Της Ελένης Κοκαβέση,
Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στην Αλβανία στις 11/5/2025, το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα επικράτησε τελικά με ποσοστό 52% έναντι των υπολοίπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, περιορίζοντας στην δεύτερη θέση το Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα με ποσοστό 34% και ανανέωσε και πάλι την εκλογική του θητεία. Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθηκαν για ακόμη μία φορά με αρκετές διαμαρτυρίες από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για την διαφάνεια ως προς την διεξαγωγή της διαδικασίας. Οι διεθνείς παρατηρητές αμφισβήτησαν την αμεροληψία των εκλογών και η εισαγγελία διευκρίνισε ότι διερευνά 39 καταγγελίες που αφορούσαν εξαγορά ψήφων. Παρά τα αρκετά πολιτικά σκάνδαλα και τις καταγγελίες για πολιτική διαφθορά η κυβέρνηση Έντι Ράμα κατάφερε να παραμείνει και πάλι στην εξουσία έναντι μίας κατακερματισμένης αντιπολίτευσης που δεν είναι σε θέση να ανακόψει την νικηφόρα πορεία του κυβερνώντος κόμματος.
Δοθείσης αφορμής των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, αξίζει να παρατηρήσουμε την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην Αλβανία καθώς και την λειτουργία του πολιτικού συστήματος του αλβανικού κράτους. Πολλές συζητήσεις γίνονται τα τελευταία χρόνια στην πολιτική σκηνή για την ένταξη της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο είναι γνωστό πως για να μπορέσει να ενταχθεί μία χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να αποτελεί κράτος μέλος του οργανισμού, πρέπει να πληρεί κάποιες προϋποθέσεις, ώστε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες διαδικασίες. Προϋποθέσεις που εδώ οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές αμφιβάλλουν εάν τηρεί η Αλβανία ως χώρα. Η πολιτική ηγεσία της χώρας έχει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει εκφράσει την επιθυμία της να ενταχθεί στον οργανισμό, χωρίς όμως να διευκρινίζει πότε θα γίνει τελικά η ένταξη και εάν πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις προς αυτήν την πορεία.
Μία πρόχειρη ματιά να ρίξει κανείς στην πολιτική σκηνή της γείτονας χώρας και στο τρόπο λειτουργίας του συστήματος καταλήγει στο συμπέρασμα πως παρόλο που επικοινωνιακά η κυβέρνηση εκφράζει πως η Αλβανία επιθυμεί κάποια στιγμή να γίνει και αυτή μέλος της Ε.Ε, στην πραγματικότητα και με βάση τις ενέργειες των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, καταλαβαίνουμε πως η πολιτική εξουσία δεν υλοποιεί τα προαπαιτούμενα ώστε να γίνει η Αλβανία μέλος της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Οι καταγγελίες για διαφθορά στην πολιτική εξουσία όλο και πληθαίνουν και οι αυθαιρεσίες των πολιτικών κομμάτων για να παραμείνουν στην εξουσία διαιωνίζουν περισσότερο το πρόβλημα. Η έλλειψη ενός οργανωμένου συστήματος απονομής δικαιοσύνης και η έξαρση του εθνικισμού είναι βασικοί λόγοι που κρατάνε την Αλβανία μακριά από την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Ένας ακόμη λόγος για να διαπιστώσουμε την ταραχώδης πολιτική σκηνή και την έλλειψη οργανωμένου συστήματος δικαιοσύνης είναι παρατηρώντας τον τρόπο που αντιμετωπίζει το αλβανικό κράτος την ελληνική μειονότητα της χώρας. Η ελληνική μειονότητα της Αλβανίας αντιμετωπίζει για χρόνια τις πολιτικές αυθαιρεσίες και την διαφθορά του πολιτικού συστήματος. Επί παραδείγματι, στις τελευταίες δημοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στον δήμο της Χειμάρρας, ενώ επικράτησε η δημοτική παράταξη «Ομόνοια» με αρχηγό τον Φρέντι Μπελέρη, οι αλβανικές αρχές συνέλαβαν και αργότερα καθαίρεσαν τον νόμιμα εκλεγμένο δήμαρχο, κατηγορώντας τον για διαφθορά και προσπάθεια επιρροής ψηφοφόρων και μόνο όταν εξελέγη Ευρωβουλευτής κόμματος της Ελλάδας και αφού είχε εκτίσει τα δύο τρίτα της ποινής του αποφυλακίστηκε. Αργότερα πραγματοποιήθηκαν επαναληπτικές εκλογές στον δήμο στις οποίες επικράτησε τελικά η παράταξη που χαίρει την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης.
Εκτός από την επέμβαση της κυβέρνησης στις δημοτικές εκλογές του δήμου της Χειμάρρας, υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους η κυβέρνηση επεμβαίνει στην ζωή της ελληνικής μειονότητας. Ένας από αυτούς αποτελεί και η καταπάτηση των εδαφικών δικαιωμάτων των ιδιοκτητών επί της γης τους. Γενικά η Αλβανία πριν τον κομμουνισμό χαρακτηριζόταν από άνιση κατανομή των εδαφών τα οποία αρχικώς ανήκαν σε λίγους μεγαλογαιοκτήμονες. Το 1991, μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία οι Ραμίζ Αλία και Σαλί Μπερίσα προσπάθησαν να προβούν σε μία μεγάλη αγροτική μεταρρύθμιση αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από την κομμουνιστική νοοτροπία της κοινοκτημοσύνης. Με τον νόμο 7501/1991 αδιαφόρησαν εντελώς για τους νόμιμους ιδιοκτήτες πριν το 1944 και προχώρησαν σε ολική διανομή της γης, στους κατοίκους των αγροτικών περιοχών. Έτσι δόθηκε η εντολή στους τοπικούς άρχοντες των δήμων να κάνουν ανακατανομή της περιουσίας στους ιδιοκτήτες.
Ωστόσο, οι τίτλοι χρήσης της γης που δόθηκαν αρχικώς, θα χρησιμοποιούνταν ως δόλωμα από τις κυβερνήσεις, καθώς θα μετατρέπονταν σε νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας αν ο λαός ψήφιζε την εκάστοτε κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές. Αργότερα ο ίδιος ο Σαλί Μπερίσα ανέτρεψε τον νόμο 7501 ειδικά για τις τουριστικές περιοχές και κατέστησε με νέο νόμο τους τίτλους ιδιοκτησίας των ιδιοκτητών αυτών των περιοχών άκυρους με πρόφαση πως οι περιοχές αυτές αποτελούν πλέον τουριστικά οικόπεδα και όχι αγροτική περιοχή και για αυτό πρέπει αυτές οι περιοχές να παραμείνουν στο αλβανικό κράτος και όχι στους ιδιώτες. Αυτό οδήγησε στον να μην αναγνωρίζονται ακολούθως και οι τίτλοι ιδιοκτησίας μελών της ομογένειας που πλέον δεν θεωρούνται ιδιοκτήτες της γης καθώς δεν διαθέτουν νόμιμους τίτλους για να εκμεταλλευτούν την γη τους αλλά και για να μπορέσουν να την διεκδικήσουν. Πολλές εκτάσεις γης, ειδικότερα παραθαλάσσιες περιοχές, έχουν είτε απαλλοτριωθεί από το αλβανικό κράτος, είτε είναι αδύνατον για τους νόμιμους ιδιοκτήτες να τις εκμεταλλευτούν λόγω του πολύπλοκου νομικού καθεστώτος.
Φυσικά το χάος έχει διαιωνιστεί και από κάποιους ντόπιους ομογενείς που επειδή δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν την γη τους ή επιδιώκουν χρήματα με εύκολο τρόπο, πουλούν αυτές τις εκτάσεις γης σε αλβανούς αγοραστές, επικουρώντας με αυτόν τον τρόπο το έργο των κυβερνήσεων και αποδιώχνοντας τους νόμιμους ομογενείς ιδιοκτήτες από την περιουσία τους. Δεν είναι λίγες οι υποθέσεις στην ομογένεια όπου ντόπιοι διαθέτουν με τον νόμο τίτλους ιδιοκτησίας κτημάτων που δεν ανήκουν σε αυτούς αλλά δεν διστάζουν να κάνουν χρήση του νόμου, και είτε να πουλήσουν το κτήμα είτε να καταπατήσουν τα δικαιώματα των νόμιμων ιδιοκτητών, για να επωφεληθούν, συνηγορώντας με αυτόν τον τρόπο το διεφθαρμένο καθεστώς. Έτσι αυτές οι εκτάσεις γης έχουν περάσει στα χέρια του αλβανικού κράτους αποκόβοντας κατά κάποιον τρόπο τους ομογενείς ιδιοκτήτες των περιοχών που αποχωρίζονται την γη τους.
Τέλος αξίζει να τονιστεί και ο έντονος εθνικισμός που επικρατεί στο Αλβανικό κράτος και διαιωνίζεται από της αλβανικές κυβερνήσεις. Για χρόνια οι πολιτικές κυβερνήσεις της Αλβανίας για να αποπροσανατολίσουν τον λαό από τα σοβαρά προβλήματα που ταλανίζουν την χώρα και τους κατοίκους οξύνουν τον εθνικισμό δημιουργώντας αλυτρωτικά αφηγήματα τα οποία οξύνουν τον εθνικισμό και μεγαλώνουν το χάσμα μεταξύ των Αλβανών πολιτών και των Ελλήνων ομογενών.
Ειρήσθω εν παρόδω, με βάση τις πολιτικές εξελίξεις που διαδραματίζονται στο Αλβανικό κράτος αλλά και τον τρόπο διαχείρισης των προβλημάτων της ελληνικής ομογένειας από το Αλβανικό κράτος, καταλαβαίνουμε πως η Αλβανική κυβέρνηση έχει ακόμα να κάνει πολλές μεταρρυθμίσεις προκειμένου η Αλβανία να ενταχθεί στην Ε.Ε και να αποτελέσει κράτος ενός σύγχρονου πολιτικού συστήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το πρόβλημα με τις ελληνικές περιουσίες στην Αλβανία, Δημήτριος- Μερκούριος Κόντης, Anixneuseis.gr, διαθέσιμο εδώ
- Φρέντη Μπελέρης: Του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης δύο ετών- Παραμένει κρατούμενος μέχρι τον Οκτώβριο, Το Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Ελεύθερος ο Φρέντυ Μπελέρης- Δεκτό το αίτημα αποφυλάκισης, Iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αλβανία- Εκλογές: Απόλυτη πλειοψηφία εξασφάλισε ο Ράμα, Σε διαδηλώσεις καλεί η αντιπολίτευση, Euronews.com, διαθέσιμο εδώ
