Της Όλγας Καρύπη,
Στο παρόν άρθρο θα μεταφερθούμε στον βυζαντινό 8ο αιώνα μ.Χ., επιχειρώντας να παραθέσουμε συνοπτικά τα γεγονότα της βασιλείας του αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄. Ο Λέων Γ΄ γεννήθηκε το 685 μ.Χ. και ήταν γνωστός και ως Λέων ο Ίσαυρος, καθώς ήταν ιδρυτής της δυναστείας των Ισαύρων, η οποία ήταν επικεφαλής της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για 85 έτη κατά την περίοδο 717-802 μ.Χ. Στη διάρκεια της βασιλείας του, ο Λέων Γ΄ αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις, ωστόσο κατάφερε να εδραιώσει την εξουσία του και να πραγματοποιήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Ο Λέων Γ΄ ανέλαβε τα ηνία της αυτοκρατορίας μετά την παραίτηση του Θεοδόσιου Γ´, έχοντας προηγουμένως νικήσει τον αυτοκρατορικό στρατό στη Νικομήδεια. Από την αρχή της βασιλείας του ο Λέων Γ΄ αντιμετώπισε εξωτερικές απειλές, καθώς οι Άραβες του Χαλιφάτου των Ομεϋαδών προέβαιναν σε συχνές επιθέσεις στα σύνορα του Βυζαντίου. Ο αυτοκράτορας κατάφερε να αντιμετωπίσει δραστικά αυτές τις απειλές, και να διατηρήσει τα σύνορα ασφαλή, εισάγοντας νέες πολεμικές πρακτικές στο στράτευμα.
Στον τομέα της νομοθεσίας, ο Λέων Γ΄ εξέδωσε το εγχειρίδιο νόμων υπό την ονομασία Εκλογή, η οποία αντικατέστησε ολόκληρη τη νομοθεσία που είχε θεσπιστεί επί Ιουστινιανού, κωδικοποιώντας ταυτόχρονα τους αγροτικούς νόμους. Παράλληλα, προέβη σε αναδιοργάνωση των βυζαντινών θεμάτων σε διοικητικό επίπεδο. Αξιοσημείωτη υπήρξε η συμβολή του Λέοντος Γ΄ και στην εκπαίδευση και τη μάθηση, αφού κατά την διάρκεια της βασιλείας του ίδρυσε πολλά σχολεία, συμβάλλοντας ενεργά στη μετάφραση σημαντικών κειμένων από τα αραβικά στα ελληνικά.
Ωστόσο, ο Λέων Γ΄ υπήρξε ο πρώτος βυζαντινός αυτοκράτορας, που υποστήριξε ενεργά την εικονοκλασία (σπάσιμο των εκκλησιαστικών εικόνων). Για αυτή του την απόφαση, πέρα από τις προσωπικές του πεποιθήσεις, τα ακριβή κίνητρα έως και σήμερα παραμένουν αδιευκρίνιστα. Η εμμονή του στην αφαίρεση της χρυσής εικόνας του Χριστού, που κοσμούσε τη Χαλκή Πύλη του αυτοκρατορικού παλατιού, προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες σε ολόκληρη την βυζαντινή επικράτεια. Το έτος 730 μ.Χ., θα επιβάλει επισήμως την καταστροφή των εκκλησιαστικών εικόνων και των ιερών λειψάνων. Αυτή του η κίνηση θα οδηγήσει σε αποπομπή του πατριάρχη Γερμανού Α΄, τον οποίο θα διαδεχθεί ο εικονομάχος Αναστάσιος. Παρόλα αυτά, αρκετοί επίσκοποι και απλοί πιστοί, καθώς και τα μοναστήρια που παρήγαγαν τις εικόνες, θα αντιταχθούν στην επίσημη πολιτική του αυτοκράτορα εγκαινιάζοντας τον πρώτο κύκλο της Εικονομαχίας.
Καταληκτικά, ο αυτοκράτορας Λέων Γ΄ ήταν ένας ισχυρός ηγέτης που αντιμετώπισε δυναμικά τις προκλήσεις της εποχής του. Με τις εξωτερικές του επιτυχίες και τις εσωτερικές του μεταρρυθμίσεις, συνέβαλε στην ενίσχυση του Βυζαντίου και τη διατήρηση της αυτοκρατορικής ισχύος. Ωστόσο, η θρησκευτική του πολιτική αποτελεί έως και σήμερα πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των ιστορικών, καθώς αυτή αναμφίβολα δίχασε τον λαό της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με τις συνέπειές της να διαρκούν σε βάθος αιώνων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Λέων Γ’, worldhistory.org, Διαθέσιμο εδώ
- Στούκας, Μιχάλης, Λέων Γ’ Ίσαυρος: – “Ο Μιλτιάδης του Μεσαιωνικού Ελληνισμού”, protothema.gr, Διαθέσιμο εδώ
