Του Κωνσταντίνου Μανιάτη,
Στο ομηρικό έπος της Οδύσσειας, ο πρωταγωνιστής, Οδυσσέας, έρχεται αντιμέτωπος με πολλά τέρατα και θεότητες. Μια από τις θεότητες αυτές είναι η Καλυψώ, κόρη του Τιτάνα Άτλαντα. Σε άλλες εκδοχές του μύθου της γέννησης, της αναφέρεται ως κόρη του Νηρέα ή του Τιτάνα Ωκεανού.
Η Καλυψώ κατοικεί στο νησί της Ωγυγίας, το οποίο δεν έχει αναγνωριστεί γεωγραφικά μέχρι και σήμερα, όμως, έχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες για την τοποθεσία του μυθικού αυτού νησιού. Μια πιθανή τοποθεσία είναι το νησί Γκόζο, στην σημερινή Μάλτα. Η θεωρία αυτή αναπτύχθηκε λόγω της απομονωμένης φύσης του νησιού, καθώς και λόγω του ότι η γεωλογία του ταιριάζει στην περιγραφή που δίνει ο Όμηρος στην Ωγυγία. Μια άλλη θεωρία τοποθετεί την Ωγυγία στους Οθωνούς, κοντά στην Κέρκυρα. Η θεωρία αυτή στέκει, καθώς μια αρχαία ονομασία της Κέρκυρας ήταν Σχερία, που ήταν το νησί στο οποίο ναυάγησε ο Οδυσσέας όταν έφυγε από την Καλυψώ. Άλλοι τοποθετούν την Ωγυγία στην περιοχή της Σικελίας ή στο νησί Perejil κοντά στο Γιβραλτάρ.
Η Καλυψώ είχε εξοριστεί στην Ωγυγία μετά την Τιτανομαχία, ως τιμωρία για την υποστήριξη της προς τους Τιτάνες και κυρίως τον πατέρα της, τον Άτλαντα, κατά την διάρκεια του πολέμου. Στην αρχική εκδοχή του μύθου, η Καλυψώ ζούσε μόνη της, ενώ σε μεταγενέστερες εκδοχές είχε και δικές της υπηκόους. Αργότερα, θα βρει τον Οδυσσέα, μετά το ναυάγιο που σκότωσε το υπόλοιπο πλήρωμα του, αναίσθητο και θα τον σώσει, γιατρεύοντας τις πληγές του. Όσο τον βοηθούσε να αναρρώσει, τον ερωτεύτηκε και ήθελε να τον κρατήσει για πάντα εκεί. Έτσι, όταν ο Οδυσσέας ανάρρωσε, του πρότεινε να τον κάνει αθάνατο και να τον παντρευτεί. Ο Οδυσσέας, όμως, αρνήθηκε καθώς ο στόχος του ήταν να γυρίσει στην Ιθάκη και στην γυναίκα του, την Πηνελόπη.
Παρά την ομορφιά του νησιού και της Καλυψούς, ο Οδυσσέας έβλεπε την Ωγυγία σαν φυλακή και ενώ το βράδυ κοιμόταν με την Καλυψώ, την μέρα αναπολούσε και κοιτούσε στην κατεύθυνση που βρισκόταν η Ιθάκη. Η Καλυψώ, όμως, μέσα στον έρωτα της, δεν τον άφηνε να φύγει και τον είχε κρατούμενο για εφτά χρόνια, σύμφωνα με τον Όμηρο. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο Οδυσσέας παρέμεινε στην Ωγυγία για πέντε, ή ακόμα και έναν μόνο χρόνο.
Μετά από τα χρόνια που ο Οδυσσέας παρέμεινε κρατούμενος της Καλυψούς, η Αθηνά έσωσε τον Έλληνα ήρωα, καταφέρνοντας να πείσει τον πατέρα της και βασιλιά τον θεών Δία να απελευθερώσει τον Οδυσσέα. Ο Δίας δέχτηκε και έστειλε τον Ερμή να αναγγείλει την απόφαση του στην Καλυψώ. Έτσι ο Οδυσσέας κατάφερε να ελευθερωθεί από την φυλακή του και να γυρίσει στην πατρίδα του.
Η Καλυψώ όμως, πριν τον βοηθήσει να κατασκευάσει την σχέδια του και του δώσει προμήθειες για το ταξίδι, προσπάθησε να ανατρέψει την απόφαση του Δία. Όταν, δηλαδή, ο Ερμής έφτασε στην Ωγυγία, η Καλυψώ τον δέχτηκε με τις τιμές της φιλοξενίας που ίσχυαν στην αρχαία Ελλάδα. Στο άκουσμα των νέων, όμως, δεν ήταν τόσο θετική και ευπρόσδεκτη. Παραπονέθηκε στον αγγελιοφόρο των θεών για το ότι θεωρεί άδικο το γεγονός ότι οι θεοί του Ολύμπου μπορούν να πάρουν ελεύθερα θνητές ερωμένες, δεν δίνουν τις ίδιες ελευθερίες στις θεές που ερωτεύονται θνητούς άνδρες. Καθώς, όμως, δεν μπορούσε να φέρει αντίρρηση στον βασιλιά των θεών, αποδέχτηκε την απόφαση και άφησε τον Οδυσσέα ελεύθερο.
Στο διάστημα της διαμονής του Οδυσσέα στην Ωγυγία, ο Οδυσσέας και η Καλυψώ έκαναν μαζί δύο γιους, σύμφωνα με τον Ησίοδο. Οι δύο γιοι της Καλυψούς θα έπαιρναν τα ονόματα Ναυσίθοος και Ναυσίνοος, ονόματα εμπνευσμένα από την ναυτική φύση του πατέρα τους. Άλλες πηγές αναφέρουν ως παιδιά της Καλυψούς τον Τηλέγονο και τον Λατίνο, όμως αυτοί αναφέρονται πιο συχνά ως γιοι της Κίρκης και του Οδυσσέα. Ο λόγος που αναφέρονται και ως γιοι της Καλυψούς είναι η συχνή ταύτιση που είχαν στην αρχαιότητα οι δύο αυτές θεότητες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Calypso, ebsco.com, Διαθέσιμο εδώ
- The Goddess Calypso in Greek Mythology, greeklegendsandmyths.com, Διαθέσιμο εδώ
- Ogygia the Island of Calypso, greekmyths-greekmythology.com, Διαθέσιμο εδώ
