Της Μαρίλιας Μπλέτσα,
«Αστυγραφία» είναι η θεματική προσέγγιση της ομαδικής έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου στον χώρο των περιοδικών εκθέσεων, παρουσιάζοντας 79 δημιουργούς, 202 εικαστικά έργα και 21 ταινίες. Επιχειρούν να προβάλουν το περιεχόμενο της φράσης «αστικό βίωμα», δηλαδή την «αστική» καθημερινή ζωή της πόλης τις δεκαετίες του ’50 έως και του ’70. Η σκιαγράφηση της πόλης γίνεται με διαφορετικά είδη εικαστικών τεχνών, όπως η ζωγραφική, η γλυπτική, η χαρακτική, η φωτογραφία, οι αφίσες και τα σχέδια, αλλά και με παραπομπές από τον ελληνικό κινηματογράφο και αφηγήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση θέλει να αναδείξει το πώς ήταν η καθημερινότητα της Αθήνας τότε. Πώς άλλαξε και πώς μαζί της αλλάζουν οι κάτοικοί της. Η θεματική χωρίζεται σε επτά ενότητες, που είναι οι: «Σκηνογραφία», «Νοσταλγία», «Γιαπί», «Κοντινό Πλάνο», «Θέαμα», «Όνειρα και Συγκρούσεις», «Υλικότητες». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αστικοποίηση δημιουργεί πολλές αλλαγές στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Μέσα από την έκθεση γίνεται προσπάθεια να διερευνηθεί το πώς ο άνθρωπος αντιμετωπίζει, αλλά και πόσο επηρεάζεται από το συνεχές μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Αποτυπώνεται το πόσο έχουν αλλάξει οι γειτονιές της Αθήνας, που τα νεοκλασικά σπίτια έχουν αντικατασταθεί με τις πολυκατοικίες, οι μικρές επιχειρήσεις έχουν μετατραπεί σε μεγάλα εμπορικά κέντρα, που ένα αστικό περιβάλλον αλλάζει ριζικά.
Μέσα από τα εντυπωσιακά καλλιτεχνικά δρώμενα, αναδεικνύονται τα μαγευτικά χαρακτηριστικά της Αθήνας του παρελθόντος. Μίας πόλης ανέμελης και αδιαμφισβήτητα πιο… συνοικιακής σε σύγκριση με το αστικό, χαοτικό και απρόσωπο παρόν. Η διασύνδεση των έμψυχων όντων με τα άψυχα αντικείμενα και η εικαστική αποτύπωση της αντιθετικής, αλλά διαχρονικής σχέσης του παρόντος με το παρελθόν συνιστούν θεμέλιους λίθους της εν λόγω έκθεσης. Είναι, επομένως, αντιληπτό, τόσο θεωρητικά όσο και καλλιτεχνικά, πως ενώ το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων της πρωτεύουσας έχει, σαφώς, αναβαθμιστεί σε σχέση με το παρελθόν, οι κοινωνικοί αποκλεισμοί και άλλες παθογένειες της ίδιας φύσης εξακολουθούν να υφίστανται, ταλανίζοντας την κοινωνία και προβληματίζοντας κάθε άνθρωπο. Οι καλλιτέχνες, λοιπόν, εκφράζοντας τις προσωπικές τους ανησυχίες με τον δικό τους, εντελώς μοναδικό, τρόπο αποτυπώνουν τις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα στο αστικό τοπίο, ερμηνεύοντάς τες.
Την εικαστική έκθεση μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε επίκαιρη με ιστορική αναδρομή. «Η εκθεσιακή αφήγηση μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο», λέει η διευθύντρια της Ε.Π.Μ.Α.Σ. και επιμελήτρια της έκθεσης Συραγώ Τσιάρα. Είναι έργα που σε παροτρύνουν να βιώσεις την καθημερινή ζωή μιας μεταπολεμικής περιόδου. Ανάμεσά τους έργα γνωστών καλλιτεχνών, όπως το Καφενείον Νέον του Τσαρούχη, Οικοδομή του Παναγιώτη Τέτση, τους δρόμους της Αθήνας του ’60 από τις κινηματογραφικές αφίσες του Γιώργου Βακιρτζή και πολλά ακόμα του Γιάννη Γαΐτη, Αλέκου Φασιανού κ.ά.
«Η σύλληψη της έκθεσης αντιμετωπίζει την πόλη ως εμπειρία, εξετάζει την αστικοποίηση, την ανοικοδόμηση και τη μετανάστευση στο πλαίσιο των ραγδαίων αλλαγών που συνέβησαν μεταπολεμικά στην ελληνική κοινωνία. Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν την πόλη όχι μόνο ως δομημένο περιβάλλον που τους εμπεριέχει, αλλά και ως καθημερινό βίωμα, ένα πλαίσιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι, είτε με όρους αναγνώρισης, ασφάλειας και αποδοχής είτε με όρους ανίχνευσης, διαπραγμάτευσης και σύγκρουσης», θα υπογραμμίσει η Συραγώ Τσιάρα.
Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 21 Ιουνίου 2023 έως τις 3 Μαρτίου 2024.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
-
«Αστυγραφία» στην Εθνική Πινακοθήκη: Πώς ζούσαν στην πόλη τις δεκαετίες 1950-1970;, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
