Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Πανεπιστήμιο Κόρμπιν (πρόκειται στην ουσία για το Πανεπιστήμιο Κορνέλ στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, το οποίο παραφράζεται για τις ανάγκες του έργου), τέλη δεκαετίας του ´50 και, πιο συγκεκριμένα, την περίοδο 1959-1960. Αυτό είναι το χωροχρονικό πλαίσιο, γύρω από το οποίο εκτυλίσσεται μια άκρως ενδιαφέρουσα και συναρπαστική ιστορία. Πρωταγωνιστής είναι ο ακαδημαϊκός, με ειδίκευση στην Οικονομική Ιστορία, Ρούμπεν Μπλουμ (η καλλιτεχνική περσόνα του καθηγητή Χάρολντ Μπλουμ), ένας Εβραϊκής καταγωγής επιστήμονας που κέρδισε μετά κόπων τη θέση του στο Πανεπιστήμιο Κόρμπιν. Μέσα από τη θέση του αυτή θα έρθει σε επαφή με αρκετά πρόσωπα, αλλά όλα θα αλλάξουν, όταν θα κάνει αίτηση, για να ενταχθεί στο προσωπικό του ιδρύματος ο, επίσης ιστορικός με Εβραϊκές ρίζες, Μπέν-Σιών Νετανιάχου.
Αυτό είναι το ευρύτερο πλαίσιο του μυθιστορήματος Οι Νετανιάχου, το οποίο βασίζεται πάνω σε πραγματικά γεγονότα που εκμυστηρεύτηκε ο Χάρολντ Μπλουμ, και φέρει την υπογραφή του Joshua Cohen, ενώ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg. Μάλιστα, το 2022 κέρδισε και το βραβείο Pulitzer στην κατηγορία του μυθιστορήματος. Ο γεννημένος το 1980 στο Νιου Τζέρσεϊ, Joshua Cohen, είναι μυθιστοριογράφος και συγγραφέας, ενώ έχει ασχοληθεί και με τη δημοσιογραφία. Τα γνωστότερα έργα του είναι Witz (2010), Book of Numbers (2015) και Moving Kings (2017).
Η πλοκή, λοιπόν, του έργου ξεκινάει με τη «γνωριμία» του αναγνώστη με τον Ρούμπεν Μπλουμ, την πορεία που είχε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις σπουδές του και αργότερα την ανάληψη διδακτικής θέσης στο Πανεπιστήμιο Κόρμπιν. Τότε αρχίζουν οι περιγραφές γύρω από τη διδασκαλία, αλλά και σχετικά με την αντιμετώπιση που είχε από τους συναδέλφους του όντας ο μόνος μέχρι τότε καθηγητής Εβραϊκής καταγωγής. Ωστόσο, φαίνεται πως ο πρωταγωνιστής μας είχε μια ιδιαίτερη συμπάθεια για τον Πρόεδρο του τμήματος, τον Δρα Μορς και έτσι μια μέρα ο τελευταίος τον καλεί στο γραφείο του, για να συζητήσουν σχετικά με μια νέα προσθήκη στο εκπαιδευτικό προσωπικό. Ο Δρ. Μορς, λοιπόν, ζητά από τον Μπλουμ να είναι αυτός που θα διαχειρίζεται την επιτροπή προσλήψεων και θα επιβλέπει το νέο υποψήφιο μέλος του τμήματος που, μάλιστα, εξειδικεύεται στην Ευρωπαϊκή Μεσαιωνική περίοδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ιερά Εξέταση της Ισπανίας. Αυτό το νέο πρόσωπο ήταν ο Μπέν-Σιών Νετανιάχου.
Με αυτόν τον τρόπο θα ξεκινήσει η επαφή ανάμεσα στους δύο ιστορικούς. Η σχέση τους, όμως, δεν θα σταματήσει στο επαγγελματικό και ακαδημαϊκό επίπεδο, αλλά η μοίρα —ή η τύχη— θα τους φέρει ακόμα πιο κοντά, καθώς ο Μπλουμ θα κληθεί να φιλοξενήσει τον Νετανιάχου μαζί με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά. Έτσι, ανοίγει ένας νέος κύκλος στη ζωή του, κηρύσσοντας και την έναρξη της ιστορίας μας. Οι δύο, πλέον, κύριες «φιγούρες» της ιστορίας μας αρχίζουν να συνδιαλέγονται και βλέπουμε τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις τους πάνω σε διάφορα ζητήματα, καθώς πρόκειται για δύο ισχυρές προσωπικότητες.
Εκτυλίσσονται, λοιπόν, διάφορες σκηνές έντασης ανάμεσά τους, όπως είναι φυσικό σε κάθε ανθρώπινη σχέση, αλλά παράλληλα δεν λείπουν και τα κωμικά και ευχάριστα στοιχεία, καθιστώντας το μυθιστόρημα ένα πλήρες έργο που προσφέρει στον αναγνώστη ένα πλήρες σκηνικό. Επιπλέον, συναντάμε και διάφορα κοινωνικά χαρακτηριστικά για την εποχή, μιας και βλέπουμε την ζωή και την αντιμετώπιση που έχαιραν οι Εβραίοι στην Αμερική την περίοδο αυτή.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφέρουμε πως ο Μπέν-Σιών Νετανιάχου, ο οποίος περιγράφεται, είναι ο πατέρας του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπένγιαμιν Νετανιάχου. Ο Joshua Cohen, λοιπόν, περιγράφει εν πολλοίς τη σχέση των Χάρολντ Μπλουμ και Μπέν-Σιών Νετανιάχου, που είχαν αναπτύξει τελικά μια βαθιά φιλία, με πολλά από τα όσα εκτυλίσσονται στις σελίδες του να είναι αποτέλεσμα των αφηγήσεων του Μπλουμ στον συγγραφέα λίγο πριν από τον θάνατό του.
