Της Μαρίας Ραβάνη,
Πριν λίγες ημέρες, στάλθηκε ανοικτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό της χώρας από δέκα διεθνείς και ελληνικές οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Η επιστολή αυτή ανέφερε την ανάγκη άμεσης επέμβασης της ελληνικής κυβέρνησης και της θέσπισης μέτρων που θα προστατεύουν τον κλάδο της δημοσιογραφίας από τις τιμωρητικές πρακτικές εις βάρος δημοσιογράφων, την κρατική παρέμβαση μέσω κρατικών διαφημίσεων, τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων κλπ. Η επιστολή τόνιζε μεταξύ άλλων, την υποχρέωση συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν την ελευθερία του Τύπου, όπως η οδηγία κατά των στρατηγικών αγωγών φίμωσης (SLAPP) και η σύσταση που είχε γίνει το 2021 και αφορούσε την ασφάλεια των δημοσιογράφων.
Η δημοσίευση αυτού του εγγράφου έρχεται σε μία δύσκολη συγκυρία για τη δημοσιογραφία στην Ελλάδα. Οι πρόσφατες ανακαλύψεις που αφορούν την Ομάδα Αλήθειας και το έργο της, έχουν θορυβήσει αρκετούς, καθώς φαίνεται πως το ισχύον πολιτικό σύστημα έχει εισχωρήσει κατά πολύ στα «χωράφια» της ενημέρωσης του κοινού. Το λεγόμενο «σκάνδαλο των υποκλοπών» που επίσης είχε δημιουργήσει μεγάλη ένταση στην ελληνική κοινωνία κατά το προηγούμενο διάστημα, φαίνεται πως «ξεχάστηκε» πολύ πιο σύντομα από ότι θα έπρεπε. Επιπροσθέτως, το ζήτημα της ασφάλειας των δημοσιογράφων παραμένει πάντοτε στην ατζέντα, με το πρόσφατο περιστατικό που σημειώθηκε στο σπίτι του δημοσιογράφου Γ. Πρετεντέρη, με την τοποθέτηση βόμβας να υπενθυμίζει στο ελληνικό κοινό ότι οι δημοσιογράφοι πάντοτε διατελούσαν έργο με βαρύνουσα κοινωνική σημασία και πολλές φορές εις βάρος της δικής τους προσωπικής ασφάλειας. Η δολοφονία, εξ άλλου, του Γιώργου Καραϊβάζ βαραίνει τη συνείδηση πολλών συναδέλφων του, με τους δράστες να παραμένουν στο απυρόβλητο έως και σήμερα.
Η συγκεκριμένη επιστολή, υπογράφηκε από τους οργανισμούς Association of European Journalists (AEJ), Committee to Protect Journalists (CPJ), European Federation of Journalists (EFJ), European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF), Free Press Unlimited (FPU), Human Rights Watch (HRW), Index on Censorship, International Press Institute (IPI), Reporters Without Borders (RSF) και από την ελληνική πλατφόρμα Vouliwatch. Όλοι τους έχουν τοποθετηθεί δεκάδες φορές στο παρελθόν για την ανάγκη πολιτικής αλλαγής και τη λήψη μέτρων που θα εξυγιάνουν τον χώρο της δημοσιογραφίας και θα δημιουργήσουν ένα ασφαλές περιβάλλον τόσο για το κοινό που ζητάει ενημέρωση όσο και για τους νέους και παλιούς εργαζόμενους του χώρου. Επιπλέον, έχουν τονίσει την ανάγκη περαιτέρω στήριξης της «Ομάδας Εργασίας για την Προστασία, Ασφάλεια και Ενδυνάμωση των Δημοσιογράφων» που δραστηριοποιείται στη χώρα μας, ώστε να αναδειχθεί ως οργανισμός και να μπορεί να τελεί το έργο του με ανεξαρτησία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι στη φετινή κατάταξη που δημοσίευσαν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα, η χώρα μας βρίσκεται στην 89η θέση (μία θέση πιο κάτω από το 2024). Η Ελλάδα λοιπόν «επάξια» κερδίζει τη θέση της στον πάτο της λίστας, όντας η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα στη συγκεκριμένη κατάταξη. Η Ουγγαρία παραδείγματος χάρη, παρά την ακραία ρητορική μισαλλοδοξίας που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση Ορμπάν και τους εκατοντάδες νέους περιορισμούς που έχει θέσει το πολιτικό καθεστώς, παραμένει σε καλύτερη θέση από την Ελλάδα στην ελευθερία του Τύπου!
Το ζήτημα της ελευθερίας στην ενημέρωση είναι κομβικό για κάθε κοινωνία. Ιδίως, εν έτη 2025, όπου λόγω του διαδικτύου η παραπληροφόρηση έχει φτάσει σε τρομακτικά επίπεδα. Η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει μεγάλες απειλές και είναι απαράδεκτο η ελληνική κοινωνία να συνεχίζει να κλείνει τα αυτιά της στις συστάσεις και τις προειδοποιήσεις των γύρω της. Είναι πλέον κατανοητό ότι ο μέσος πολίτης, δεν πληροφορείται. Αντιθέτως, του παρέχονται συνεχώς κατευθυνόμενες πληροφορίες για συγκεκριμένα μόνο ζητήματα και δε μπορεί να ξεφύγει από αυτό που ονομάζουμε «κυρίαρχη ατζέντα». Τα θέματα που συζητούνται και οι οπτικές που υιοθετούν τα δημοφιλέστερα Μέσα πάνω σε αυτά ανακυκλώνονται, με την πολυφωνία να περιορίζεται σε σημαντικό βαθμό. Η συγκεκριμένη επιστολή λοιπόν, μπορεί να αποτελέσει την αρχή για κάτι σημαντικό. Αρκεί οι τηλεθεατές να συνειδητοποιήσουν ότι ενημέρωση και αλήθεια δεν είναι ούτε ταυτόσημα ούτε δεδομένα….
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Ελευθερία» του Τύπου: Η Ελλάδα στην 89η θέση, χαμηλότερα από τη Μποτσουάνα, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Διεθνής πίεση για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα – Δέκα οργανώσεις ζητούν άμεσες μεταρρυθμίσεις από τον Μητσοτάκη με ανοιχτή επιστολή, thepressproject.gr, διαθέσιμο εδώ
