Του Νικόλαου Κλάδη,
Data Sovereignty (κυριαρχία των δεδομένων) είναι η έννοια, ότι τα δεδομένα υπόκεινται στους νόμους και τους κανονισμούς της χώρας όπου παράγονται και αποθηκεύονται. Αυτό σημαίνει, ότι οι Κυβερνήσεις έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν και να προστατεύουν τα δεδομένα που συλλέγονται εντός των συνόρων τους, ειδικά όταν πρόκειται για ευαίσθητα προσωπικά και επιχειρηματικά δεδομένα.
Η κυριαρχία των δεδομένων έχει γίνει ένα «καυτό» θέμα στη ψηφιακή εποχή, καθώς όλο και περισσότερα δεδομένα δημιουργούνται και συλλέγονται μέσω διαφόρων καναλιών, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι κινητές συσκευές. Τα δεδομένα μεταφέρονται και επεξεργάζονται, επίσης, διασυνοριακά, συχνά από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, που προσφέρουν υπηρεσίες και πλατφόρμες cloud.
Ωστόσο, διαφορετικές χώρες έχουν ποικίλα πρότυπα και απαιτήσεις για την προστασία των δεδομένων και το απόρρητο, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει νομικές και τεχνικές προκλήσεις για τις διασυνοριακές ροές δεδομένων. Για παράδειγμα, ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (G.D.P.R.) της Ε.Ε. επιβάλλει αυστηρούς κανόνες σχετικά με τον τρόπο μεταφοράς προσωπικών δεδομένων πολιτών και κατοίκων της Ε.Ε. σε τρίτες χώρες, ενώ ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα και η Ρωσία, απαιτούν την αποθήκευση ορισμένων τύπων δεδομένων τοπικά.
Αυτές οι αποκλίνουσες προσεγγίσεις για την κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και τις Κυβερνήσεις. Από τη μια πλευρά, η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να προσφέρει οφέλη όπως:
- Νομική συμμόρφωση: Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια συγκεκριμένη χώρα πρέπει να συμμορφώνονται με τους τοπικούς νόμους και κανονισμούς περί προστασίας δεδομένων, οι οποίοι μπορούν να τις βοηθήσουν να αποφύγουν νομικές και οικονομικές κυρώσεις. Η συμμόρφωση μπορεί, επίσης, να αποδείξει τη δέσμευση για την προστασία των δεδομένων των πελατών και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
- Ασφάλεια δεδομένων: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να διατηρήσουν τον έλεγχο των δεδομένων τους και να διασφαλίσουν, ότι προστατεύονται από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση ή παραβιάσεις. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να προστατεύσουν την πνευματική τους ιδιοκτησία και την πίστη των πελατών.
- Επιχειρησιακή συνέχεια: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να διασφαλίσει, ότι οι επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση στα δεδομένα τους σε περίπτωση καταστροφής ή διακοπής. Εάν τα δεδομένα αποθηκεύονται σε διαφορετική χώρα, ενδέχεται να υπάρχουν νομικά ή τεχνικά εμπόδια για την έγκαιρη πρόσβαση σε αυτά. Διατηρώντας τα δεδομένα εντός της δικαιοδοσίας τους, οι επιχειρήσεις μπορούν να διασφαλίσουν, ότι έχουν αξιόπιστη πρόσβαση στα δεδομένα τους, όταν τα χρειάζονται περισσότερο.
- Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε χώρες με αυστηρούς νόμους περί προστασίας δεδομένων. Προσφέροντας τοπικές υπηρεσίες και λύσεις δεδομένων, μπορούν να διαφοροποιηθούν από ανταγωνιστές που δεν είναι τόσο επιμελείς στην προστασία των δεδομένων.
Από την άλλη πλευρά, η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί, επίσης, να δημιουργήσει προκλήσεις όπως:
- Διασυνοριακές ροές δεδομένων: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη τη διασυνοριακή μεταφορά δεδομένων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κόστος και πολυπλοκότητα για τις επιχειρήσεις. Αυτό μπορεί, επιπλέον, να περιορίσει τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών και των πλατφορμών cloud, οι οποίες βασίζονται σε παγκόσμια δίκτυα και οικονομίες κλίμακας.
- Κατακερματισμός δεδομένων: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε κατακερματισμό δεδομένων, όπου τα δεδομένα αποθηκεύονται σε πολλαπλές τοποθεσίες με διαφορετικά πρότυπα και κανονισμούς. Αυτό ίσως μειώσει την αποτελεσματικότητα και τη δια λειτουργικότητα των συστημάτων και υπηρεσιών δεδομένων, καθώς και να δημιουργήσει ασυνέπειες και πλεονασμούς στη διαχείριση δεδομένων.
- Καινοτομία δεδομένων: Η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να εμποδίσει την καινοτομία δεδομένων, η οποία εξαρτάται από την ικανότητα πρόσβασης και ανάλυσης μεγάλων ποσοτήτων διαφορετικών και δυναμικών δεδομένων. Περιορίζοντας τη ροή και τη χρήση δεδομένων, η κυριαρχία των δεδομένων μπορεί να περιορίσει τη δυνατότητα για νέες πληροφορίες, προϊόντα και υπηρεσίες που μπορούν να ωφελήσουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Ως εκ τούτου, η κυριαρχία των δεδομένων παρουσιάζει προκλήσεις και ευκαιρίες για την οικονομία δεδομένων. Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, υπάρχει ανάγκη για περισσότερη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των ενδιαφερομένων, όπως οι Kυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και η Κοινωνία των Πολιτών. Μερικές πιθανές λύσεις περιλαμβάνουν:
- Εναρμόνιση δεδομένων: Η εναρμόνιση δεδομένων αναφέρεται στην ευθυγράμμιση των νόμων και κανονισμών για την προστασία δεδομένων μεταξύ χωρών ή περιοχών, η οποία μπορεί να διευκολύνει τις διασυνοριακές ροές δεδομένων και να μειώσει τη νομική αβεβαιότητα. Για παράδειγμα, η Ε.Ε. έχει εκδώσει αποφάσεις επάρκειας με ορισμένες τρίτες χώρες που αναγνωρίζουν το επίπεδο προστασίας δεδομένων τους, ως ισοδύναμο με τον G.D.P.R.
- Φορητότητα δεδομένων: Η φορητότητα δεδομένων αναφέρεται στην ικανότητα των καταναλωτών να μεταφέρουν τα προσωπικά τους δεδομένα από έναν πάροχο υπηρεσιών σε έναν άλλο, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει την επιλογή και τον έλεγχο των δεδομένων τους. Για παράδειγμα, ο G.D.P.R. παρέχει στους καταναλωτές το δικαίωμα να ζητήσουν αντίγραφο των προσωπικών τους δεδομένων σε δομημένη και κοινώς χρησιμοποιούμενη μορφή.
- Διακυβέρνηση δεδομένων: Η διακυβέρνηση δεδομένων αναφέρεται στις πολιτικές και τις πρακτικές που καθορίζουν τον τρόπο συλλογής, αποθήκευσης, επεξεργασίας και κοινής χρήσης δεδομένων εντός ενός οργανισμού ή μεταξύ των οργανισμών. Για παράδειγμα, ορισμένες επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει κώδικες συμπεριφοράς ή συστήματα πιστοποίησης, που αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους με τα πρότυπα προστασίας δεδομένων.
Η κυριαρχία των δεδομένων είναι ένα περίπλοκο και εξελισσόμενο ζήτημα που απαιτεί προσεκτική εξέταση και ισορροπία μεταξύ ανταγωνιστικών συμφερόντων και αξίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Fight for Digital Sovereignty: What It Is, and Why It Matters, Especially for the EU, link.springer.com, διαθέσιμο εδώ
- Localization of data privacy regulations creates competitive opportunities, mckinsey.com, διαθέσιμο εδώ
