Της Ματίνας Ναδάλη,
Ο πρωταθλητισμός, ειδικά όταν αφορά παιδιά, είναι ένα θέμα που προκαλεί έντονο ενδιαφέρον και συζήτηση. Παρά το ότι προσφέρει πολλές θετικές εμπειρίες και μαθήματα, όπως η αφοσίωση, η πειθαρχία και η βελτίωση τόσο των σωματικών όσο και των κοινωνικών δεξιοτήτων, η πίεση που συνοδεύει αυτό το επίπεδο αθλητισμού, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών.
Τα παιδιά που επιλέγουν ή επιλέγονται να ακολουθήσουν τον πρωταθλητισμό συχνά έρχονται αντιμέτωπα με πολλαπλές πιέσεις και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν πρόωρα την ξεγνοιασιά των παιδικών τους χρόνων. Η προσδοκία για επιτυχία είναι συχνά υψηλή, είτε από τους προπονητές και τους γονείς, είτε από τους ίδιους τους εαυτούς τους. Η ανάγκη, άλλωστε, για συνεχή βελτίωση και επίτευξη σχεδόν υπεράνθρωπων επιδόσεων συχνά δημιουργεί από πολύ νωρίς άγχος και φόβο αποτυχίας. Αυτός ο φόβος, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, ενδέχεται να οδηγήσει σε ψυχολογικά προβλήματα, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Αναλυτικότερα, η συνεχής πίεση για επιτυχία μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των παιδιών. Το άγχος απόδοσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο, ειδικά όταν η επιτυχία ενός παιδιού επηρεάζει και την ψυχολογία της οικογένειάς του. Πολλά παιδιά νιώθουν ότι δεν έχουν το δικαίωμα να απογοητεύσουν τους γονείς ή τους προπονητές τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μια υπερβολικά αυστηρή αυτοκριτική και, σε ακραίες περιπτώσεις, σε χρόνια κατάθλιψη.
Ταυτόχρονα, η έντονη και συχνή προπόνηση μπορεί να οδηγήσει σε σωματική εξάντληση. Τα παιδιά βρίσκονται σε μια φάση της ζωής τους, όπου το σώμα τους ακόμα αναπτύσσεται και η υπερβολική άσκηση είναι πιθανό να προκαλέσει τραυματισμούς. Οι πιο κοινοί τραυματισμοί περιλαμβάνουν κατάγματα, εξαρθρώσεις και μυϊκές θλάσεις. Επιπλέον, η συνεχής πίεση για διατήρηση του βάρους και της φυσικής κατάστασης μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές, όπως ανορεξία ή βουλιμία.
Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ενασχόληση με κάποιo αγώνισμα σε επίπεδο πρωταθλητισμού απαιτεί μεγάλο μέρος του χρόνου και της ενέργειας των παιδιών, γεγονός που μπορεί να τα απομακρύνει από άλλες δραστηριότητες και κοινωνικές επαφές. Η απομόνωση αυτή μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και να δημιουργήσει ένα αίσθημα απομόνωσης. Επιπλέον, η έντονη εστίαση στον αθλητισμό μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη άλλων ενδιαφερόντων και δεξιοτήτων, απαραίτητων για την ισορροπημένη ανάπτυξη ενός παιδιού.
Συνεπώς, είναι σαφές πως ο ρόλος γονέων και προπονητών στην κατεύθυνση και την υποστήριξη των παιδιών-πρωταθλητών είναι καθοριστικός. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν τα παιδιά να επιδιώκουν τους στόχους τους, χωρίς όμως να ασκούν υπερβολική πίεση. Η αναγνώριση των ορίων και η ενθάρρυνση για μια ισορροπημένη ζωή είναι κρίσιμα στοιχεία που πρέπει να καθορίζουν τη συμπροφορά τους απέναντι στους νεαρούς πρωταθλητές. Οι γονείς πρέπει, επίσης, να παραμένουν ενήμεροι για τα σημάδια άγχους ή απογοήτευσης και να υποστηρίζουν τα παιδιά τους ψυχολογικά, παρέχοντάς τους συγχρόνως επιπλέον ερεθίσματα «εκτός σταδίου» και επιδιώκοντας, με αυτόν τον τρόπο, την ομαλότερη και κατά το δυνατό πληρέστερη ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη.
Συμπερασματικά, ο πρωταθλητισμός μπορεί να προσφέρει αξέχαστες εμπειρίες και σημαντικά μαθήματα ζωής, αλλά η πίεση που δέχονται τα παιδιά μπορεί να είναι μεγάλη. Είναι ουσιώδες, να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ της προσπάθειας για επιτυχία και της διατήρησης της ψυχικής και σωματικής υγείας. Με την κατάλληλη υποστήριξη και κατανόηση από γονείς και προπονητές, τα παιδιά μπορούν να απολαύσουν τον αθλητισμό και να αναπτυχθούν πλήρως, τόσο ως αθλητές όσο και ως άνθρωποι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Kinder im Spitzensport | Doku HD, ARTEde, διαθέσιμο εδώ
- Youth sport: positive and negative impact on young athletes, National Library Of Medicine, διαθέσιμο εδώ
