Του Ελευθέριου Χονδρού,
Σε μια περίοδο που η γεωπολιτική αβεβαιότητα εντείνεται και οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν τάσεις σταδιακής αποστασιοποίησης από την ευρωπαϊκή ήπειρο, η Γαλλία σπεύδει να επαναβεβαιώσει τον ηγετικό της ρόλο στην προσπάθεια αναβάθμισης της ευρωπαϊκής άμυνας. Με στρατηγικές συμμαχίες, αύξηση αμυντικών δαπανών και στήριξη σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, το Παρίσι θέτει σαφείς προτεραιότητες για την Ευρώπη της επόμενης δεκαετίας.
Η γαλλική πρωθυπουργία δημοσίευσε στρατηγική ανασκόπηση 100 σελίδων, σκιαγραφώντας το αμυντικό και γεωπολιτικό όραμα της χώρας για την περίοδο έως το 2030. Η ανασκόπηση εστιάζει στην ανάγκη ενίσχυσης του ευρωπαϊκού πυλώνα εντός του ΝΑΤΟ, ενόψει της σταδιακής αποδέσμευσης των ΗΠΑ από τη στρατιωτική ηγεμονία στην ήπειρο.
Κεντρικός άξονας της στρατηγικής αυτής είναι η εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας με τη Γερμανία. Το Παρίσι υπογραμμίζει τον «ουσιώδη ρόλο» του γαλλογερμανικού άξονα, ο οποίος —όπως σημειώνεται στο κείμενο— θα συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της στρατιωτικής ικανότητας της ΕΕ.
Πέρα από το Βερολίνο, η Γαλλία προτάσσει και άλλες σημαντικές διμερείς σχέσεις, όπως με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ισπανία. Ενδιαφέρον προκαλεί η τοποθέτηση της Πολωνίας —η οποία σήμερα είναι ο μεγαλύτερος αμυντικός δαπανητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη— μόλις στην πέμπτη θέση των στρατηγικών εταίρων, μια επιλογή που αντικατοπτρίζει πολιτικές και γεωστρατηγικές διαφοροποιήσεις.
Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού κατά 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026 και επιπλέον 3 δισεκατομμύρια το 2027, πέραν των ήδη προγραμματισμένων αυξήσεων που προβλέπονται έως το 2030. Ο ίδιος δήλωσε πως η αύξηση θα πρέπει να βασιστεί σε «περισσότερη παραγωγή και δραστηριότητα», και όχι σε νέο δανεισμό.
Ωστόσο, με το έλλειμμα της Γαλλίας να αγγίζει το 5,4% του ΑΕΠ —πολύ πάνω από το επιτρεπόμενο όριο του 3% της ΕΕ— η χρηματοδότηση αυτών των αυξήσεων παραμένει ασαφής. Ο υπουργός Οικονομικών Φρανσουά Μπαϊρού αναμένεται να παρουσιάσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2026, όμως η αντιπολίτευση ήδη προετοιμάζει σφοδρή αντίδραση, που ενδέχεται να προκαλέσει ακόμη και πολιτική κρίση το φθινόπωρο.
Παράλληλα, 16 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν αιτηθεί την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής της Κομισιόν, ώστε να μπορέσουν να υπερβούν προσωρινά το δημοσιονομικό όριο και να δαπανήσουν έως και 1,5% του ΑΕΠ ετησίως για αμυντικούς σκοπούς την επόμενη τετραετία.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, η γαλλική στρατηγική επιδοκιμάζει νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ για κοινή χρηματοδότηση της άμυνας, κάνοντας αναφορά στο «Λευκό Βιβλίο Άμυνας» της Επιτροπής και στον μηχανισμό SAFE, ένα φιλόδοξο ταμείο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για κοινές προμήθειες και παραγωγή αμυντικού υλικού.
Η Γαλλία δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει αν θα συμμετάσχει πλήρως στον μηχανισμό, όμως το στρατηγικό έγγραφο αναφέρει ότι εξετάζει τη συνεισφορά της σε τομείς όπως οι διαστημικές επικοινωνίες, η αντιαεροπορική άμυνα και οι αερομεταφορές.
Η Γαλλία εμφανίζεται αποφασισμένη να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της Ευρώπης στο διεθνές σύστημα, όχι ως υποκατάστατο των ΗΠΑ, αλλά ως ανεξάρτητο και ισχυρό στρατηγικό πόλο. Σε μια περίοδο παγκόσμιων αναταράξεων, η Ευρώπη φαίνεται να αποκτά νέα εργαλεία και νέα φωνή — και το Παρίσι φιλοδοξεί να είναι αυτό που κρατά το τιμόνι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- France positions itself as ‘driving force’ behind Europe’s rearmament, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
