Της Μαρίας Ραβάνη,
Είσαι κάτοικος Κυθήρων και θέλεις να μετακινηθείς εκτός νησιού για κάποιο ιατρικό λόγο; Είσαι καταστηματάρχης στο νησί των Αντικυθήρων και τροφοδοτείς την επιχείρησή σου με εμπορεύματα από την ηπειρωτική Ελλάδα; Έτυχε να επιλέξεις τα Αντικύθηρα/Κύθηρα για μια ολιγοήμερη εξόρμηση με οικογένεια και φίλους; Δυστυχώς, ατυχήσατε! Διότι όπως αποδείχθηκε προσφάτως, κανείς δε μπορεί να σας εγγυηθεί ότι θα μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε τη θαλάσσια οδό για τις μετακινήσεις σας. Και ας ζούμε στην Ελλάδα του 2024, όπου η ναυτιλία «διαφημίζεται» ως το «βαρύ χαρτί» της οικονομίας της χώρας μας και θεωρητικά έχουμε από τους μεγαλύτερους στόλους πλοίων, έτοιμο να εξυπηρετήσει το κοινό. Αρκεί, τελικά, το κοινό να μένει σπίτι!
Λίγες ημέρες πριν, στις Φεβρουαρίου, το πλοίο «Aqua Jewel» της γραμμής Πειραιάς-Κύθηρα-Αντικύθηρα – Κίσσαμος και Γύθειο, προσέκρουσε στο κυματοθραύστη του λιμανιού του Διακοφτίου, καθιστώντας το έτσι ακατάλληλο να συνεχίσει τις διαδρομές του. Πολλοί από τους ανθρώπους που έχουν ανά τα χρόνια αναλάβει να προσαράξουν με τα πλοία τους σε αυτό το λιμάνι, έκαναν λόγο για τους δυσμενείς ανέμους, που συνήθως, επικρατούν στο σημείο και για την πετρώδη επιφάνεια που βυθού του συγκεκριμένου λιμανιού, ως επικίνδυνους παράγοντες, ιδίως σε μέρες που ο καιρός έτσι και αλλιώς δεν ευνοεί τα ακτοπλοϊκά ταξίδια. Λόγω των συνθηκών, λοιπόν, που επικρατούσαν εκείνη την ημέρα, το πλοίο αναγκάστηκε να παραμείνει στάσιμο στο λιμάνι του Διακοφτίου και να μεταφερθεί για επισκευές με ρυμουλκά στο ναυπηγείο Σύρου. Τα δρομολόγια σταμάτησαν επί τόπου και κανείς δε μπορούσε να πει με σιγουριά έως πότε θα διαρκέσει αυτό.
Αρχικά, τα ρυμουλκά έφτασαν στο σημείο που βρισκόταν το πλοίο 10 ώρες αφού ενημερώθηκαν για το συμβάν, μιας και δε βρίσκονταν σε κοντινή τη ρυμούλκηση του πλοίου. Την ίδια στιγμή, οι μεταφορές προϊόντων από και προς τα δύο νησιά, ήδη γίνονταν με δυσμενείς συνθήκες (ή καλύτερα, δε γίνονταν), μιας και το εμπορικό πλοίο «Πορφυρούσα», δεν επέστρεψε ποτέ στα δρομολόγιά του μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας συντήρησής του. Επομένως, οι κάτοικοι βρίσκονταν εν αναμονή ενημέρωσης για την αποκατάσταση της θαλάσσιας επικοινωνίας με την υπόλοιπη χώρα, με τους καταστηματάρχες να βασίζονται στα αποθέματα που έχουν και τους υπόλοιπους να ελπίζουν ότι δε θα προκύψει κάτι έκτακτο, το οποίο θα απαιτεί τη μεταφορά εκτός νησιού. Παράλληλα, τα αεροπορικά δρομολόγια περιορίζονταν μόλις σε 4 φορές την εβδομάδα. Ο άτυπος αυτός αποκλεισμός διήρκεσε, τελικά, αρκετές ημέρες με την τοπική κοινωνία να συνεχίζει καθημερινά τις εκκλήσεις προς τους αρμόδιους φορείς. Σοβαρότατες εκκλήσεις, αν αναλογιστούμε τις επιπτώσεις στην τοπική οικονομία, αλλά και τις πρόσφατες καταγγελίες για σοβαρή υποστελέχωση του νοσοκομείου των Κυθήρων, με παράλληλες ελλείψεις σε ειδικότητες. Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, των 6000 νησιών-νησίδων-βραχονησίδων, με μεγάλο μέρος του πληθυσμού να κατοικεί σε αυτά, είναι σχεδόν εγκληματική η έλλειψη μέριμνας για εναλλακτικούς τρόπους υποστήριξης των νησιωτικών κοινωνιών σε τέτοιες περιπτώσεις.
Παρ’όλα αυτά, δε μιλάμε για πρωτοφανή γεγονότα ούτε για γεγονότα που προκύπτουν μόνο χειμώνα. Το 2017, η γραμμή πάλι είχε μείνει, δίχως επιβατηγό πλοίο που να ενώνει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, δηλαδή αυτό του Πειραιά, με τα δύο νησιά. Λόγος αυτή τη φορά ήταν μηχανική βλάβη στο πλοίο «ΒΙΤΣΕΝΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ», που εκτελούσε τότε το συγκεκριμένο δρομολόγιο. Το πλοίο τότε ήταν 42 ετών και το συμβάν έλαβε χώρα μέσα στη καρδιά της τουριστικής περιόδου (Ιούνιος-Ιούλιος), ενώ οι ζημιές στις τοπικές οικονομίες ήταν, σαφώς άλλων διαστάσεων. Η έλλειψη δρομολογίων είχε διαρκέσει σχεδόν μήνα, με το Υπουργείο Ναυτιλίας να αδυνατεί να βρει συντόμως κάποια λύση και με τους κατοίκους να βλέπουν τις επιχειρήσεις τους να «ασφυκτιούν», τη μοναδική περίοδο του έτους που -υπό κανονικές συνθήκες- θα έπρεπε να ακμάζουν.
Το μακρινό τώρα 2015, πάλι υπήρχε πρόβλημα στις ακτοπλοϊκές μετακινήσεις των δύο νησιών, όπου το πλοίο «ΒΙΤΣΕΝΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ», πρώτον, κινδύνευε με επίσχεση από μέλη του ναυτικού του στόλου, οι οποίοι απαιτούσαν από την εταιρεία τη πληρωμή των δεδουλευμένων που τους χρωστούσαν. Στη συνέχεια του ίδιου έτους, τα δρομολόγια πάλι δε πραγματοποιήθηκαν κατά το πρόγραμμα, εξαιτίας -πάλι- μηχανικής βλάβης. Οι κάτοικοι και τότε, αποκλείστηκαν από την υπόλοιπη χώρα, χωρίς προειδοποίηση και με τη παντελή έλλειψη κρατικής μέριμνας.
Τα ακτοπλοϊκά λοιπόν ταξίδια, ιδίως κατά τους χειμωνιάτικους μήνες, σίγουρα δεν είναι και η ευκολότερη υπόθεση. Και, ειδικά, όταν μιλάμε για θάλασσες, όπως τις δικές μας. Η ιδιωτικοποίηση, ωστόσο των ακτοπλοϊκών μετακινήσεων πραγματοποιήθηκε θεωρητικά για τη βελτίωση των συνθηκών μεταφοράς των πολιτών. Όχι, την αποτροπή τους για μετακίνηση. Και σε αυτό το σημείο είναι που κανονικά παρεμβαίνει το κράτος και οι φορείς του. Όταν, όμως, πολίτες εγκλωβίζονται σε κεντρικό σημείο της Εθνικής Οδού, μόλις λίγα χιλιόμετρα από τη πρωτεύουσα, λόγω χιονόπτωσης, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους υπόλοιπους τρόπους μετακίνησης των πολιτών της χώρας; Και έχει, τελικά, κάποιες σχετικές παροχές και εγγυήσεις από το κράτος η ελληνική επαρχία;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κύθηρα: Χωρίς πλοίο και επικοινωνία για 48 ώρες…, naxospress.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Κρατικός μηχανισμός για κλάματα. Μία εβδομάδα χωρίς πλοίο τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα, podemos.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Αντικύθηρα: Χωρίς πλοίο εδώ και ένα μήνα, kritikaepikaira.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Χωρίς πλοίο παραμένει η γραμμή Πειραιάς-Κύθηρα-Αντικύθηρα-Καστέλι, tovima.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Έχασαν πλοίο γραμμής και τουρισμό… τα Κύθηρα!, enimerosi.com. Διαθέσιμο εδώ
- «Τριφύλλειο» Νοσοκομείο: Ανακοίνωση για ασθενείς με δερματολογικά προβλήματα, kythera.news. Διαθέσιμο εδώ
