Του Γιάννη Μπότσα,
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, που μαίνεται πλέον για πάνω από δύο χρόνια, παραμένει μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τη διεθνή κοινότητα, απαιτώντας συνεχείς προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή. Προτού προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο κρίσιμο ερώτημα για τον τερματισμό του, ας ρίξουμε μια ματιά στην υφιστάμενη κατάσταση και στις κύριες πτυχές του.
Η κατάσταση στο πεδίο των μαχών παρουσιάζεται στον παραπάνω χάρτη, όπου με κόκκινο φαίνονται οι ρωσικές κατακτήσεις επί του ουκρανικού εδάφους, αλλά και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για την εικόνα μέχρι τη στιγμή που γράφεται το παρόν κείμενο. Το τελευταίο εξάμηνο, η Ρωσία εξαπολύει επιθέσεις σε ολόκληρο το ανατολικό μέτωπο (μήκους περισσότερο των 1200 χιλιομέτρων). Έχει πετύχει στρατηγικά χτυπήματα σε κρίσιμες ουκρανικές υποδομές χρησιμοποιώντας πυραύλους τύπου Kalibr, Iskander-M, Onyx 3M – 55 κ.α.. Όσον αφορά τους σχηματισμούς της, χωρίζονται ως επί το πλείστων σε έξι βασικούς, κατά μήκους του μετώπου και κυρίως στην περιοχή του Donbas. Στόχος φαίνεται να είναι να αναγκάσουν τους Ουκρανούς να χρησιμοποιήσουν τις εφεδρείες τους, προκειμένου να προλάβουν τυχόν μελλοντικούς επιθετικούς σχηματισμούς από την πλευρά της Ουκρανίας. Με τη σύγκρουση να έχει μετατραπεί σε έναν πόλεμο φθοράς, οι Ρώσοι φαίνεται να έχουν διπλασιάσει τη χρήση πυροβολικού σε σχέση με το καλοκαίρι του 2023 στοχεύοντας τις κρίσιμες υποδομές αλλά και τον πολεμικό εξοπλισμό της Ουκρανίας. Παράλληλα, γίνεται μεγάλη κουβέντα στη Δύση για το αν θα πρέπει να επιτραπεί στην Ουκρανία να χρησιμοποιεί τη βοήθεια που λαμβάνει από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. προκειμένου να πλήττει και στόχους εντός της ρωσικής επικράτειας. Οι απόψεις διίστανται, ωστόσο, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο πως η συνολική αποτίμηση των τελευταίων μηνών είναι πως η Ουκρανία χάνει εδάφη αργά και σταδιακά. Ενδεχομένως, αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί αν δεν της επιτραπεί μια πιο επιθετική στρατηγική. Από την άλλη, μια τέτοια απόφαση μπορεί να ανοίξει κυριολεκτικά το κουτί της Πανδώρας.
Μετά από έξι μήνες χωρίς αμερικανική ενίσχυση, εγκρίθηκε το πακέτο βοήθειας από τις Η.Π.Α., το οποίο θα περιλαμβάνει: $ 11,3 δις με σκοπό την ενίσχυση σε επίπεδο εφοδιασμού (μεταφορά προμηθειών κ.λπ.) αλλά και πληροφοριών (συστήματα παρακολούθησης κ.α.). $ 13,8 δις για οπλικά συστήματα (για τα έτη 2022 και 2023 είχαν δοθεί συνολικά $ 19 δις) με $ 1,6 δις να πηγαίνουν στους προμηθευτές των αμερικάνικων συστημάτων. Περισσότερα από $ 8 δις θα δοθούν για οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια. Όλα τα παραπάνω, όμως, πιθανόν δεν θα φτάσουν τόσο σύντομα στην Ουκρανία, με τους αναλυτές να τονίζουν πως το εν λόγω πακέτο ίσως βοηθήσει μεσοπρόθεσμα για την αναχαίτιση των Ρώσων, αλλά δεν αρκεί. Φυσικά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως, σε περίπτωση αλλαγής ηγεσίας στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές στις Η.Π.Α., η βοήθεια μπορεί να μειωθεί από αισθητά έως εντελώς. Η μέχρι τώρα βοήθεια στην Ουκρανία περιλαμβάνει αντιαεροπορικά συστήματα, πυραύλους, βλήματα πυροβολικού κ.α..
Συμπερασματικά, όσο η Δύση είναι διατεθειμένη να στέλνει όπλα και να ενισχύει οικονομικά την Ουκρανία, και όσο οι Ουκρανοί είναι διατεθειμένοι να πολεμήσουν, η σύγκρουση θα συνεχίζεται. Είναι δύσκολο να μπει σε διαδικασία διαπραγματεύσεων όταν βρίσκεται υπό κατοχή ένα τόσο μεγάλο μέρος της επικράτειάς της, ενώ παράλληλα γνωρίζουμε πως τα εδάφη που έχουν κατακτηθεί κατά τη διάρκεια πολεμικής σύρραξης δεν επιστρέφονται έτσι απλά. Η περασμένη αντεπίθεση της Ουκρανίας δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και στη Δύση επικρατεί προβληματισμός, με τις χώρες να δείχνουν «κουρασμένες» από τον πόλεμο και τις επιπτώσεις του στις ευρωπαϊκές οικονομίες, σε σχέση με την ένθερμη υποστήριξη που έδειξαν στο ξεκίνημά του. Η Ρωσία δεν φαίνεται να πλήττεται από τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί, και όσον αφορά το πεδίο φαίνεται να έχει το μομέντουμ, ωστόσο οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την εξέλιξη του πολέμου. Η ενίσχυση που θα φτάσει από τις χώρες του ΝΑΤΟ το επόμενο διάστημα δεν φαίνεται να αρκεί, με τη σύγκρουση να οδηγείται σε αδιέξοδο μιας και ο πόλεμος έχει μεγάλο κόστος και για τη Ρωσία, με τις απώλειες ανθρώπινου δυναμικού να είναι τεράστιες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Gerard Delanty, “Introduction to the special issue on the Russo-Ukrainian War: A new European war? Considerations on the Russo-Ukrainian War”, Sage Journals, διαθέσιμο εδώ
- Russia opens a new front: Mapping three key battles in the Ukrainian war, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Russia-Ukraine war: List of key events, day 828, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- Will using Western weapons on Russia help Ukraine change the war?, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- The Russian Momentum is back, Video by Österreichs Bundesheer, διαθέσιμο εδώ
- Ukraine’s situation may keep deteriorating despite renewed US help, Video by Binkov’s Battleground, διαθέσιμο εδώ
