Της Μαρίας Μπότη,
Κατά καιρούς, η μόδα γεννά φαινόμενα που ξεπερνούν τα όρια της απλής αισθητικής και εξελίσσονται σε παγκόσμια trend. Από τις εμβληματικές τσάντες, τα αθλητικά παπούτσια που γίνονται συλλεκτικά κομμάτια, μέχρι αξεσουάρ και παιχνίδια που αποκτούν φανατικούς θαυμαστές, κάθε εποχή έχει τα δικά της «πρέπει» και τα «θέλω» της μαζικής κουλτούρας. Μια νέα τάση, εντελώς απρόβλεπτη για πολλούς, έχει κάνει την εμφάνισή της τον τελευταίο καιρό και προκαλεί φρενίτιδα: τα Labubu.
Τα Labubu είναι μικρές συλλεκτικές φιγούρες με χαρακτηριστικά παραμυθένια, αλλόκοτα αλλά και χαριτωμένα. Η αισθητική τους παραπέμπει σε έναν μαγικό κόσμο που ισορροπεί ανάμεσα στο γλυκό και το σκοτεινό, το αθώο και το παράξενο. Πρόκειται για δημιουργία του καλλιτέχνη Kasing Lung σε συνεργασία με την εταιρεία Pop Mart, που ειδικεύεται σε blind box φιγούρες – κουτιά-έκπληξη όπου ο αγοραστής δεν ξέρει ποιο χαρακτήρα θα πάρει. Το μυστήριο, ο ενθουσιασμός της συλλογής και η επιθυμία για το σπάνιο έχουν κάνει τα Labubu το απόλυτο trend της εποχής μας.
Οι τάσεις σήμερα δε γεννιούνται στο παρασκήνιο. Διαμορφώνονται, προωθούνται και εδραιώνονται με ταχύτητα που μόνο η ψηφιακή εποχή μπορεί να επιτρέψει. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok και το Instagram, αποτελούν πλέον βασικούς παράγοντες διαμόρφωσης της παγκόσμιας αισθητικής. Ένα βίντεο με unboxing, ένα post με σπάνιο Labubu ή ένα story με μια ολοκληρωμένη συλλογή αρκούν για να μετατρέψουν ένα «περίεργο κουκλάκι» σε αντικείμενο λατρείας. Influencers με εκατομμύρια ακολούθους επηρεάζουν καταναλωτικές συμπεριφορές σε πραγματικό χρόνο – και τα Labubu έγιναν έτσι το νέο must-have για μικρούς και μεγάλους.
Η γέννηση αυτής της μανίας ξεκίνησε ήσυχα, όπως συμβαίνει συχνά με τις underground τάσεις. Η Pop Mart, έχοντας ήδη επιτυχίες με άλλες φιγούρες, διέκρινε την ιδιαιτερότητα της αισθητικής του Labubu και προώθησε την κυκλοφορία τους αρχικά στην Ασία. Εκεί ξεκίνησε και η πρώτη φρενίτιδα – με ουρές έξω από καταστήματα, κληρώσεις για σπάνια κομμάτια και δευτερογενή αγορά με εξωφρενικές τιμές. Σύντομα, η τάση πέρασε τα σύνορα και εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και την Αμερική, με καταστήματα να ξεπουλάνε και κοινότητες να οργανώνονται γύρω από τη συλλογή και την ανταλλαγή Labubu.
Τα social media, φυσικά, λειτούργησαν ως καταλύτης. Το #Labubu έχει χιλιάδες δημοσιεύσεις στο Instagram και εκατομμύρια views στο TikTok. Η αισθητική των φιγούρων ταιριάζει απόλυτα με την κουλτούρα του “cute-but-creepy” που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στο διαδίκτυο. Παράλληλα, οι influencers όχι μόνο προωθούν τα Labubu, αλλά χτίζουν ολόκληρες προσωπικότητες γύρω από αυτά, τα ενσωματώνουν στην καθημερινότητά τους, τα φωτογραφίζουν σε σκηνικά και τα τοποθετούν σε βίντεό τους.
Ωστόσο, η άκριτη υιοθέτηση κάθε νέας τάσης εγείρει ερωτήματα. Από τη μία πλευρά, η συλλογή Labubu και παρόμοιων αντικειμένων μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα, να προσφέρει χαρά και να χτίσει κοινότητες γύρω από κοινά ενδιαφέροντα. Από την άλλη, υπάρχει και η παγίδα της υπερκατανάλωσης. Η ανάγκη για το «επόμενο σπάνιο», για τη συλλογή που δεν τελειώνει ποτέ, οδηγεί συχνά σε υπερβολικές δαπάνες και ψυχολογική πίεση – ειδικά σε νεαρότερες ηλικίες.
Η δύναμη της μόδας είναι τεράστια — και γι’ αυτό συχνά επικίνδυνη. Όταν ένα trend διαδίδεται χωρίς δεύτερη σκέψη, χωρίς προσωπικό φίλτρο, τότε καταλήγει να μας καταναλώνει αντί να το καταναλώνουμε εμείς. Οι τάσεις γίνονται νόρμες, οι επιλογές περιορίζονται και η αυθεντικότητα χάνεται. Το να θέλεις ένα Labubu επειδή σου αρέσει είναι πολύ διαφορετικό από το να το αγοράζεις γιατί «πρέπει να το έχεις».
Παράλληλα, ο τρόπος με τον οποίο οι influencers επηρεάζουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών εγείρει ηθικά ζητήματα. Κατά πόσο ένα παιδί ή ένας έφηβος μπορεί να διακρίνει τη διαφήμιση από την αυθεντική έκφραση; Πότε ένα χόμπι παύει να είναι προσωπική επιλογή και γίνεται επιβεβλημένο trend; Η μαζική υιοθέτηση μόδας χωρίς στοχασμό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της αυθεντικότητας και της ατομικής έκφρασης.
Παρόλα αυτά, οι τάσεις είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Η ανάγκη για ταύτιση, για ένταξη σε μια ομάδα, για συμμετοχή σε κάτι μεγαλύτερο, είναι διαχρονική. Το φαινόμενο Labubu δε διαφέρει πολύ από άλλες μαζικές «υστερίες» που έχουμε δει στο παρελθόν. Αυτό που αλλάζει είναι η ταχύτητα και η ένταση με την οποία εξαπλώνονται πλέον, χάρη στο διαδίκτυο.
Στο τέλος, κάθε τέτοια τάση μάς φέρνει αντιμέτωπους με ένα βασικό ερώτημα: Πόσο συνειδητά επιλέγουμε αυτά που μας αρέσουν και πόσο επηρεαζόμαστε από το τι είναι «στη μόδα»; Ίσως τα Labubu – αλλά και κάθε νέα τάση – να είναι ο καθρέφτης μιας κοινωνίας που διψά για ταυτότητα, για πρωτοτυπία, αλλά και για αποδοχή.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει με καταιγιστικούς ρυθμούς, οι μανίες όπως τα Labubu μας προσφέρουν στιγμές χαράς, συλλογικής εμπειρίας και αισθητικής έκφρασης. Αρκεί να θυμόμαστε ότι η αξία κάθε τάσης μετριέται όχι από τη δημοτικότητά της, αλλά από το γιατί το θέλουμε και κατά πόσο μάς εκφράζει αληθινά. Και εάν αυτό το γιατί είναι ειλικρινές, τότε ακόμη και το πιο «αλλόκοτο» trend μπορεί να έχει θέση στη ζωή μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pop Mart: Labubu firm sees profit soaring by at leaast 500%, bbc.com, διαθέσιμο εδώ
- Labubu: How the Pop Mart dolls conquered the World, bbc.com, διαθέσιμο εδώ
