Του Στάθη Καραλέκα,
Η Ελλάδα φαίνεται πως έχει τιμητική θέση για την ευρωπαϊκή εισαγγελία, με τα σκάνδαλα που μελετά να έρχονται το ένα πίσω από το άλλο. Οι παράνομες επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν μόνο η αρχή, καθώς το νέο σκάνδαλο αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι, η ιστοσελίδα Politico τον Απρίλιο του 2024, είχε αναφερθεί στην έρευνα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας για τα χρήματα του ελληνικού Ταμείου Ανάκαμψης. Η υπόθεση είναι από την περίοδο 2021-2023 όπου μόλις 10 εταιρίες είχαν μοιραστεί μεταξύ τους κονδύλια ύψους 2,5 δις από το ταμείο. Επρόκειτο, για 3 εταιρείες κινητής τηλεφωνίας (Vodafone και Nova μεταξύ αυτών), πέντε εταιρείες πληροφορικής και δύο εταιρείες συμβούλων. Τους ανατέθηκαν περίπου 600 έργα, με πολλές συμβάσεις να έχουν μόνιμα έναν μόνο διαγωνιζόμενο. Η έρευνα επικεντρώνεται σε δημόσιους διαγωνισμούς, στους οποίους οι εταιρείες συμπράττουν για να αποφύγουν να ανταγωνιστούν η μία με την άλλη για την ίδια σύμβαση. Με αυτό τον τρόπο, αυξάνουν τα ποσά που μπορούν να χρεώνουν, εμποδίζοντας τελικά τους Έλληνες φορολογούμενους να καρπωθούν τα οφέλη από τα χρήματα της ΕΕ.
Η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού έκανε εφόδους στα γραφεία αυτών των εταιρειών, ενώ η εισαγγελία της Ευρώπης έχει επιβεβαιώσει ότι έχει ξεκινήσει έρευνα. Σε ανακοίνωσή της, η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού ανέφερε ότι εξετάζει εάν υπάρχει παραβίαση της συνθήκης της Ε.Ε. που «απαγορεύει αντιανταγωνιστικές συμφωνίες και αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων που εμποδίζουν, περιορίζουν ή νοθεύουν τον ανταγωνισμό, μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση για συμπαιγνία ή μελλοντική ανακοινώσεις τιμών σε ανταγωνιστές και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης».
Το σκάνδαλο αυτό έχει δύο αποτελέσματα. Πρώτον, οι εταιρίες παίρνουν τις δουλειές ακριβότερα αφού ο ανταγωνισμός είναι ψεύτικος. Προφανώς, τα χρήματα θα έλλειπαν από άλλα προγράμματα, ενάντια στο δημόσιο συμφέρον. Για παράδειγμα, ένας διαγωνισμός για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του Εθνικού Ηλεκτρονικού Συστήματος Δημοσίων Συμβάσεων, προϋπολογίστηκε στην Ελλάδα στα 44 εκατομμύρια ευρώ. Στην Ιρλανδία είχε κοστίσει 4,6 εκ. ευρώ. Στην Κύπρο 4,5 εκ ευρώ και στην Μάλτα 1,3 εκ ευρώ. Τελικά, στην Ελλάδα, τον χώρισαν σε δύο διαγωνισμούς 5,7 και 12 εκ ευρώ. Το δεύτερο που κατάφεραν οι 10 εταιρείες ήταν να μοιράσουν μεταξύ τους έναν τεράστιο αριθμό από δουλειές. Εννοείται ότι οι στημένοι διαγωνισμοί δεν επιτρέπονται από την Ε.Ε. Για τους λάτρεις της στατιστικής, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι περίπου 35,95 δισεκατομμύρια. Από αυτά, τα 7 πάνε για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της χώρας. Και αυτοί, από τα 7, καταφέρανε και μοιράσανε τα 2,5.
Μια άλλη εταιρεία που είχε συμφέροντα, όμως, πήγε και έκανε καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπήρξαν, επίσης, καταγγελίες ότι κάποιοι είχαν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό σύστημα και έβλεπαν τις προσφορές των άλλων. Το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής δήλωνε άγνοια και ότι δεν είχε καμία καταγγελία. Υπουργός το διάστημα αυτό ήταν ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Όπως είχε γράψει τότε το Politico, επικαλούμενο έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, το 2021, το 42,4% των δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα ανατέθηκαν όπου υπήρχε μόνο μία προσφορά. Το αντίστοιχο ποσοστό σε χώρες με ανάλογο πληθυσμό είναι 31,6% στην Πορτογαλία και 27,1% στο Βέλγιο. Αυτό είναι το νέο σκάνδαλο που έρχεται πάνω στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, από την ευρωπαϊκή εισαγγελία.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να κινούνται δέκα εταιρείες με τέτοιον τρόπο χωρίς κάποιος να τις συντονίζει. Και αυτός που τις συντόνιζε πρέπει να βρεθεί από την έρευνα. Και να βρεθεί επίσης πώς το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, η κυβέρνηση και η ελληνική δικαιοσύνη, δεν κατάλαβαν απολύτως τίποτα. Επιπλέον, θα πρέπει να σκεφτόμαστε ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης γίνεται τέτοιο φαγοπότι, την ίδια ώρα που οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποκλείστηκαν, εφόσον δεν υπάρχει χώρος για μικρούς και μεσαίους. Πρέπει ή να εξαγοραστούν ή να κλείσουν. Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης ακριβώς για αυτούς φτιάχτηκε. Βέβαια, δεν έχει δοθεί καν στη δημοσιότητα ο κατάλογος των επιχειρήσεων που έχουν πάρει έργα με χρηματοδότηση από το Ταμείο. Αν και συνήθως, τα χρήματα πάνε στους φίλους της κυβέρνησης και εναντίον του συμφέροντος των Ελλήνων, όπως στην περίπτωση της εταιρείας AVIS του Ραχμίν Κοτς, που με το 60% που διαθέτει, πήρε από το Ταμείο Ανάπτυξης και τις τράπεζες 200 εκ ευρώ! Ο Τούρκος ιδιοκτήτης της εταιρείας, είναι προσωπικός φίλος του Κυριάκου Μητσοτάκη…
Πρέπει να σημειώσουμε μια σημαντική διαφορά σε σχέση με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς πέρα από πολιτικά πρόσωπα εμπλέκονται και ιδιώτες — μέτοχοι των εταιριών. Εκεί η ευρωπαϊκή εισαγγελία μπορεί να δράσει, εφόσον διαπιστωθεί διασπάθιση ευρωπαϊκού χρήματος, με δήμευση και πάγωμα περιουσιών.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μια υπόθεση που αναμένεται να σκάσει τις επόμενες ημέρες. Η στρεβλή και αδιαφανής κατανομή των πόρων του ΤΑΑ ήταν η διαδικασία χορήγησης των δανείων σε επιχειρήσεις. Ας σημειωθεί ότι άλλες χώρες (π.χ. Πορτογαλία) επέλεξαν να διοχετεύσουν όλα τα δάνεια του ΤΑΑ σε δημόσιες υποδομές και επιχειρήσεις, εδώ επελέγη να δοθούν όλα σε ιδιώτες!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕ ΠΗΓΕΣ
- Σφίγγει ο κλοιός για το Μαξίμου — Μετά τον ΟΠΕΚΕΠΕ, σειρά παίρνουν ΕΛΓΑ και Ταμείο Ανάκαμψης, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το επόμενο σκάνδαλο σε ταληράκια, avgi.gr, διαθέσιμο εδώ
- Είναι το Ταμείο Ανάκαμψης το νέο φιάσκο;, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
