Της Μαρίας Ραβάνη,
Η καθημερινότητα για το γυναικείο φύλο σε χώρες όπως είναι η Σαουδική Αραβία σίγουρα δε συνάδει με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η λεγόμενη φωνή των γυναικών έχει φιμωθεί σε τέτοιου είδους καθεστώτα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Και κάθε τόσο, μία ακόμη είδηση έρχεται να «σοκάρει» τη δυτική κοινωνία. Πιο πρόσφατα, η είδηση αυτή είχε να κάνει με τις λεγόμενες φυλακές για «ανυπάκουες γυναίκες», ένα δημοσίευμα από τον βρετανικό Guardian μετά από μήνες ερευνών και συνεντεύξεων – πολλές φορές στα κρυφά – με άτομα που είτε βίωσαν τη σκληρή πραγματικότητα αυτών των κέντρων είτε γνωρίζουν από τρίτους την κατάσταση που επικρατεί εκεί.
Τα διάσημα λοιπόν «Dar al-Reaya» θεωρούνται κρατικά ιδρύματα που «φιλοξενούν» νεαρά κορίτσια και γυναίκες. Συχνά, λειτουργούν υπό το πρόσχημα της παροχής προστασίας σε γυναίκες που βιώνουν κακοποιητικές καταστάσεις στο οικογενειακό τους περιβάλλον και θέλουν να ξεφύγουν από τη βία. Η πραγματικότητα, ωστόσο, που βιώνουν μέσα σε αυτά τα κέντρα οι γυναίκες-κρατούμενες είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με τις επίσημες, κρατικές περιγραφές.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, σε αυτά τα κέντρα οδηγούνται γυναίκες και μικρά κορίτσια κάθε ηλικίας, με πρόφαση ότι δείχνουν ανυπακοή είτε προς τους συζύγους τους είτε προς την οικογένειά τους. Όπως όμως αναφέρει χαρακτηριστικά η ακτιβίστρια Σάρα Αλ Γιαχιά, η οποία έχει τοποθετηθεί δημοσίως υπέρ της κατάργησης τέτοιων δομών, «Αν ένα κορίτσι κακοποιηθεί σεξουαλικά ή μείνει έγκυος από μέλος της οικογένειάς της, καταλήγει στο ίδρυμα, για να σωθεί η φήμη της οικογένειας». Οι από την κοινωνία, την οικογένεια και το κράτος βαπτιζόμενες ως «ανυπάκουες γυναίκες» σε αυτά τα κέντρα υποβάλλονται σε τεστ παρθενίας, συχνά βασανιστήρια, σωματικούς ελέγχους, ενώ τους στερείται παράλληλα και η δυνατότητα νομικής υποστήριξης.
Οι σχέσεις και οι συνομιλίες μεταξύ κρατουμένων τιμωρούνται, η θρησκευτική κατήχηση είναι συνεχής και υποχρεωτική, ενώ ηρεμιστικά χάπια δίνονται σε μεγάλες ποσότητες – προφανώς δίχως τη συναίνεση των κρατουμένων. Μαστιγώματα, πείνα, έλλειψη υγιεινής και πλήρης απομόνωση από τον έξω κόσμο είναι μερικά από τα «εργαλεία» που χρησιμοποιούν αυτά τα κέντρα για να πετύχουν τον στόχο τους: την πλήρη κυριαρχία υπέρ του θηλυκού υποκειμένου και την «υπακοή» του. Λόγω όλων αυτών των κακοποιήσεων δεν λείπουν από τα συγκεκριμένα κέντρα και οι αυτοκτονίες ( όπως και οι απόπειρες), μία εκ των οποίων δημιούργησε μεγάλη συζήτηση στα social media πριν κάποιο διάστημα.
Τα κρατικά αυτά «ιδρύματα» παρουσιάζονται ως φορείς που παρέχουν βοήθεια στις γυναίκες, ωστόσο οι καταγγελίες αποδεικνύουν το αντίθετο. Μερικές από αυτές που κατάφεραν να ξεφύγουν από την κόλαση που βίωναν – καθώς και από τη χώρα – μίλησαν δημοσίως για τα όσα βίωσαν και ζήτησαν την παρέμβαση της παγκόσμιας κοινότητας. Έτσι, όπως η Αμίνα, αρκετές ήταν εκείνες που από μόνες τους απευθύνθηκαν σε ένα από τα Dar al-Reaya, πιστεύοντας ότι θα ξεφύγουν από την ενδοοικογενειακή βία που βίωναν. Ωστόσο, εκεί βρέθηκαν αντιμέτωπες με έναν νέο κύκλο βίας, με τα πρότερα τραύματά τους να υποβαθμίζονται και να χρησιμοποιούνται για την εκ νέου κακοποίησή τους, αυτή τη φορά από έναν «κρατικό φορέα».
Με αφορμή το δημοσίευμα των Guardian, η συζήτηση γύρισε και πάλι στα δικαιώματα των γυναικών και στους τρόπους που αυτά καταπατώνται εν έτει 2025. Η ομάδα ALQST παραθέτοντας όλα τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει για τα Dar al-Reaya, εφιστά την προσοχή στην παγκόσμια κοινότητα και ζητάει το άμεσο κλείσιμο όλων αυτών των ιδρυμάτων. Σε ένα πολιτικό καθεστώς όμως, όπως αυτό της Σαουδικής Αραβίας, με την περίοπτη θέση της στην παγκόσμια οικονομία και τη γεωπολιτική ισχύ που διαθέτει, το αίτημα αυτό φαντάζει κενό – τουλάχιστον μέχρι η παγκόσμια κοινότητα να οργανωθεί συλλογικά και να απαιτήσει τα αυτονόητα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Σαουδική Αραβία: «Τεστ παρθενίας και ηρεμιστικά» – Στο φως οι κρυφές φυλακές γυναικών, Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
Η Σαουδική Αραβία διαθέτει φυλακές «επιμόρφωσης» για «ανυπάκουες» γυναίκες και είναι κολαστήρια, Lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
Οι Σαουδαραβικές «φυλακές για ανυπάκουες γυναίκες»: Μαρτυρίες – σοκ για τα «σπίτια φροντίδας» (vid), Newsbomb.com, διαθέσιμο εδώ
