Της Στέλλας Πετρακάκη,
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο άνθρωπος που «έσπασε» το κατεστημένο του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο της τουρκικής Δικαιοσύνης. Μόνο που αυτή τη φορά, η καταδίκη του εγείρει βαθύτερα ερωτήματα για την κατάσταση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στη γειτονική χώρα.
Ο δήμαρχος της μεγαλύτερης μητρόπολης της Τουρκίας, με απόφαση δικαστηρίου, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 1 έτους και 8 μηνών για δημόσια προσβολή δημόσιου λειτουργού και απειλές. Αν και αθωώθηκε για την πιο βαριά κατηγορία περί «στόχευσης ατόμων που εμπλέκονται στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας», η συνολική εικόνα της δίωξης προκαλεί εύλογα ερωτήματα.
Η καταδίκη του Ιμάμογλου δεν έρχεται σε πολιτικό κενό. Η Τουρκία βρίσκεται εν όψει νέων εκλογών, με το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να βλέπει τη δημοτικότητά του να διαβρώνεται, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο Ιμάμογλου, ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, συμβολίζει για πολλούς την ελπίδα της τουρκικής αντιπολίτευσης, αλλά και μια σπάνια εκλογική ήττα για τον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το 2019.
Η καταδίκη του λοιπόν, ανεξαρτήτως νομικής βάσης, δεν μπορεί παρά να διαβαστεί και ως ένα μήνυμα προς το εσωτερικό του πολιτικού συστήματος: κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο, ούτε και οι πιο προβεβλημένοι αντίπαλοι.
Ο ίδιος ο Ιμάμογλου αντέδρασε άμεσα με μια ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο X (πρώην Twitter). Το μήνυμά του λιτό, αλλά αιχμηρό:
«Θα αντιταχθώ σθεναρά στην κατάχρηση του δικαίου και στην πολιτικοποίηση της δικαστικής εξουσίας. Ο στόχος μου δεν είναι απλώς να κερδίσω τις επόμενες εκλογές, αλλά να διασφαλίσω το μέλλον των επόμενων γενεών.»
Η δήλωση αυτή φωτίζει τη στρατηγική του Ιμάμογλου: δεν εμφανίζεται απλώς ως ένας πολιτικός διωκόμενος, αλλά ως η φωνή μιας γενιάς που ζητά θεσμική αλλαγή. Δεν εστιάζει μόνο στον εαυτό του — αναφέρεται στους νέους, στο μέλλον, σε μια Τουρκία που δεν φοβάται να κοιτάξει μπροστά.
Το τουρκικό δικαστικό σύστημα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχει επανειλημμένως δεχθεί κριτική από διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ για τη μεροληψία και την πολιτικοποίηση του. Η δίωξη του Ιμάμογλου έρχεται να ενισχύσει αυτή την εικόνα, καθώς πολλοί αναλυτές μιλούν για μια απόφαση που εξυπηρετεί πολιτικούς σκοπούς και όχι την απονομή δικαιοσύνης.
Η ουσία της υπόθεσης εδράζεται σε δηλώσεις του Ιμάμογλου μετά την επαναληπτική του νίκη στις δημοτικές εκλογές του 2019. Οι εισαγγελικές αρχές θεώρησαν ότι τα σχόλιά του συνιστούσαν προσβολή προς τα μέλη του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου, επειδή επέκρινε την αρχική ακύρωση των εκλογών. Ο ίδιος και οι υποστηρικτές του επιμένουν πως επρόκειτο για θεμιτή πολιτική κριτική, όχι για προσβολή.
Αν και η ποινή είναι εφέσιμη και προς το παρόν δεν στερεί τα πολιτικά του δικαιώματα, η υπόθεση δημιουργεί μια βαριά σκιά πάνω από την πολιτική του σταδιοδρομία. Πολλοί φοβούνται ότι μελλοντικές αποφάσεις μπορεί να τον αποκλείσουν από τις κάλπες, όπως έγινε και με άλλους πολιτικούς στο παρελθόν.
Ωστόσο, η καταδίκη του φαίνεται να έχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: να συσπειρώνει γύρω του μια κοινωνία διψασμένη για δημοκρατία και αξιοκρατία. Ήδη, σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δηλώσεις στελεχών της αντιπολίτευσης, η υποστήριξη προς το πρόσωπό του αυξάνεται.
Ανεξαρτήτως της νομικής έκβασης, ο Ιμάμογλου έχει εδραιωθεί ως μια συμβολική μορφή αντίστασης απέναντι στον αυταρχισμό. Για τους υποστηρικτές του, ενσαρκώνει την ελπίδα για μια άλλη Τουρκία: ανοιχτή, ευρωπαϊκή, φιλελεύθερη. Για τους αντιπάλους του, παραμένει ένας πολιτικός αντίπαλος που απειλεί κατεστημένες ισορροπίες.
Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική μάχη μόλις ξεκίνησε. Και όπως φαίνεται, δεν θα δοθεί μόνο στις κάλπες – αλλά και στα δικαστήρια, στις πλατείες, και στις συνειδήσεις των πολιτών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Το πρώτο μήνυμα Ιμάμογλου μετά την καταδίκη: «Θα αντιταχθώ σθεναρά στην κατάχρηση του δικαίου», CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
