Της Μελίνας Μυλωνογιάννη,
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) μεταμορφώνει ραγδαία τον κόσμο. Συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση πληθώρας τομέων, όπως η οικονομία, η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη. Η επιρροή της ΤΝ σε κρίσιμους τομείς απαιτεί διεθνείς συμφωνίες που θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια, την ηθική της χρήση και την πρόσβαση όλων στις τεχνολογίες της. Το 2025 έγινε ένα πολύ σημαντικό βήμα από τη διεθνή κοινότητα προς αυτή την κατεύθυνση με τη Σύνοδο Δράσης για την ΤΝ στο Παρίσι. Η σύνοδος αυτή ανέδειξε τόσο τη σημασία της παγκόσμιας συνεργασίας, όσο και τις προκλήσεις που προκύπτουν από τις διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις στη ρύθμιση της τεχνολογίας.
Στις 10 και 11 Φεβρουαρίου 2025, το Παρίσι φιλοξένησε τη Σύνοδο Δράσης για την ΤΝ, με τη συμμετοχή ηγετών από περισσότερες από 100 χώρες και εκπροσώπων διεθνών οργανισμών, ακαδημαϊκών, εταιρειών και της Κοινωνίας των Πολιτών. Η Σύνοδος, συμπροεδρευόμενη από τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν και τον Πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, εστίασε κυρίως στην ανάγκη προώθησης μιας ΤΝ, με τρόπο που θα είναι προσβάσιμη σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, εξυπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, 58 χώρες υπέγραψαν τη «Διακήρυξη για μια Συμπεριληπτική και Βιώσιμη Τεχνητή Νοημοσύνη για τους Ανθρώπους και τον Πλανήτη», η οποία θεσπίζει σημαντικές αρχές, όπως η διαφάνεια, η ηθική χρήση, η αποφυγή συγκέντρωσης ισχύος και η διεθνής συνεργασία. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο αρνήθηκαν να υπογράψουν, εκφράζοντας ανησυχίες για την εθνική τους ασφάλεια και την παγκόσμια διακυβέρνηση της ΤΝ.
Παράλληλα, σημαντικό βήμα στην παγκόσμια ρύθμιση της ΤΝ συνιστά η πρωτοβουλία InvestAI της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έθεσε ως στόχο την κινητοποίηση επενδύσεων ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη της ΤΝ και τη δημιουργία τεσσάρων «γιγα-εργοστασίων» για την εκπαίδευση προηγμένων μοντέλων. Επιπλέον, η Γαλλία εξασφάλισε δεσμεύσεις για επενδύσεις ύψους 110 δισεκατομμυρίων ευρώ από ιδιωτικούς και διεθνείς φορείς, ενώ ταυτόχρονα ιδρύθηκε το “Current AI”. Το “Current AI” είναι ένα ταμείο ύψους 400 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο στοχεύει στην υποστήριξη της δημιουργίας «δημόσιων αγαθών» στην ΤΝ, όπως ανοιχτά δεδομένα και εργαλεία. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζεται από εννέα κυβερνήσεις, φιλανθρωπικά ιδρύματα και εταιρείες τεχνολογίας.
Ωστόσο, παρά τις συνεχόμενες προσπάθειες για διεθνή συνεργασία, η Σύνοδος ανέδειξε τις διαφορές στις προσεγγίσεις των χωρών. Οι ΗΠΑ, μέσω του Αντιπροέδρου JD Vance, εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες για την υπέρ-ρύθμιση που θα μπορούσε, σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, να αποτελέσει εμπόδιο για την καινοτομία, ενώ υπογράμμισαν την ανάγκη μιας ελεύθερης αγοράς και αποφυγής παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες. Στον αντίποδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ένα πιο ρυθμιστικό πλαίσιο, με απώτερο στόχο την προστασία των πολιτών και την εξασφάλιση της διαφάνειας και της ηθικής χρήσης της ΤΝ. Αυτή η διαφορά φιλοσοφίας δυσχεραίνει την επίτευξη μιας ενιαίας παγκόσμιας προσέγγισης στη διακυβέρνηση της ΤΝ. Η ανάγκη για ένα κοινό ρυθμιστικό πλαίσιο είναι επιτακτική, καθώς η ΤΝ επηρεάζει όλους τους τομείς της κοινωνίας.
Η «Διακήρυξη για μια Συμπεριληπτική και Βιώσιμη Τεχνητή Νοημοσύνη» συνιστά μια σημαντική πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση, θέτοντας τις βάσεις για μια ΤΝ που θα εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρόλ’ αυτά, η απουσία υπογραφής από σημαντικές διεθνείς δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω διάλογο και συνεργασία για την επίτευξη ενός κοινού ρυθμιστικού πλαισίου σχετικά με την ΤΝ. Δεδομένου ότι η επίτευξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας απαιτεί συμβιβασμούς και κατανόηση των διαφορετικών προσεγγίσεων και ανησυχιών.
Συνοψίζοντας, η Σύνοδος Δράσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Παρίσι αποτέλεσε ένα σημαντικό ορόσημο στην προσπάθεια για διεθνή συνεργασία στη διακυβέρνηση της ΤΝ. Παρά τις σημαντικές προκλήσεις και τις διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών, η σύνοδος ανέδειξε την πρόθεση πολλών χωρών να προωθήσουν μια ΤΝ που θα είναι ηθική, ασφαλής και βιώσιμη. Η πορεία προς μια παγκόσμια διακυβέρνηση της ΤΝ είναι μακρά και απαιτεί συνεχή διάλογο, αποτελεσματική συνεργασία και διαρκή προσπάθεια προσαρμογής στις παγκόσμιες εξελίξεις. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο, με τον οποίο η ΤΝ θα ενσωματωθεί στις χώρες και θα επηρεάσει το μέλλον της ανθρωπότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Artificial Intelligence Action Summit, Élysée, διαθέσιμο εδώ
-
Statement on Inclusive and Sustainable Artificial Intelligence for People and the Planet, Delegation Permanente de la France auprès des Nations Unies, διαθέσιμο εδώ
-
UK and US refuse to sign international AI declaration, BBC News, διαθέσιμο εδώ
