λόγο για πειράματα «αντιγήρανσης» ή ανοσοτροποποιητικές θεραπείες. Το αν όλα αυτά σχετίζονται άμεσα με την επιβίωση του Κιμ, είναι δύσκολο να αποδειχθεί σε ένα κράτος-κλουβί. Ωστόσο, σε ένα σύστημα όχι απλώς προστατευτικό αλλά «εμμονικό» με την κεφαλή του χωρίς ηθικά ή νομικά φρένα, όλα είναι πιθανά.
Κοινωνικές συνθήκες και υγειονομική υποκρισία
Αναφέρεται ότι η Βόρεια Κορέα διατηρεί στα επίσημα έγγραφά της, το προφίλ ενός κράτους με «δωρεάν και καθολική ιατρική περίθαλψη για όλους». Η πραγματικότητα των αποστατών, όμως, απέχει δραματικά. Σε πολλές περιοχές, τα νοσοκομεία είναι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς βασικά αναλώσιμα, χωρίς καν σαπούνι ή αποστειρωμένα εργαλεία. Οι ασθενείς καλούνται συχνά να φέρουν τα δικά τους φάρμακα, σύριγγες, ακόμη και γάζες. Όσοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και να τα εξασφαλίσουν από τη μαύρη αγορά, απλώς μένουν αβοήθητοι.
Η φροντίδα υγείας λοιπόν, έχει μετατραπεί σε προϊόν διαπλοκής και κοινωνικού προνομίου. Όσο πιο κοντά βρίσκεται κανείς στο κέντρο της εξουσίας, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες πρόσβασης σε σύγχρονη αγωγή, διαγνωστικά μέσα και χειρουργικές υπηρεσίες. Οι «κοινοί» άνθρωποι, αγρότες, εργάτες, μη προνομιούχες οικογένειες , προσπαθούν να επιβιώσουν με λαϊκή ιατρική, βότανα, σπιτικές θεραπείες, ή καταβάλλοντας τεράστια ποσά σε παράνομους «ιδιωτικούς» γιατρούς. Η ίδια η λέξη «υγειονομική περίθαλψη» έχει χάσει το νόημά της για τον απλό πολίτη.
Πάραυτα, το καθεστώς συνεχίζει να επενδύει στην εικόνα του. Πολυτελή νοσοκομεία εγκαινιάζονται στην Πιονγιάνγκ, όχι φυσικά για να εξυπηρετήσουν τον πληθυσμό, αλλά για να στηρίξουν τον μύθο της ιατρικής υπεροχής του συστήματος. Η αντίφαση είναι εκκωφαντική: ενώ έξω από την πρωτεύουσα άνθρωποι πεθαίνουν από φυματίωση, πείνα και επιπλοκές ενός απλού τραύματος, το κράτος επιδοτεί πειραματικά εργαστήρια, κλινικές για «στρατηγικά πρόσωπα» και πιθανώς ιδιωτικές δομές αποκλειστικά για την οικογένεια του Κιμ.
Σε ένα τέτοιο σύστημα, η έννοια της ισότητας στην υγεία έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. Η ασθένεια τιμωρεί. Η πρόσβαση θεραπεύει αλλά μόνο αυτούς όπου το σύστημα θεωρεί άξιους. Αυτή είναι ίσως και η πιο ύπουλη μορφή κοινωνικής βίας: η σιωπηρή ταξινόμηση της ανθρώπινης ζωής σε «πολύτιμη» και «αναλώσιμη».
Ολοκληρώνοντας, φαίνεται ότι ο πόνος δεν είναι ατύχημα· είναι μέθοδος. Η ιατρική δεν προσφέρεται· επιβάλλεται και ο θάνατος, όταν έρχεται, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της αρρώστιας, αλλά της σιωπής, της εγκατάλειψης και της απόλυτης αδιαφορίας.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο γιατρός παύει να είναι θεραπευτής. Αποτελεί ένα όργανο επιτήρησης, έναν εκτελεστή εντολών και παρατηρητή πειραμάτων. Δεν υπάρχει χώρος για ενσυναίσθηση, για συνείδηση και ηθική κρίση. Το λευκό της ποδιάς ξεθωριάζει μπροστά στο σκοτάδι της εξουσίας, που μπορεί να μην πρόκειται πάντα για κακούς ανθρώπους, αλλά για ανθρώπους φοβισμένους — εγκλωβισμένους σε μια μηχανή που τους απογυμνώνει από την ιδιότητα του λειτουργήματός τους.
Ο κρατούμενος που πεθαίνει σε ένα κελί μετά από χορήγηση τοξικών σκευασμάτων, το παιδί που γεννιέται με σοβαρές ανατομικές ανωμαλίες δίπλα σε χώρο πυρηνικών δοκιμών, η μητέρα που βλέπει το παιδί της να αρρωσταίνει χωρίς φάρμακα — δεν είναι απλώς χαμένος άμαχος πληθυσμός. Είναι τα αόρατα σημεία μιας συλλογικής ντροπής που βαραίνει όχι μόνο το καθεστώς, αλλά και τη διεθνή κοινότητα που σιωπά σε αυτά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- North Korea, Human Rights Watch, διαθέσιμο εδώ
- ‘Ghost disease’ spreading in North Korea, The Sun, διαθέσιμο εδώ
- North Korea: Testimonies of human experimentation, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- Health cooperation in North Korea, US Institute of Peace, διαθέσιμο εδώ
