Της Κωνσταντίνας Βουδούρη,
«Συγγνώμη». Μια λέξη. Μόνο μια λέξη. Και όμως, κρύβει πολλά συναισθήματα, σκέψεις, καταστάσεις, κατά κύριο λόγο δυσκολίες και παρεξηγήσεις. Σφάλματα. Σφάλματα που γίνεται προσπάθεια να επιλυθούν μέσω αυτής της λέξης.
Τι είναι πιο δύσκολο; Να συγχωρείς ή να λες να συγγνώμη; Kαι τα δύο, θεωρώ, είναι εξίσου δύσκολα και πολλές φορές συναισθηματικά επώδυνα.
Από τη μία, αυτοί που ζητούν συγγνώμη καθώς έχουν σφάλει, έχουν διαπράξει κάποιο λάθος, μικρό ή μεγάλο, και προσπαθούν να το διορθώσουν. Έτσι, διακατέχονται κυρίως από αρνητικά και ενοχικά συναισθήματα, τα οποία τείνουν να είναι ιδιαίτερα έντονα, όταν αυτή η λέξη, η λέξη «συγγνώμη» λέγεται στο πλαίσιο μιας στενής διαπροσωπικής σχέσης, όπως φιλικής ή ερωτικής. Από την άλλη, όσοι δέχονται αυτή τη «συγγνώμη», έρχονται αντιμέτωποι με τη δυσκολία που απαιτεί η διαδικασία της συγχώρεσης.
Και ας περίμενες ίσως πολύ καιρό αυτή τη «συγγνώμη». Αμφιταλαντεύεσαι ως προς το αν θα πρέπει να δώσεις αυτή τη δεύτερη ευκαιρία. Η συγχώρεση είναι πολύ σπουδαίο πράγμα, αλλά, ταυτόχρονα, και δύσκολο. Προϋποθέτει να είσαι απαλλαγμένος από οποιοδήποτε αρνητικό, εκδικητικό ή εγωιστικό ίχνος συναισθήματος απέναντι στο εκάστοτε άτομο, το οποίο πρόκειται να συγχωρήσεις.
Συμπέρασμα; Και τα δύο απαιτούν μόχθο. Μόχθο και δουλειά με τον εαυτό σου. Στην πρώτη περίπτωση, πρέπει να περιορίσεις τον εγωισμό σου, να κατανοήσεις το λάθος σου, να μετανιώσεις πραγματικά και να ζητήσεις συγγνώμη, με την ελπίδα ότι το άλλο άτομο θα σε συγχωρήσει, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, να μειώσεις πάλι τον εγωισμό σου, να αντιληφθείς πως μόνο μέσω της συγχώρεσης μπορείς να «απελευθερωθείς» πραγματικά και πως η αγάπη και η συγχώρεση είναι απολύτως αλληλένδετα μεταξύ τους.
Είναι πολύ σημαντικό να ζητάς συγγνώμη, αλλά ακόμα πιο σημαντικό να συγχωρείς. Αυτό σημαίνει να αντιλαμβάνεσαι πως τα λάθη είναι ανθρώπινα και πως όλοι πέφτουν σε σφάλμα, είτε μικρό, είτε μεγάλο, είτε τρομερό, είτε αμελητέο. Δεν είναι αδυναμία ούτε να ζητάς συγγνώμη αφενός, ούτε να συγχωρείς αφετέρου. Τουναντίον, είναι μεγάλη η δύναμη της συγχώρεσης, τόσο για το άτομο που τη δίνει όσο και για το άτομο που τη δέχεται.
Παρόλα αυτά, μόνο εσύ είσαι αυτός που γνωρίζει τα όρια που έχεις εσύ θέσει, αναφορικά με τις σχέσεις σου με τους άλλους και γι’ αυτόν τον λόγο γνωρίζεις αν θέλεις πραγματικά να συγχωρήσεις τον άλλον ή όχι. Η συγχώρεση οφείλει να είναι αληθινή, όπως αντίστοιχα και η συγγνώμη, αλλιώς δεν έχει αξία. Αν, όμως, αμφιταλαντεύεσαι και, ακόμη χειρότερα, αυτή η κατάσταση σε βασανίζει, τότε είναι που καλό θα ήταν να ηρεμήσεις, να συγχωρήσεις τον άλλον και να πας παρακάτω.
Η λέξη «συγγνώμη», όταν προέρχεται από ειλικρινή συναισθήματα, θα πρέπει να λέγεται και η συγχώρεση θα πρέπει να δίνεται. Δεν έχει αξία η ζωή όταν είναι γεμάτη από αρνητικά συναισθήματα και εγωισμούς. Δεν έχει αξία η αγάπη χωρίς να συγχωρείς και να συγχωρείσαι. Να συγχωρείς και να προχωράς. Όσο επίπονο και να είναι. Μόνο έτσι θα νιώσεις αποδεσμευμένος από αυτά που σε βαραίνουν στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σου σχέσεων. Μόνο έτσι θα νιώσεις γαλήνιος και ήρεμος να συνεχίσεις τη ζωή σου και να προχωρήσεις παρακάτω.
Πολλές φορές, αξίζει να συγχωρήσεις και να συνεχίσεις να εμπλέκεσαι στην ίδια σχέση, είτε προσωπική (φιλική, ερωτική, οικογενειακή), είτε επαγγελματική. Κάποιες άλλες φορές, όμως, αυτό που αξίζει είναι να συγχωρήσεις και να προχωρήσεις παρακάτω, να προχωρήσεις τη ζωή σου και να αποδεσμευτείς. Εσύ είσαι αυτός που ξέρει αν αξίζει να συγχωρήσεις μία πράξη, μία κατάσταση ή ένα πρόσωπο ως επί το πλείστον και να μείνεις, ή αντίστοιχα, να συγχωρήσεις και να φύγεις.
Και κάτι ακόμη. Μην αργείς. Η ειλικρινής συγγνώμη πρέπει να λέγεται, και η συγχώρεση πρέπει να δίνεται όσο το δυνατόν συντομότερα. Μην το αφήνεις για αύριο. Η ζωή είναι μικρή και κάθε στιγμή είναι απολύτως σημαντική.
