Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Στις μέρες μας, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι καθημερινώς επιλέγουν την ευεργετική διαδικασία της ψυχοθεραπείας, ως μέσο διαχείρισης καθημερινών προβλημάτων και ανασκόπησης του εαυτού, με σκοπό μία πιο ευχάριστη και ευσυνείδητη προσωπική, ψυχολογική και συναισθηματική ζωή. Ακόμα κι έτσι όμως να είναι, με όλη την καλή πίστη και θέληση που έχουμε να προσφέρουμε στην επιστήμη και τις προόδους της, ίσως να παραμένουμε λίγο επιφυλακτικοί ως προς ορισμένες μεθόδους, όπως αυτήν της… ύπνωσης!
Για να μην μένετε όμως άλλο με την αγωνία, το κουβάρι της πλοκής θα ξεδιπλωθεί στη σημερινή βιβλιοπαρουσίαση, στην οποία θα μιλήσουμε για το έργο των Arthur Koestler & Andor Németh, Το θαύμα του μάνγκο, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg. Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα του Άρθουρ Κέσλερ (1905-1983), ως μία ιστορία αστυνομικού περιεχομένου, την οποία έγραψε σε συνεργασία με τον συμπατριώτη του, Άντορ Νέμεθ (1891-1953). Φυσικά, το στοιχείο της περιπέτειας είναι διάχυτο σε όλο το έργο, με συγκλονιστικές ανατροπές να κάνουν την εμφάνισή τους, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και μία γενναία δόση ψυχανάλυσης, κάτι που κάνει το συγκεκριμένο βιβλίο ακόμα πιο ενδιαφέρον. Μάλιστα, δεν επικεντρώνεται τόσο στην ίδια την «εγκληματική» πράξη, αλλά περισσότερο στα παιχνίδια του μυαλού και πώς τα τελευταία μπορούν εύκολα να πλάσουν μία τελείως διαφορετική πραγματικότητα.
Βρισκόμαστε στη Βουδαπέστη, όταν ένας διάσημος σολίστας, κατά τη διάρκεια του κονσέρτου που διεξήγε, ισχυρίζεται πως του έχουν κλέψει το μονάκριβο βιολί του. Πεπεισμένος για την παραπάνω κατηγορία, αρνείται να συνεχίσει να παίζει με μία φθηνή απομίμηση, ένα «κομμάτι ξύλο», όπως το ονομάζει, που υποτίθεται πως του ανήκει. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν τόσο απλά όσο φαίνονται, καθώς η συγκεκριμένη υπόθεση αποτελεί μία πρωτόγνωρη περίπτωση μεταξύ λογικής και φαντασίας —ή και ψευδαισθήσεων στην προκειμένη—, γεγονός που «βραχυκυκλώνει» την ίδια την αστυνομική έρευνα και τους άμεσα ενδιαφερόμενους.
Σε μία απελπισμένη προσπάθεια επανάκτησης της φρόνησης του βιολιστή, Ζορ, ο τελευταίος επισκέπτεται με ανεπανάληπτη συνέπεια τον ψυχαναλυτή του, επιδιώκοντας να δει φως στο τούνελ του χαμένου βιολιού. Αν και αρχικώς φαίνεται να μην καρποφορούν οι συνεδρίες, γίνεται το αδιανόητο και ο Ζορ αντιλαμβάνεται επιτέλους τη σοβαρότητα της κατάστασής τους, αποδίδοντάς τη σε ένα ύπουλο τέχνασμα του ίδιου του τού μυαλού. Έτσι λοιπόν, ακόμα και τα τελευταία ψήγματα επιμονής για αποκάλυψη της αλήθειας εξατμίζονται, πιστεύοντας και ο ίδιος ότι επρόκειτο για ένα τραγικό λάθος. Ακόμη κι αν το μυστήριο φαίνεται να έχει λυθεί, στην πορεία της ιστορίας έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία που ανατρέπουν τα μέχρι τώρα αδιάσειστα δεδομένα.
Καταληκτικά, το συγκεκριμένο βιβλίο εστιάζει στην αναντίρρητη δύναμη του ανθρώπινου νου, ως ένα εργαλείο χειραγώγησης και ταυτόχρονα δραστικής επιρροής της τρέχουσας πραγματικότητας. Διότι, ακόμη και στην πιο καλά κατασκευασμένη ιστορία, μπορεί να ελλοχεύουν σκηνοθετικά λάθη…
