14.5 C
Athens
Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου, 2025
ΑρχικήΕυρώπηΗ Σλοβακική κρίση: Φιλορωσική πολιτική και αντιδράσεις εντός και εκτός συνόρων

Η Σλοβακική κρίση: Φιλορωσική πολιτική και αντιδράσεις εντός και εκτός συνόρων


Του Λάμπρου Νούσια,

Λαίλαπα αντιδράσεων από τους πολίτες της Σλοβακίας έχει προκαλέσει το τελευταίο διάστημα η συμπεριφορά του Πρωθυπουργού τους, Robert Fico, απαιτώντας την άμεση παραίτηση από το αξίωμά του. Με κεντρικό σύνθημα «Fico, παραιτήσου», οι πολίτες αντιδρούν έντονα στη φιλορωσική πολιτική που έχει σχηματίσει, στο πλαίσιο της απόπειρας σύσφιξης σχέσεων με το Κρεμλίνο. Σε μια περίοδο όπου η ένοπλη σύρραξη κατά της Ουκρανίας από τη Ρωσία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και ενώ η πλειονότητα διεθνών οργανισμών και κρατών επιχειρούν να αποκόψουν τη Ρωσία από το παγκόσμιο γίγνεσθαι, οι εξελίξεις αυτές έχουν δυσαρεστήσει βαθιά τον σλοβακικό λαό. Οι πολίτες, εμφορούμενοι από τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας η Σλοβακία αποτελεί κράτος-μέλος, καταδικάζουν τη συγκεκριμένη πολιτική.

Δηλώνουν, επίσης, σθεναρά την υποστήριξή τους στο ουκρανικό μέτωπο, πραγματοποιώντας αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Μπρατισλάβα, έξω από το κυβερνητικό γραφείο, με στόχο να πραγματοποιηθούν οι ίδιες συγκεντρώσεις και στις υπόλοιπες πόλεις της επικράτειας. Η στάση του Fico βρίσκει αντίθετους όχι μόνο τους πολίτες αλλά και μέλη της ίδιας του της κυβέρνησης, όπως και την αντιπολίτευση, η οποία σκοπεύει μάλιστα να καταθέσει πρόταση μομφής εναντίον του, το επόμενο διάστημα ημερών στο Κοινοβούλιο. Η αντιπολίτευση, παραμένοντας σταθερά προσανατολισμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, εναντιώνεται, όπως προδήλως συνάγεται, ανοιχτά στον Πρωθυπουργό.

Πρόσφατο γεγονός που αποτέλεσε τη θρυαλλίδα των αντιδράσεων ήταν η επίσκεψη του Fico στη Μόσχα, σε μια προσπάθεια συνδιαλλαγής με τον Ρώσο Πρωθυπουργό. Να σημειωθεί, πως ο Fico είναι ο τρίτος στη σειρά Πρωθυπουργός από κράτος-μέλος της ΕΕ που έχει δημιουργήσει δίαυλο επικοινωνίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία, μετά την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Δεν ήταν, όμως, η πρώτη φορά που ο Σλοβάκος Πρωθυπουργός βρέθηκε στο στόχαστρο του λαού του. Τον Μάιο του 2024 είχε γίνει απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, γεγονός που, ωστόσο, δεν τον απέτρεψε από το να διατηρήσει την ίδια πολιτική γραμμή.

Ο κεντρικός άξονας των παραπάνω περιστατικών και το επίκεντρο της διαμάχης είναι η έντονη αντίθεση του λαού στη φιλορωσική πολιτική του Fico, η οποία εκφράζεται μέσα από την απειλή διακοπής της οικονομικής αρωγής προς τους Ουκρανούς πρόσφυγες στη Σλοβακία, που ανέρχονται σε 130.000 αυτή τη στιγμή. Απειλεί, επίσης, με πλήρη απόσυρση της ανθρωπιστικής βοήθειας και διακοπή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας προς το γειτονικό τους κράτος.

Η απειλή βρίσκει έδαφος στο γεγονός ότι την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους η Ουκρανία απαγόρευσε τη διέλευση και ροή ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών που διασχίζουν το ουκρανικό έδαφος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έλλειψη πρόσβασης των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης σε χαμηλού κόστους ενεργειακές λύσεις. Η εν λόγω απόφαση, δημιούργησε έντονο χάσμα στις σχέσεις των δύο χωρών, με τον Σλοβάκο Πρωθυπουργό να δίνει έμφαση στις οικονομικές προκλήσεις που θα προκαλέσει η εξέλιξη αυτή στις χώρες της Δύσης. Οι τελευταίες, δεν θα έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο που εξάγεται από την Ρωσία, πράγμα που, σύμφωνα με τον ίδιο, θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και δημιουργεί ένα οικονομικό έλλειμμα που δεν θα μπορέσει να αντισταθμιστεί από εξίσου οικονομικές εναλλακτικές.

Πηγή Εικόνας: REUTERS / Φωτογράφος και Δικαιώματα Χρήσης: Radovan Stoklasa

Αναλυτικότερα, ένας σημαντικός αγωγός που διασχίζει το ουκρανικό έδαφος ήταν ένα από τα τέσσερα βασικά δίκτυα που διευκόλυναν τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, υπό το φως των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων, η Ουκρανία έλαβε τη στρατηγική απόφαση να διακόψει την διέλευση αυτή. Η απόφαση ήρθε ως απάντηση στη λήξη της συμφωνίας διαμετακόμισης που είχε υπογραφεί πριν από την έναρξη του πολέμου και που είχε ολοκληρωθεί στα τέλη του 2024. Σε δήλωση μάλιστα που κοινοποιήθηκε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, ο Ουκρανός πρόεδρος ανέφερε ότι αυτή η κίνηση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τη Μόσχα, καθώς θα στερήσει από τη Ρωσία την πρόσβαση σε μια από τις πιο προσοδοφόρες αγορές της για εξαγωγές φυσικού αερίου. Με αυτόν τον τρόπο, η Ουκρανία θέλει να στερήσει τη δυνατότητα από τη Ρωσία να χρηματοδοτεί τον πόλεμο εξάγοντας αγαθά στην Ευρώπη.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, προσωπικές ήταν οι επιθέσεις του Σλοβάκου Πρωθυπουργού στον Ουκρανό ομόλογό του, Ζελένσκι, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Κάποιοι μπορεί να πουν ότι είναι σκληρό αυτό που λέω τώρα, αλλά είναι επίσης σκληρό αυτό που κάνει ο Ζελένσκι σε εμάς και αυτό που κάνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Επιμένει ότι αυτή η απόφαση θα πλήξει περισσότερο την Ε.Ε. παρά τη Μόσχα, θεωρώντας δυσανάλογο το κόστος της στήριξης της Ουκρανίας. Από την άλλη, χώρες όπως η Πολωνία, προσπαθούν να βρουν διαφορετικές λύσεις στήριξης της Ουκρανίας, ώστε να μην επηρεαστεί από την πολιτική του Fico.

Τα τελευταία γεγονότα σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στην ενεργειακή δυναμική και υπογραμμίζουν την προσπάθεια της Ουκρανίας να μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, επηρεάζοντας τα οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόψει των εξελίξεων, αντιδρά ψύχραιμα και διατηρεί αισιόδοξη στάση, επισημαίνοντας πως υπάρχουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας χωρίς ραγδαίες οικονομικές επιπτώσεις για τα κράτη-μέλη. Δεν υπάρχει κίνδυνος άμεσης ενεργειακής κρίσης ή έλλειψης στην Ευρώπη, ενώ η Ε.Ε. στο διηνεκές μέλλον δεν αναμένει επιπτώσεις στις τιμές καταναλωτή.

Η κρίση αυτή αναδεικνύει βαθύτερα ζητήματα γεωπολιτικής αλλά και ηθικής φύσεως. Η Ευρώπη, αντιμέτωπη τόσο με την ανάγκη για ενεργειακή ανεξαρτησία όσο και με την υποστήριξη της παγκόσμιας ειρήνης, καλείται να διαχειριστεί το κόστος που συνεπάγονται οι αποφάσεις αυτές. Η συμπεριφορά του Σλοβάκου Πρωθυπουργού καταδεικνύει την ανάγκη υιοθέτησης μιας ισορροπημένης πολιτικής, που δεν θα εξυπηρετεί αποκλειστικά εθνικά συμφέροντα, αλλά θα συνεισφέρει ταυτόχρονα στη διατήρηση της σταθερότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης και ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις για την κάλυψη των ποικίλων αναγκών της, χωρίς να περιορίζεται σε επιλογές που, αν και εύκολες, θυσιάζουν τα ιδανικά που διασφαλίζουν την παγκόσμια ειρήνη και ισορροπία. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός οφείλει να εγκαταλείψει την πολιτική του ιδιοτελούς οφέλους, τη διάδοση απειλών και τη διαιώνιση ένοπλων συγκρούσεων. Αντίθετα, είναι ανάγκη να ευθυγραμμίσει την πολιτική του με τα πρότυπα της Ένωσης και τις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Σλοβακία: «Φϊτσο παραιτήσου» φώναξαν χιλιάδες πολίτες στη Μπρατισλάβα, euronews, διαθέσιμο εδώ
  • Με αντίποινα απειλεί η Σλοβακία την Ουκρανία για τη διακοπή ροής του ρωσικού
    αερίου, euronews, διαθέσιμο εδώ
  • Σλοβακία: Πρόταση μομφής κατά του Φίτσο ετοιμάζει η αντιπολίτευση, makthes.gr, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Λάμπρος Νούσιας
Λάμπρος Νούσιας
Είναι προπτυχιακός φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών με καταγωγή από τα Ιωάννινα. Έχει φοιτήσει για έναν χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Salzburg μέσω προγράμματος ανταλλαγής. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, έχει συμμετάσχει σε πολλές προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών, θεσμικών οργάνων της ΕΕ και διαπραγματεύσεων, ενώ έχει λάβει μέρος και σε εθελοντικές δράσεις. Ξεχωρίζει η συμβολή του στη δημιουργία επεισοδίων podcast με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα (ELSA Athens Talks). Ασχολείται έντονα με θέματα διεθνών σχέσεων, ιστορίας και γεωγραφίας, ενώ στον ελεύθερο χρόνο του αγαπά τα ταξίδια και τη φωτογραφία.