Της Αναστασίας Δρόσου,
Η ελεύθερη δημοσιογραφία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κριτική απέναντι στους κυβερνώντες και ο πολιτικός ακτιβισμός είναι στην Αίγυπτο συνώνυμα με την προσβολή του δημοσίου συμφέροντος και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων. Αυτές είναι οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν από τα αιγυπτιακά δικαστήρια το 2021 εναντίον του Alaa Abd el-Fattah, συγγραφέα και ακτιβιστή, με αφορμή μία δημοσίευσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με την οποία αναπαρήγαγε υποψίες για βασανισμούς κρατουμένων από τις αιγυπτιακές αρχές. Να σημειωθεί ότι ο Alaa Abd el-Fattah είχε πρωτοστατήσει στις πολιτικές αναταραχές του 2011 ή αλλιώς στην Επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου, όταν λαϊκές κινητοποιήσεις οδήγησαν στην πτώση του τριακονταετούς καθεστώτος του Hosni Mubarak.
Παρότι ο Alaa Abd el-Fattah έχει εκτίσει χρονικά την ποινή του, οι αιγυπτιακές αρχές αρνούνται την απελευθέρωσή του, προφασιζόμενες πως ο χρόνος κράτησης πριν τη δίκη του, από το 2019 έως το 2021 δεν πρέπει να συνυπολογιστεί στον χρόνο έκτισης της ποινής του. Πρόκειται για μία κραυγαλέα αδικία, την οποία έχει επισημάνει πολλάκις έως τώρα ο ΟΗΕ, ζητώντας την παύση της παράνομης κράτησής του και την πλήρη αποζημίωσή του.
Με νέα τους έκθεση, ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών κηρύσσουν εκ νέου το καθεστώς φυλάκισης του ακτιβιστή ως αντικείμενο στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, καλώντας την αιγυπτιακή δικαιοσύνη να άρει την παράνομη κράτησή του και να τον αποζημιώσει αναλόγως. Εξάλλου, η έκθεση καταρρίπτει τα επιχειρήματα περί μη συνυπολογισμού του χρόνου κράτησης του Alaa Abd el-Fattah στο συνολικό χρόνο έκτισης της ποινής του, επισημαίνοντας πως η ίδια η απαγγελία της κατηγορίας δε συγκέντρωνε τα απαραίτητα στοιχεία για την καταδίκη του.
Ο ΟΗΕ για ακόμη μία φορά «κατακεραυνώνει» το αιγυπτιακό πολιτικό καθεστώς, το οποίο έχει σφίξει τον κλοιό της ανελευθερίας και της λογοκρισίας. H αμερικάνικη think tank Freedom House κατέταξε το 2024 την Αίγυπτο στη θέση 18 ανάμεσα σε 100 χώρες, σε σχέση με την πολιτική ελευθερία. Το 2024 είχαν αναδυθεί στο προσκήνιο δεκάδες υποθέσεις δικηγόρων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι στοχευμένα υποβλήθηκαν σε κατηγορίες υπό την πρόφαση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας. Όσον αφορά στη δραστηριότητα στο διαδίκτυο, η Αίγυπτος χαρακτηρίζεται επίσης ως ανελεύθερη, ασκώντας λογοκρισία και ασφυκτικό έλεγχο στο υλικό που διακινείται και στις δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Εξάλλου, η υπόθεση του Alaa Abd el-Fattah οδηγεί ως μονόδρομος στη διεθνοποίηση των αντιδράσεων, καθώς ο συγγραφέας διαθέτει και την αγγλική, εκτός από την αιγυπτιακή, υπηκοότητα. Μάλιστα, έπειτα από παρατεταμένη απεργία πείνας εκ μέρους του Alaa Abd el-Fattah, αλλά και της μητέρας του—η οποία βρίσκεται ακόμη εν εξελίξει—, ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Keir Starmer ζήτησε δημοσίως από τις αιγυπτιακές αρχές την παύση της παράνομης κράτησης του βρετανο-αιγυπτίου ακτιβιστή.
Παρόλο που η βρετανική κυβέρνηση δε μπορεί να εξαναγκάσει την Αίγυπτο να απελευθερώσει τον Alaa Abd el-Fattah και παρά το ότι οι εκθέσεις του ΟΗΕ δεν έχουν δεσμευτική ισχύ, όλα αυτά έρχονται να αμαυρώσουν ακόμη περισσότερη τη φήμη της Αιγύπτου. Η στόχευση ενός από τους πιο ταλαντούχους Αιγύπτιους συγγραφείς και ακτιβιστές, όπως ο Alaa Abd el-Fattah, είναι δείκτης της στενότητας της ελευθερίας, σε μία χώρα που πολιτικά και κοινωνικά την έχει ανάγκη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Egypt illegally detaining Alaa Abd el-Fattah, UN investigators find, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
-
Egypt is illegally detaining Alaa Abd el-Fattah, UN investigation finds, Independent, διαθέσιμο εδώ
