Της Μαρίας Σιούτα,
Στις 3 Ιουλίου του 2025, η Ιταλίδα νομικός και Ειδική Εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, υποβάλει ενώπιον του Συμβουλίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έκθεση με τίτλο: “From Economy of Occupation to Economy of Genocide” («Από την Οικονομία της Κατοχής στην Οικονομία της Γενοκτονίας»). Η έκθεση αυτή κατονομάζει μια σειρά εταιριών οι οποίες βρίσκονται σε στενή οικονομική και στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ˙ συνεργασία μέσω της οποίας η κατοχή στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη -ή η γενοκτονία, όπως την αποκαλεί στην έκθεση η Ειδική Εισηγήτρια-, επιτείνεται και διαιωνίζεται, μέσα από τη σταθερή, οργανωμένη και συστηματική τροφοδότηση του Ισραήλ με τα απαραίτητα στρατιωτικά και οικονομικά μέσα, τα οποία καθιστούν εφικτή την καταστολή και την κλιμάκωση της πίεσης στον παλαιστινιακό λαό.
Αναλυτικότερα, η έκθεση κατονομάζει συγκεκριμένα και λεπτομερώς 48 εταιρίες, η οποίες, σύμφωνα με αυτήν, αποτελούν τον πυρήνα της εταιρικής συνενοχής στο καθεστώς κατοχής και στις παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από το Ισραήλ. Η συνδρομή αυτή του ιδιωτικού τομέα και η στήριξή του στο Ισραήλ παρέχεται σε ένα πολυδιάστατο κι ευρύ φάσμα διαφόρων τομέων. Συγκεκριμένα, αρχικά στον στρατιωτικό τομέα, κατονομάζονται, μεταξύ άλλων, εταιρίες όπως η Elbit Systems και Israel Aerospace Industries (IAI), οι οποίες αποτελούν τις δύο πιο εξέχουσες ισραηλινές εταιρίες όπλων και συγκαταλέγονται στους 50 κορυφαίους κατασκευαστές όπλων παγκοσμίως.
Εξάλλου, η στρατιωτική βιομηχανία κι η τεχνολογία και παραγωγή όπλων συνιστούν τον βασικότερο πυλώνα της οικονομίας κι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πολιτική στρατηγική του Ισραήλ, το οποίο άλλωστε, μεταξύ του 2020 με 2024, ήταν και ο όγδοος στη σειρά μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων παγκοσμίως. Παράλληλα, το Ισραήλ προμηθεύεται με στρατιωτικό κι αμυντικό μηχανισμό από εταιρίες όπως η αμερικανική Lockheed Martin, η οποία εφοδιάζει το Ισραήλ με μαχητικά αεροσκάφη F-35, από τα πιο προηγμένα και σύγχρονα όπλα στον κόσμο, και στα οποία μπορεί να ενσωματώσει το δικό του λογισμικό, προσαρμόζοντας τα έτσι στις ανάγκες του ισραηλινού στρατού κι ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα και την στρατιωτική του προσπάθεια. Μάλιστα, σύμφωνα με την έκθεση, στο πρόγραμμα κατασκευής κι εξαγωγής των F-35 συμμετέχουν τουλάχιστον άλλες 1.600 εταιρίες παγκοσμίως (!), υπό την ηγεσία της Lockheed Martin, ενώ στην ανάπτυξη και στη χρηματοδότηση του προγράμματος συμπράττουν άλλα οχτώ κράτη-εταίροι.
Στην καταστολή και στην καταπίεση των Παλαιστινίων συνδράμουν προοδευτικά και τεχνολογικές εταιρίες όπως η Microsoft, η Alphabet (η οποία είναι μητρική της Google), η Amazon και η Palantir. Οι εταιρίες αυτές παρέχουν στο Ισραήλ προηγμένες τεχνολογικές υποδομές, υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης, AI μοντέλα και λογισμικά συλλογής κι ανάλυσης δεδομένων, τα οποία αξιοποιεί το Ισραήλ για τη συγκέντρωση κι επεξεργασία πληροφοριών και την αποτελεσματική επιτήρηση κι αστυνόμευση των κατεχόμενων εδαφών, επιτυγχάνοντας έτσι τον ενισχυμένο έλεγχο και την καταστολή του παλαιστινιακού πληθυσμού, την στοχοποίηση συγκεκριμένων ατόμων και περιοχών και τη διευκόλυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Στην τεχνολογική υποστήριξη μετέχουν κι εταιρίες όπως η IBM και η Hewlett Packard (HP), οι οποίες παρέχουν υποδομές, υπολογιστές, servers και τεχνολογίες πληροφορικής, ενώ διαχειρίζονται βάσεις δεδομένων που επιτρέπουν στην κυβέρνηση του Ισραήλ τη συλλογή, αποθήκευση και χρήση βιομετρικών δεδομένων για τους Παλαιστίνιους.
Αναφορά γίνεται και σε κατασκευαστικές εταιρίες και εταιρείες βαρέως εξοπλισμού, όπως, μεταξύ άλλων, η Caterpillar, η κορεατική HD Hyundai, η σουηδική Volvo Group και η γερμανική Heidelberg Materials AG. Οι παροχές από τις εταιρίες αυτές χαρακτηρίζονται από την έκθεση ως «εργαλεία διπλής χρήσης», ακριβώς επειδή δεν εξυπηρετούν άμεσα την στρατιωτική προσπάθεια του Ισραήλ, με τον εφοδιασμό του με τεχνολογικά και στρατιωτικά μέσα. Ωστόσο, το προμηθεύουν με βαριά μηχανήματα όπως μπουλντόζες και πρώτες ύλες, τα οποία χρησιμοποιούνται για κατεδαφίσεις παλαιστινιακών σπιτιών και κατασκευές παράνομων εποικισμών.
Στον οικονομικό τομέα, η πολεμική μηχανή του Ισραήλ ενισχύεται από επενδυτικούς κολοσσούς όπως η BlackRock και η Vanguard, οι οποίες συνιστούν βασικούς μετόχους σε ισραηλινές εταιρίες, ενώ μεγάλες διεθνείς τράπεζες όπως η BNP Paribas και η Barclays έχουν αναλάβει την εγγύηση και προώθηση ισραηλινών κρατικών ομολόγων, επιτρέποντας στο Ισραήλ να συγκρατεί το κόστος δανεισμού παρά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής του ικανότητας. Η δημιουργία αυτού του καθεστώτος χρηματοδότησης, οικονομικής στήριξης και παροχής εγγύησης έχει οδηγήσει σε μια αύξηση του 179% στις τιμές των μετοχών των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ από την έναρξη της επίθεσης στη Γάζα, η οποία ανέρχεται σε κέρδος 157,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στον τομέα της αγροβιομηχανίας και της εκμετάλλευσης φυσικών πόρων, εταιρίες όπως η κινεζική Bright Dairy & Food, μέσω της ισραηλινής Tnuva, και η μεξικανική Orbia μέσω της Netafim, εκμεταλλεύονται, σύμφωνα με την έκθεση, τα παράνομα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και τους υδάτινους πόρους, προς όφελος των Ισραηλινών και οδηγώντας τον παλαιστινιακό λαό σε επισιτιστική ανασφάλεια ή ακόμα και σε λιμό. Στον τουριστικό τομέα, πλατφόρμες όπως η Airbnb και η Booking ενοικιάζουν κι έτσι, νομιμοποιούν, ακίνητα και ξενοδοχειακά καταλύματα σε παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς.
Συνοψίζοντας, η έκθεση δεν περιορίζεται απλώς σε μια απλή καταγραφή εταιρειών που δραστηριοποιούνται στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Παρουσιάζει ένα πολυδιάστατο και περίπλοκο σύστημα, στο οποίο το ισραηλινό καθεστώς κατοχής, μέσα από την συστηματική εκμετάλλευση και καταπίεση των Παλαιστινίων, έχει δημιουργήσει όχι απλά μια στρατιωτική βάση, αλλά ένα οργανωμένο δίκτυο οικονομικής εκμετάλλευσης, που αποφέρει τεράστια κέρδη κι εξυπηρετεί οικονομικά συμφέροντα. Όσο διατηρείται το σύστημα αυτό, τόσο θα διαιωνίζεται και η συνεχόμενη κατοχή και γενοκτονία στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Για τον λόγο αυτό, η ειδική εισηγήτρια, με την έκθεση της αυτή, καλεί για την άμεση επιβολή κυρώσεων και πλήρους εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων και των «εργαλείων διπλής χρήσης». Καθιστά ταυτόχρονα επιτακτική την αναστολή όλων των εμπορικών συμβάσεων, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κι επενδυτικών σχέσεων με το Ισραήλ, καθώς και τη νομική λογοδοσία και την ανάληψη ευθυνών από τις αναγραφόμενες εταιρίες, ώστε να περιοριστεί αυτή η λανθάνουσα συνενοχή τους στην ισραηλινή κατοχή και στην παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «FROM ECONOMY OF OCCUPATION TO ECONOMY OF GENOCIDE» Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian territories occupied since 1967, Ηνωμένα Έθνη, διαθέσιμο εδώ
- UN report lists companies complicit in Israel’s ‘genocide’: Who are they?, Αljazeera, διαθέσιμο εδώ
- Ιδού ποιοι πλουτίζουν από τη γενοκτονία στη Γάζα, Εφημερίδα των Συντακτών, διαθέσιμο εδώ
- Έκθεση–κόλαφος δείχνει τις εταιρείες που είναι συνένοχες με το Ισραήλ για τη γενοκτονία της Παλαιστίνης, alfavita.gr, διαθέσιμο εδώ
