Του Παναγιώτη Σταματάκου,
Από το απόγευμα της Τετάρτης, 2 Ιουλίου 2025, η Κρήτη βρέθηκε αντιμέτωπη με μία από τις πιο σοβαρές φυσικές καταστροφές των τελευταίων δεκαετιών. Η μεγάλη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε δασικές και ημιορεινές περιοχές ανατολικά της Ιεράπετρας, με επίκεντρο τα Φέρμα, την Αχλιά, την Αγία Φωτιά και την Κακιά Σκάλα εξαπλώθηκε με ασύλληπτη ταχύτητα λόγω των ισχυρών ανέμων και της παρατεταμένης ξηρασίας. Οι θερμοκρασίες, 5 έως 10 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά επίπεδα, μετέτρεψαν το τοπίο σε εύφλεκτη παγίδα, καθιστώντας την κατάσβεση εργώδη και εξαιρετικά δύσκολη.
Η φωτιά δεν άφησε τίποτα όρθιο στο πέρασμά της. Πέρα από τις εκτεταμένες καταστροφές σε δασικές εκτάσεις, ελαιώνες, θερμοκήπια και τουριστικές υποδομές, το μεγαλύτερο πλήγμα το υπέστησαν οι κάτοικοι που είδαν τα σπίτια τους να παραδίδονται στις φλόγες. Ολόκληρες οικογένειες βρέθηκαν ξαφνικά δίχως στέγη, με τις αναμνήσεις και τους κόπους μιας ζωής να χάνονται μέσα σε λίγες ώρες. Πολλοί κάτοικοι, με δάκρυα στα μάτια, παρακολουθούσαν ανήμποροι την καταστροφή των σπιτιών τους, αδυνατώντας να σώσουν προσωπικά αντικείμενα, οικογενειακά κειμήλια και πολύτιμα υπάρχοντα.
Η απώλεια της κατοικίας δεν είναι απλώς υλική ζημιά. Για τους ανθρώπους της περιοχής, το σπίτι αποτελεί το κέντρο της οικογενειακής ζωής, το καταφύγιο, το σημείο αναφοράς. Η καταστροφή του σπιτιού σημαίνει απώλεια ασφάλειας, ταυτότητας και συνέχειας. Αναταράσσει τη συνοχή και την υγιή λειτουργεία της οικογένειας. Πολλοί κάτοικοι φιλοξενούνται προσωρινά σε γυμναστήρια, ξενοδοχεία ή συγγενικά σπίτια, προσπαθώντας να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της καταστροφής και να βρουν το κουράγιο να ξαναχτίσουν τη ζωή τους από το μηδέν.
Οι αρχές, αναγνωρίζοντας την επικινδυνότητα της κατάστασης, προχώρησαν σε μαζικές εκκενώσεις. Πάνω από 5.000 τουρίστες απομακρύνθηκαν άμεσα, με ορισμένους να διαφεύγουν ακόμα και δια θαλάσσης, ενώ προληπτικές εκκενώσεις εφαρμόστηκαν σε κατοίκους των δημοτικών ενοτήτων Μακρύ Γιαλού, Ιεράπετρας και Αγίου Ιωάννη. Εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες φιλοξενήθηκαν σε προσωρινές δομές, με την αστυνομία και το λιμενικό να συντονίζουν τη μεταφορά και προστασία των πολιτών.
Περισσότεροι από 230 πυροσβέστες, με 48 πυροσβεστικά οχήματα, 13 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 6 έως 10 ελικόπτερα και 5 έως 8 αεροσκάφη, επιχειρούσαν αδιάκοπα για την κατάσβεση σε πολλαπλά μέτωπα. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, με συνεχείς αναζωπυρώσεις λόγω των ισχυρών ανέμων, δυσχέραιναν το έργο τους. Η διακοπή της ηλεκτροδότησης σε πολλές περιοχές επιδείνωσε την κατάσταση, ενώ το ΕΚΑΒ και οι υγειονομικές αρχές παρέμεναν σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουν περιστατικά αναπνευστικών προβλημάτων και ελαφρών τραυματισμών.
Ο απολογισμός των ζημιών είναι βαρύς και δυσχερής. Καταστράφηκαν ολοσχερώς τουλάχιστον πέντε κατοικίες, ενώ μεγάλες ζημιές καταγράφηκαν σε θερμοκήπια, αγροτικές καλλιέργειες, επιχειρήσεις και οχήματα. Ολόκληρες περιοχές, όπως ο Μακρύς Γιαλός, η Ιεράπετρα και ο Άγιος Ιωάννης τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έως και τις 2 Οκτωβρίου 2025, ώστε να διευκολυνθεί η άμεση κινητοποίηση κρατικών μηχανισμών και η υλοποίηση μέτρων στήριξης.
Από τις πρωινές ώρες της 4ης Ιουλίου, η Πυροσβεστική επιβεβαίωσε ότι δεν υφίσταται πλέον ενιαίο ενεργό μέτωπο, ωστόσο οι δυνάμεις παραμένουν σε επιφυλακή για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων. Η παρουσία ισχυρών πυροσβεστικών δυνάμεων, με 140 έως 230 άτομα σε ετοιμότητα, διασφαλίζει την άμεση επέμβαση σε περίπτωση νέων κινδύνων.
Η επόμενη μέρα βρίσκει την τοπική κοινωνία μπροστά στην πρόκληση της αποκατάστασης. Κυβερνητικό κλιμάκιο επισκέφτηκε την Ιεράπετρα τη Δευτέρα, 7 Ιουλίου, για την αποτίμηση της κατάστασης και τον συντονισμό των ενεργειών αποκατάστασης. Προτεραιότητα αποτελεί η ανασύσταση των βασικών υποδομών, όπως η ηλεκτροδότηση και η ύδρευση, καθώς και η οργάνωση αποζημιώσεων και μέτρων στήριξης για τους πληγέντες κατοίκους και επαγγελματίες. Παράλληλα, οι αρχές ερευνούν τα αίτια της πυρκαγιάς, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση και οι κάτοικοι καλούνται να διαχειριστούν τις συνέπειες μιας καταστροφής που ανέδειξε για ακόμη μία φορά την ευαλωτότητα της περιοχής στις ακραίες καιρικές συνθήκες και την ανάγκη για ενίσχυση της πρόληψης και της ετοιμότητας απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.
Η τραγική αυτή εμπειρία αποτελεί υπενθύμιση της σημασίας της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της ανάγκης για άμεση δράση απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Πάνω απ’ όλα, όμως, ανέδειξε το ανθρώπινο δράμα όσων έχασαν το σπίτι τους: το σημείο όπου γεννήθηκαν, μεγάλωσαν, δημιούργησαν οικογένεια και όνειρα. Η απώλεια της στέγης είναι μια πληγή που δύσκολα επουλώνεται, όμως η αλληλεγγύη, η στήριξη της πολιτείας και η δύναμη της τοπικής κοινωνίας αποτελούν ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα. Οι κάτοικοι της Ιεράπετρας και των γύρω περιοχών καλούνται να σταθούν ξανά στα πόδια τους, να ξαναχτίσουν τα σπίτια και τις ζωές τους, με την ελπίδα ότι η τραγωδία αυτή θα αποτελέσει αφορμή για ουσιαστικές αλλαγές στην πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Φωτιά στην Ιεράπετρα: Η επόμενη μέρα της καταστροφής-Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τρεις περιοχές, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
- Φωτιά στην Ιεράπετρα: Ταυτόχρονες αναζωπυρώσεις σε Φέρμα και Αχλιά-Τεράστιες ζημιές, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Χωρίς ενεργή εστία η φωτιά στην Ιεράπετρα- Εκτεταμένες ζημιές- Αγώνας για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης, ertnews.gr, διαθέσιμο εδώ
