Της Παναγιώτας Σιαμπάκου,
Οι καλοκαιρινοί μήνες στην Ελλάδα, μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου τουλάχιστον, χαρακτηρίζονται από δύο στοιχεία: ήλιο και υψηλές θερμοκρασίες. Αποτελούν την κατάλληλη περίοδο για διακοπές σε παραθαλάσσια μέρη και νησιά, προκειμένου να ξεφύγει ο κόσμος από τον καύσωνα της πόλης. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι ξένοι τουρίστες, δείχνουν μια ιδιαίτερη προτίμηση στα ελληνικά νησιά και όχι αδίκως, αφού η χώρα κατακλύζεται από απέραντες παραλίες, καταγάλανα νερά και φυσικά τοπία που αφήνουν τους επισκέπτες άναυδους.
Το ζήτημα, όμως, δεν έγκειται στη θέληση για διακοπές —άλλωστε πόσοι από εμάς θα έλεγαν όχι στην ξεκούραση και στις νέες εμπειρίες; Το οικονομικό θέμα αποτελεί το Α και το Ω, η εύρεση των οικονομικότερων πακέτων μεταφοράς και διαμονής αποτελεί το πρώτο βήμα. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο αυτό. Ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια και αποδεικνύεται από τα στατιστικά αποτελέσματα είναι πως, τόσο οι Έλληνες όσο και οι τουρίστες φροντίζουν να δημιουργήσουν ένα οικονόμο budget και κατά τη διάρκεια των ημερών τους σε ένα μέρος. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Οι μέθοδοι είναι πολλοί και, από όσο φαίνεται, αποτελεσματικοί, ενώ μάλιστα αυτή η κίνηση συμβάλει στην απόφασή των επισκεπτών να κάνουν διακοπές 2 με 3 ημέρες παραπάνω από το προγραμματισμένο.
Λόγω των ολοένα αυξανόμενων τιμών των μεταφορικών —ακτοπλοϊκά, αεροπορικά, οδικά—, αλλά και των εξωφρενικών, πολλές φορές, τιμών των καταλυμάτων, οι επισκέπτες επιδιώκουν να «γλιτώσουν» χρήματα με άλλους τρόπους. Αντί να προτιμήσουν ένα τοπικό ταβερνάκι ή ένα εστιατόριο για τα γεύματά τους, μια καφετέρια για να πάρουν το πρωινό τους, επιδιώκουν την κατά πολύ οικονομικότερη επιλογή της «αυτοσυντήρησης». Προμηθεύονται διάφορα προϊόντα και υλικά από supermarkets της περιοχής, πρώτες ύλες για μαγειρευτά φαγητά, φακελάκια και κάψουλες καφέ, snacks αλλά και αλκοολούχα ποτά προκειμένου να μαγειρεύουν μόνοι τους και να αυτοσυντηρούνται, εξοικονομώντας χρήματα τα οποία δύναται να αξιοποιήσουν, παραδείγματος χάριν, στο κατάλυμά τους επεκτείνοντας τον χρόνο διαμονής τους λίγο παραπάνω.
Η τάση αυτοσυντήρησης την περίοδο των διακοπών αποτελεί σύνηθες φαινόμενο, ειδικά τα τελευταία χρόνια, εν μέσω των οποίων οι τιμές των καταστημάτων εστίασης έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, αγγίζοντας τα όρια της αισχροκέρδειας. Η αύξηση αυτή, σε συνδυασμό με τις αυξημένες τιμές των μεταφορικών και της διαμονής, ωθούν τον κόσμο στην επιλογή του supermarket , ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που αποφεύγουν δια ροπάλου τα beach bars και τις ξαπλώστρες, η ελάχιστη τιμή των οποίων τείνει αυξανόμενη κάθε χρόνο, συμπεριλαμβανομένης μονάχα του σετ (δύο ξαπλώστρες και μια ομπρέλα), ενώ οτιδήποτε έξτρα, όπως καρέκλες ή θαλάσσια πουφ, χρεώνονται παραπάνω. Περιττό να σημειωθεί πως στην ελάχιστη τιμή των ξαπλωστρών δε συμπεριλαμβάνονται προϊόντα και υπηρεσίες, τα τελευταία κοστολογούνται επιπλέον, φθάνοντας στο σημείο να καλείται ο πελάτης να πληρώνει κατά μέσο όρο 35 με 55 ευρώ για δύο ξαπλώστρες, δύο καφέδες και δύο νεράκια.
Η παράθεση των ποσοστών των τελευταίων δύο ετών καταδεικνύει την έκταση του φαινομένου της αυτοσυντήρησης, ενώ παράλληλα φαίνεται πως συνεχίζεται εξελισσόμενο παρά μειωμένο. Σε πολυσύχναστα νησιά της Ελλάδας όπως είναι η Μύκονος , η Σαντορίνη , η Πάρος, η Νάξος αλλά και στον νομό Χαλκιδικής, ο οποίος αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τους Βορειοελλαδίτες και τους τουρίστες των Βαλκανίων, έχει σημειωθεί πτώση του τζίρου των καταστημάτων εστίασης κατά 20-40% σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, ενώ αντιστρόφως έχουν αυξηθεί οι πωλήσεις των supermarkets έως και 17%.
Τα εν λόγω νησιά αποτελούν ενδεικτικές περιπτώσεις, καθώς το φαινόμενο της αυτοσυντήρησης των τουριστών καθίσταται αυξημένο και σε διάφορα άλλα επισκέψιμα μέρη της Ελλάδας. Απότοκο του φαινομένου αυτού είναι προφανώς η μείωση του κέρδους της εστίασης, με αποτελέσματα πολλές επιχειρήσεις να ζημιώνονται οδηγούμενοι σε οικονομικά αδιέξοδα. Επιχειρήσεις που δεν κρίνονταν πλέον βιώσιμες έκλεισαν, αποτελώντας «θύματα» της γενικότερης αύξησης των τιμών και της ακρίβειας που ταλανίζουν τη χώρα πολλά χρόνια τώρα.
Όση θέληση και να υπάρχει από την πλευρά του καταναλωτή να στηρίξει μικρομεσαίες επιχειρήσεις των νησιών, δυστυχώς αυτή δεν υπερισχύει. Τη θέση της καταλαμβάνει η επιβίωση, σε ευρύτερο βαθμό, καθώς το ενδεχόμενο του να μην ταξιδεύεις γενικά δεν αποτελεί λύση, με τον ψυχολογικό παράγοντα της ξεκούρασης, της αλλαγής παραστάσεων και της αποκόμισης νέων εμπειριών να συμβάλει καθοριστικά στην ψυχολογία του κόσμου, προκειμένου να τεθούν σε θέση να ανταπεξέλθουν στις εκάστοτε δυσκολίες της καθημερινότητας. Με αυτόν τον τρόπο «την πληρώνουν» οι επιχειρήσεις μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο ακρίβειας. Η φυγή από αυτό το αδιέξοδο δεν είναι εύκολη, καθώς αποτελεί κράμα οικονομικών και πολιτικών προϋποθέσεων, καθιστώντας το πρόβλημα απροσπέλαστο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tourism 2024: Holidays with Food from Supermarkets and Takeaway, en.protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τουρισμός: Μείωση τζίρου για καταλύματα και εστίαση σε Μύκονο και Σαντορίνη το α’ εξάμηνο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
